Վերջը կարծես թե չի երեւում, կամ երեւում է անորոշության մեջ
26 տարին ահռելի ժամանակաշրջան է. 26 տարում պետություններ են կայանում ու զարգանում, քաղաքներ են կառուցվում ու բարգավաճում: 24 տարում նյութական կորուստներ են վերականգնվում, վերքեր են ամոքվում, կյանքը հիմնավորապես փոխում է իր հունն ու ընթացքը:
Անցած 26 տարվա ընթացքում Հայաստանում փոխվեց 5 ղեկավար` Կենտկոմի 2 առաջին քարտուղար ու 3 նախագահ, 15 վարչապետ, եսիմ ինչքան նախարարներ, մարզպետներ, քաղաքապետեր: Իրար ետեւից եկան, գնացին, որոշները մինչ օրս էլ մնում են: Իր տեղում մնում է նաեւաղետի գոտին` այս հասկացության բառացի, նյութական, հոգեբանական ու փոխաբերական իմաստներով:
26 տարում 1988-ի հետեւանքները հնարավոր չեղավ վերացնել. կան հազարավոր անօթեւան ընտանիքներ, քարուքանդ թաղամասեր, կիսափուլ շենքեր, ու տնակներ…տնակներ…տնակներ: Սրանք կոչվեցին ժամանակավոր կացարաններ, բայց շատերի համար դարձան մշտական ապրելատեղի: Շատերի համար էլ այդ ժամանակավորը շա~տ երկար, անչափ երկար ձգվեց, այնքան երկար, որ այլեւս ժամանակավոր բառը ժամանակի տեւողության հետ անհամատեղելի է:
«Ժամանակավոր» բառը, այս դեպքում, դառնում է վերացական հասկացություն, ֆիկցիա. սերունդները ծնվում, մեծանում, մանկապարտեզ, դպրոց, բուհ, բանակ գնում են այդ ժամանակավոր կոչված կացարանից, հետո ամուսնանում, երեխա ունենում: Սա մի ամբողջ կյանք է` իր հույսերով, երազներով, դառնություններով, լացով, ծիծաղով, ակնկալիքներով: Կյանք, որը ոչ մի կերպ չի տեղավորվում «ժամանակավոր» անվանյալ եւ տրամաբանորեն ենթադրվող մի կարճ հատվածի մեջ: Կարճ չեղավ մեր ժամանակավորը եւ արդեն ձգվում է քառորդ դար, ու վերջը կարծես թե չի երեւում, կամ երեւում է անորոշության մեջ: Վերջը կգա այն ժամանակ, երբ աղետի գոտում, Գյումրիում բնակարանատեր կդառնա երկրաշարժի հետեւանքով անօթեւան մնացած վերջին ընտանիքը, երբ պատմության գիրկը կանցնի ժամանակավոր կոչեցյալ կացարանների տխուր գոյությունը…
.jpg)
Վերջը կարծես թե չի երեւում, կամ երեւում է անորոշության մեջ
26 տարին ահռելի ժամանակաշրջան է. 26 տարում պետություններ են կայանում ու զարգանում, քաղաքներ են կառուցվում ու բարգավաճում: 24 տարում նյութական կորուստներ են վերականգնվում, վերքեր են ամոքվում, կյանքը հիմնավորապես փոխում է իր հունն ու ընթացքը:
Անցած 26 տարվա ընթացքում Հայաստանում փոխվեց 5 ղեկավար` Կենտկոմի 2 առաջին քարտուղար ու 3 նախագահ, 15 վարչապետ, եսիմ ինչքան նախարարներ, մարզպետներ, քաղաքապետեր: Իրար ետեւից եկան, գնացին, որոշները մինչ օրս էլ մնում են: Իր տեղում մնում է նաեւաղետի գոտին` այս հասկացության բառացի, նյութական, հոգեբանական ու փոխաբերական իմաստներով:
26 տարում 1988-ի հետեւանքները հնարավոր չեղավ վերացնել. կան հազարավոր անօթեւան ընտանիքներ, քարուքանդ թաղամասեր, կիսափուլ շենքեր, ու տնակներ…տնակներ…տնակներ: Սրանք կոչվեցին ժամանակավոր կացարաններ, բայց շատերի համար դարձան մշտական ապրելատեղի: Շատերի համար էլ այդ ժամանակավորը շա~տ երկար, անչափ երկար ձգվեց, այնքան երկար, որ այլեւս ժամանակավոր բառը ժամանակի տեւողության հետ անհամատեղելի է:
«Ժամանակավոր» բառը, այս դեպքում, դառնում է վերացական հասկացություն, ֆիկցիա. սերունդները ծնվում, մեծանում, մանկապարտեզ, դպրոց, բուհ, բանակ գնում են այդ ժամանակավոր կոչված կացարանից, հետո ամուսնանում, երեխա ունենում: Սա մի ամբողջ կյանք է` իր հույսերով, երազներով, դառնություններով, լացով, ծիծաղով, ակնկալիքներով: Կյանք, որը ոչ մի կերպ չի տեղավորվում «ժամանակավոր» անվանյալ եւ տրամաբանորեն ենթադրվող մի կարճ հատվածի մեջ: Կարճ չեղավ մեր ժամանակավորը եւ արդեն ձգվում է քառորդ դար, ու վերջը կարծես թե չի երեւում, կամ երեւում է անորոշության մեջ: Վերջը կգա այն ժամանակ, երբ աղետի գոտում, Գյումրիում բնակարանատեր կդառնա երկրաշարժի հետեւանքով անօթեւան մնացած վերջին ընտանիքը, երբ պատմության գիրկը կանցնի ժամանակավոր կոչեցյալ կացարանների տխուր գոյությունը…
Համլետ Կիրակոսյան