Լրահոս

04.04.2011 14:52


ԵՀՄՖ. «Եվրոպայի և աշխարհի ոչ մի երկիր նորմալ չընդունեց քաղավիացիայի ոչնչացման շուրջ Ադրբեջանի հայտարարությունները»

Վերլուծելով Ստեփանակերտ թռիչքներ կատարելու շուրջ  Ադրբեջանի հայտարարություններն, Եվրոպայի Հայկական Միությունների Ֆորումի /ԵՀՄՖ/ նախագահությունը  նշում է, որ Եվրոպայի և աշխարհի ոչ մի երկիր նորմալ չընդունեց քաղաքացիական ավիացիայի ոչնչացման շուրջ այդ հայտարարությունները, բացի Թուրքիայից: ԵՀՄՖ-ի նախագահ Աշոտ Գրիգորյանն այդ առթիվ նշում է, որ հատկապես տարօրինակ է Թուրքիայի ռեակցիան, եթե հաշվի առնենք, որ համանման իրավիճակում թուրքական և ադրբեջանական ավիաընկերություններն իրագործում են թռիչքներ հյուսիսային Կիպրոս: Թուրքիան, ցավոք սրտի, վարպետորեն օգտվելով հայ-թուրքական արձանագրությունների տված հնարավորություններից, ամբողջովին ներգրավվեց արցախյան հարցի կարգավորման գործընթացին` միակողմանիորեն պահելով զուտ Ադրբեջանի շահերը: Այդ մասին առաջին անգամ հրապարակավ պարոն Գրիգորյանը բարձրաձայնեց 2010թ.-ի մայիսին Զալցբուրգի    «Թուրքիա–ԵՄ» ֆորումի ընթացքում Թուրքիայի Մեծ Ազգային Ասամբլեայի անդամ, իշխող կուսակցության փոխնախագահ Սյուաթ Կինիկլիօղլուի հայտարարության հիման վրա: Ինչպես հայտնեց պարոն Գրիգորյանը ՀՀ ԱԳՆ-ին և ԶԼՄՆ-ին, պարոն Կինիկլիօղլուն դիմել էր նրան որպես ԵՀՄՖ-ի նախագահի` խնդրանքով միջնորդելու, որպեսզի սփյուռքի հայկական կազմակերպությունները համաձայնվեն վարչապետ Էրդողանի և ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի միջև իբր թե կայացած բանակցությունների արդյունքի հետ` Ադրբեջանին երկու արցախյան ազատագրված տարաքներ վերադարձնելու պայմանի շուրջ: Գրիգորյանը հենց տեղում հայտարարել էր, որ ՀՀ նախագահի հետ այդպիսի պայմանավորվածություններ անհնարին էր, որ թուրքական կոմղ ունենար, քանի որ Սերժ Սարգսյանը բազմիցս հայտարարել է, որ արձանագրությունների մեջ նախապայմաններ չկան և չէին կարող լինել: Ավելին, Գրիգորյանը հարցրել էր, թե ինչպես կարող է Թուրքիան պահանջել արցախյան հարցի լուծման իր տարբերակը և Հայաստանին անվանել օկուպանտ, երբ Թուրքիան ինքն օկուպացրել է հյուսիսային Կիպրոսի տարածքը: Թուրք բարձրագույն ներկայացուցչի պատասխանը հետևյալն էր.

  1. Թուրքիան չի օկուպացրել Կիպրոսի տարածքը այլ փրկել է Կիպրոսում ապրող թուրք ժողովրդին ոչնչացումից` ընտրելով օգնության ռազմական ուղին / ասել է թե ինտերվենցիա է կատարել/
  2. ի տարբերություն Արցախի հյուսիասային Կիպրոսը ճանաչվցած է որպես անկախ հանրապետություն գոնե մեկ երկրի` Թուրքիայի կողմից

Այսօր վերլուծելով ասվածը պարզ է դառնում, որ առաջին կետը ամբողջովին վերաբերվում է նաև Արցախի պարագային, ընդ որում ինքնապաշտպանությունը կազմակերպվել է հենց արցախյան ուժերի կողմից և տարածքները ազատագրված են ոչ թե գրավված, սակայն երկրորդ կետում թուրքական իշխանությունները ճիշտ են. ՀՀ չի ճանաչել դեռևս Արցախի անկախությունը: Վերլուծությունից հետևում է, որ ՀՀ-ը պետք է առաջին իսկ առիթով ընդունի Արցախի անկախությունը` նախադեպ ստեղծելով նաև մյուս երկրների համար: Ընդ որում այդպիսի առիթներ արդեն եղել են: Վերջին հիանալի առիթը Հաագայի դատարանի կողմից Կոսովոյի անկախության օրինականացման փաստն էր:

Փաստորեն Ադրբեջանը, այսօր քննարկելով Ստեփանակերտ թռիչքների շուրջ իրավական նորմերի հարցը,  դուրս է գալիս իր այն մոտեցումից, որ Արցախը նա համարում է իր տարածքը: Այդ հարցը մեկընդմիշտ կվերանա, երբ ՀՀ ընդունի Արցախի անկախությունը: Դրա համար հիանալի առիթ է այսօր թռիչքների ապահովությունն իրականացնելու համար Արցախի անկախությունը հայտարարելու հնարավորությունը: Կարծում ենք մինչ մայիսի ինը կարելի է օգտվել հարցի շուրջ մեծացող լարվածությունից և այն լուծել Արցախի անկախությունն ընդունելու հայտարարությամբ: Հատկապես սրան նպաստում է նաև Արցախին բանակցությունների կողմ ճանաչելու խիստ անհրաժեշտությունը, առանց որի արցախյան հարցի լուծումը Մինսկի խմբի շրջանակներում ակնհայտորեն դարձել է անհնարին:

Այնուհետև, և արցախյան և ցեղասպանության հարցում Թուրքիայի սպեկուլացիաների դեմն առնելու համար ՀՀ նախագահը պետք է ետ կանչի իր ստորագրությունները կասեցնելով արձանագրությունները` ելնելով հատկապես նրանից, որ Թուրքիան ոչ մոտիկ կամ տեսանելի ապագայում և ոչ էլ դրան հետևած ժամանակահատվածում չկատարեց պայմանավորվածությունը ու չվավերացրեց արձանագրությունները: Ավելին, օգտվելով արձանագրությունների անճշտություններից, Թուրքիան առաջ քաշեց նախապայմաններ ցեղասպանության դեմ և արցախյան հարցում` ներկայացնելով իր տեսակետներն, որոնք ամբողջովին հակասում են համաշխարհային հանրության պատկերացումներին: Կասեցնելով այս արձանագրությունները ՀՀ կստեղծի նոր իրավիճակ. կամ կպատրաստվեն նոր արձանագրություններ, որոնք կլինեն առավել հստակ և գրագետ ձևակերպված ու թույլ չեն տալ թուրքական կողմին խուսանավելու, կամ Թուրքիան ստիպված կլինի հրաժարվել << զրո խնդիրներ հարևանների հետ>> իր կարգախոսից ու կունենա նոր խնդիրներ ԵՄ-ին անդամակցելու հարցում:

Վերջերս «Ազգ» թերթին տրված հարցազրույցում Թուրքիայի ԱԳ նախարար Ա. Դավութօղլուն վերահաստատեց իրենց մոտեցումները վերոհիշյալ հարցերի շուրջ: Սա նշանակում է, որ ՀՀ-ը պարտավոր է արագ լուծում տալու , որի պատճառով էլ մեր տված առաջարկները համարում ենք շատ ակտուալ: Ուզում ենք հիշեցնել նաև անցյալ ամառ ԵՀՄՖ-ի կողմից  ներկայացրած տեղեկատվությունը այն մասին, որ շրջանառվում են քննարկումներ ազատագրված տարածքներ խաղաղապահ զորքեր մտցնելու հետ կապված: Ընդ որում այս գործողությունը չափազանց հետաքրքրում է հատկապես ԱՄՆ-ին, քանի որ նրան ընձեռնվում է Իրանի սահմանը շրջապակելու եզակի հնարավորություն: ԵՀՄՖ-ի հայտարարության մեջ ժամանակին ասված էր, որ այդ նպատակն իրականացնելու համար ադրբեջանա-արցախյան ճակատի վրա լարվածությունը արհեստականորեն թեժացվելու է: Սրա դեմ հանդես եկավ կարճ հայտարարությամբ ՀՀ ԱԳՆ-ը, սակայն վերջին ամիսները ապացուցեցին մեր տեղեկատվության ճշմարտացիությունը: Ամփոփելով վերոհիշյալ վերլուծությունները, ևս մեկ անգամ հայտարարում ենք հրատապ քայլերի կիրառման անհրաժեշտության մասին ու առաջարկում մեր լուծումները

ա. հայտարարել Արցախի անկախությունը

բ. կասեցնել արձանագրությունների գործունեությունը

ԵՀՄՖ-ի մամլո քարտուղարություն

Այս խորագրի վերջին նյութերը