Հարցազրույց  Խոսքի ազատության կոմիտեի փորձագետ Մեսրոպ Հարությունյանի հետ

-Ինչպե՞ս կբունթագրեք Հայաստանի ԶԼՄ-ների վիճակը։

-Մտահոգիչ։

-Ի՞նչն է մտահոգում Ձեզ։

-Մտահոգում է այն, որ հեռարձակման դաշտը, ըստ էության, ամբողջությամբ տոտալ վերահսկողության տակ է, իսկ ոտնձգությունները տպագիր լրատվամիջոցների նկատմամբ շարունակվում են։ Մտահոգում է նաև լրագրողների նկատմամբ իրականացվող բռնությունները. անցած տարի նման 18 դեպք է եղել, այս տարի արդեն մի քանի դեպք արձանագրել ենք։

-Գաղտնիք չէ, որ հեռուստաընկերությունները իշխանության վերահսկման տակ են, իսկ տպագիր մամուլի զգալի մասը՝ տեր-պետրոսյանական ընդդիմության։

-Բևեռացում կա  մամուլի դաշտում։ Գուցե դա վատ չէ։ Բայց այդ բևեռացման անհրաժեշտությունը չէր զգացվի՝ եթե մենք ունենայինք իրապես ազատ լրատվամիջոցներ, որոնք կաշխատեին պրոֆեսիոնալ սկզբունքներով։ Այսինքն, կներկայացնեին  հասարակության բոլոր տեսակետները, կտային սեփական վերլուծությունները և կապահովեին անաչառ և օբյեկտիվ տեղեկատվություն։ Բայց, գոնե այն պլյուրալիստական համակարգը, որն այսօր ձևավորվել է տպագիր մամուլի դաշտում, երբ երկու-երեք թերթ կարդալով կարող ես պատկերացում կազմել հասարակական տրամադրությունների մասին, ինչ-որ չափով կոմպենսացնում է այն միահամուռությունը որ կա հեռարձակվող լրատվամիջոցների՝ հատկապես հեռուստաընկերությունների ոլորտում։

-Տպավորություն է ստեղծվում, որ ունենք ոչ թե լրատվամիջոցներ, այլ քարոզչամեքենաներ՝ յուրաքանչյուրը սպասարկում է այս կամ այն քաղաքական ուժի շահերը։ Դա նորմա՞լ է։ Իրականում ինչպե՞ս պետք է լինեի։

-Դա իսկապես նորմալ  չէ։  Սակայն ես միանշանակ չէի ասում, որ մենք ոչ թե լրատվամիջոցներ, այլ քարոզչամեքենաներ ունենք։ Կան քարոզչամիջոցներ, կան լրատվամիջոցներ։ Տպագիր դաշտում կան թերթեր, որոնք իմ կարծիքով, իրենց քաղաքականությամբ մոտենում են լրագրության չափանիշներին, կամ փորձում են մոտենալ։ Իսկ իրականում մենք պետք է ունենանք լրատվամիջոցներ։ Իմ պատկերացմամբ՝ ազատ լրատվամիջոցները պետք է ֆինանսավորվեն  հասարակությունից, այսինքն վաճառքի ավելացումից՝ գովազդի հաշվին ապահովվի  նրանց անկախությունը, և ոչ թե դրանք ֆինանսավորեն առանձին անհատների կամ կազմակերպությունների կողմից։ Կրկնեմ, որ այսօր կան որոշ թերթեր, որոնք փորձում են աշխատել անաչառության սկզբունքով, և, ըստ էության, հարվածներ են ստանում և՛ աջից, և՛ ձախից, և՛ վերևից, և՛ ներքևից։

-Իսկ հեռուստաոլորտու՞մ։

-Ո՛չ։ Գիտեք ինչու. որոհետև հեռուստաընկերությունների պարագայում ես նկատում եմ հետևյալը՝ հրամանով նրանք դառնում են ազատ, հետո հրամանով դառնում են փակ։ Կարող է ինձ մեղադրեն, որ կտրուկ եմ արտահայտվում, բայց երբ տեսնում եմ, որ բոլոր հեռուստաընկերությունները ինչ-որ պահի դառնում են բազմակարծիք, հետո ինչ-որ մի պահի բոլորը դառնում են միակողմանի, ապա նման կարծիք կարող ես ունենալ։ Ես ենթադրում եմ,որ դա որոշակի հրամանով է կատարվում։ Չեմ կարող չենթադրել։

-Գործող հեռուստաընկերություններից և տպագրվող թերթերից, որո՞նք են Ձեզ համար հետաքրքիր։

-Անուններ չեմ ուզում տալ։

-Բայց դրանք կա՞ն։

-Ինձ համար կան։ Հեռուստաընկերությունների մեջ՝ ոչ։ Ասենք դիտում եմ որոշ ժամանցային ծրագրեր։ Սակայն լրատվական, քաղաքական ծրագրերն ինձ համար հետաքրքիր չեն։ Որպես հեռուստադիտող, անկեղծ ասած, չեմ սպասում քաղաքական, վերլուծական, լրատվական հաղորդումների։ Ես դրանք, պարզապես, նայում եմ պրոֆեսիոնալ  հետաքրքրությութնից  ելնելով՝ առավել ևս, որ օրվա մեջ հիմնական լուրերին արդեն ծանոթացած եմ լինում։

-Եթե Դուք լինեիք որևէ հեռուստաընկերության ղեկավար՝  ինչպիսի՞ն այն կլիներ։

-(Ծիծաղում է) Ես երբեք չեմ լինի...

-Անդրադառնանք ներքաղաքական կյանքին։ Ի՞նչ զարգացումներ են, ըստ Ձեզ, հնարավոր Երևանի ընտրություններում։

-Եթե ընտրությունն ընթանա արդար, ազնիվ սկզբունքով, ապա կարծում եմ, որ պետք է իշխանությունն ու ընդդիմությունը ներկայացնող ուժերը մոտավորապես հավասար չափով տեղեր վերցնեն։ Այս պարագայում քաղաքապետի ընտրութույնը բավականին բարդ է լինելու։ Սակայն, նկատի ունենալով վերջին տարիների փորձը, վախենամ, որ իշխանությունները հերթական անգամ կգնան կեղծիքների։

-Այսինքն, Ձեր կանխատեսմամբ, ոչ մի ուժ չի՞ վերցնի Երևանի հսկիչ փաթեթը։

-Եթե դրանք լինեն ազատ, արդար թափանցիկ և այլն, ապա հնարավոր է նաև, որ ընդդիմությունը հավաքի 40% ձայն և բոնուսով ստանա հաղթելու հնարավորություն։ Հնարավոր է նաև, որ ձայները այնպես կիսվեն, որ կոալիցիայի անհրաժեշտություն առաջանա։

-Ինչպե՞ս եք գնահատում Լևոն Տեր-Պետրոսյանի վերջին ելույթը։

-Այն հետաքրքիր էր։

-Նույնը կասե՞ք ելույթի այն հատվածի մասին, որը վերաբերում էր հայ-թուրքական  հարաբերություններին և ղարաբաղյան հիմնահարցի կարգավորմանը։

-Այդ ելույթը վերլուծության անհրաժեշտություն ունի, իսկ ես քաղաքական վերլուծաբան չեմ՝ հետևաբար հիմա դրանով չեմ զբաղվի։

Զրույցը վարեց Վախթանգ Մարգարյանը