Մեկնաբանություն

31.03.2021 19:55


Կաֆկայական դատավարություն՝ նիկոլաթուրքական Հայաստանում

Կաֆկայական դատավարություն՝ նիկոլաթուրքական Հայաստանում

Ինքս ինձանից ու Կաֆկայի ստեղծագործությունների այլ գնահատողներից նախապես ներողություն եմ խնդրում՝ հրաշալի գրողի անունը նիկոլ փաշինի նման անարժան մեկի անվան կողքին հիշատակելու համար: Ի դեպ, փաշինը իր «Երկրի հակառակ կողմը» շատագրության մեջ, որին ոմանք նույնիսկ գիրք են ասում, ժամանակին Կաֆկայից արտագրելով կամ Կաֆկայի ոճը կապկելով, մի ամբողջ գլուխ էր շարադրել, իբր՝ Ավստրիայում իր ապաստարան այցելած խորհրդավոր անձանց մասին: Մի խոսքով, նիկոլը հերթական անգամ ցնդաբանել էր: Ու անխուսափելիորեն օրինաչափ է, որ քաջնազարաբար հասնելով իշխանության, նա իր աննորմալ ու հիվանդ երևակայությունը պիտի արտապատկերեր՝ ձևավորելով իսկապես «ցնդելու» և անտանելի միջավայր:

Ընդհանուր դիտարկումներից անցնելով մասնավորին՝ չենք կարող լռությամբ շրջանցել այն գերծաղրառիթ և սուպեր աբսուրդային իրավիճակը, որ նիկոլական իշխանությունը ձևավորել է այսպես կոչված՝ «մարտի 1-ի գործով» կամ «սահմանադրական կարգի ենթադրյալ տապալման գործով» դատավարության շրջանակներում: Եթե նախքան ՍԴ որոշումը այդ շինծու, թուրքերի պատվերով ու նիկոլի հանձնառությամբ, սորոսական շրջանակների ձեռքերով կարված շինծու «գործը» ուղղակի խայտառակություն էր, ապա հիմա, ի լրումն, դա նաև աբսուրդային դատավարության է վերածվում՝ նիկոլական դատավոր Աննա Դանիբեկյանի միջոցով:

Հիշեցնենք, Սահմանադրական դատարանը քրեական օրենսգրքի 300.1 հոդվածը ճանաչեց հակասահմանադրական, ուստի, այն անվավեր է: ՍԴ որոշումը ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից, և, օրինակ, հիշյալ խայտառակ «գործով», որն ամբողջովին խարսխված է արդեն չեղյալ հոդվածի վրա, մարտի 30-ի դատական նիստից առաջ ՍԴ որոշումը հրապարակվել և ուժի մեջ էր մտել:

Դա ինքնաբերաբար նշանակում է, որ նախ, մեղադրող դատախազները, սեփական նախաձեռնությամբ պիտի միջնորդեին, որ դատարանը այդ հոդվածի հիման վրա ներկայացված մեղադրանքը համարի չեղարկված կամ առոչինչ: Բայց «օրենքի ծառայի» կարգավիճակը կամովին «նիկոլի ստրուկի» եղկելի կերպարով փոխանակած դատախազները նման բան չարեցին: «Դուխով» վախկոտի նույնակերպ մանկլավիկները նույնիսկ չհամարձակվեցին ներկայանալ դատական նիստերի դահլիճ:

Առհասարակ, դատավոր Աննա Դանիբեկյանը կարող էր նաև առանց մեղադրող-դատախազների ներկայության որոշում կայացնել՝ առավել ևս նկատի ունենալով դրանց կողմից դատարանի և հասարակության նկատմամբ ցուցադրաբար դրսևորած ծայրահեղ ու լկտի արհամարհանքը:

Իսկապես էլ, դատավոր Աննա Դանիբեկյանին ոչինչ չէր խանգարում հիմնվել պարզապես օրենքի ու ՍԴ օրինական, արդեն ուժի մեջ մտած որոշման վրա և հայտարարել, որ այս «գործով» ընդդեմ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի, նախկին փոխվարչպապետ Արմեն Գևորգյանի, գեներալ-գնդապետներ Յուրի Խաչատուրովի և Սեյրան Օհանյանի 300.1 հովդածով ներկայացված մեղադրանքը հանվում է, քրեական հետապնդումը՝ դադարեցվում:

Բայց դատավոր Աննա Դանիբեկյանը այդպես չվարվեց և, ըստ էության, գերադասեց շարունակել թրքահպատակ նիկոլ փաշինի, սորասաթուրքերի շահերի սպասարկումը:

Մեղքը՝ իր վիզը: Այդ հանգամանքը, կարծում ենք, ոչ հեռու ապագայում հաշվի կառնվի որպես ծանրացուցիչ հանգամանք՝ Աննա Դանիբեկյանի նկատմամբ քրեական հետապնդում նախաձեռնելու ժամանակ:

Հա, մի երկու խոսք էլ «գերագույն» «աբսուրդիստի»՝ նիկոլ փաշինի մասին: Դա, ուրեմն, օրերս, կանգնել, հրապարակավ ասել է, թե ՍԴ որոշումը դեռ չեն կարդացել, կկարդան, որոշում կկայացնեն... Ասել կուզի, թե, դեռ կնայենք, կմտածենք, ինչ ենք անում կամ նման մի բան:

Ավելի հիմար հայտարարություն դժվար էր անել: Դա, իր թրքահպատակ ու եղկելի էությամբ հանդերձ, փաստաթղթերով ՀՀ վարչապետ է համարվում: Իսկ ՀՀ վարչապետը, անգամ նրա մանկլավիկ, ՀՀ նախագահի պաշտոնն զբաղեցնող այն մյուս եղկելի կերպարը, նույնիսկ խորհրդարանական հանրապետության ԱԺ նախագահը, առհասարակ, որևէ այլ պետական պաշտոնյա պարտավոր է կատարել Սահմանադրական դատարանի որոշումը, ենթարկվե՛լ այդ որոշմանը: Որքան կուզե, թող կարդա, ինքը իրավունք չունի չենթարկվել այդ որոշման պահանջներին ու ՍԴ որոշման վրայից «թռնել»: Հասկանալի է, իհարկե, որ մինչ այս ազգի ու պետության դեմ գործած ծանրագույն հանցանքներից ու դեռևս անպատիժ մնալուց հետո, սրան ու սրանց թվում է, թե ինչ ուզեն՝ կանեն:

Նայեք, վերջում իսկապես կաֆկայական վիճակների մեջ չընկնեք, ասենք, Գրեգոր Զամզայի տարբերակով, բայց այն տարբերությամբ, որ արթնանաք ու տեսնեք, որ արդեն տրորվա՛ծ խավարասեր եք:

Արմեն Հակոբյան

Այս խորագրի վերջին նյութերը