ՀՌԱԿ տնտեսական  հանձնաժողովի  ուսումնասիրությունները  մեկ անգամ ևս փաստեցին  ՀՀ  վարչապետ Տիգրան Սարգսյանի անհամապատասխանությունը իր զբաղեցրած պաշտոնին: Ստորև   ներկայացված  փաստերն  առավել  խոսուն են,  քանի  որ  արտահայտում  են  վարչապետի    թիմակիցների  կազմած    թույլիկ   մի   նախագիծ, հետեւաբար   նմանատիպ  փաստաթղթեր կազմողների  մտավոր ունակությունների արդյունքում է ՀՀ  տնտեսությունը հայտնվել "տխուր" իրավիճակում'  իր  ռեկորդային  տնտեսական   անկումով   հանդերձ:

«Հայաստանի Հանրապետության 2010 թվականի պետական բյուջեի մասին» ՀՀ օրենքի նախագծում զետեղված այլ մտային փայլատակումները նույնիսկ հակիրճ ներկայացնելու պարագայում, ընթերցողներից հայցում ենք ներողամտություն ու համբերություն:

Եվ այսպես, վայելեք.

էջ 65-ում կարդում ենք.

«ՀՀ պետբյուջեի ծախսերի ներքին ռեսուրսներով ապա­հով­վածություն' հնարավորինս նվազեցնելով ֆինան­սավորման արտաքին աղբյուրներից կախ­վա­ծութ­յունը»։

ՀՀ վարչապետի "հերոսություններից" է շատ կարճ ժամանակահատվածում  ՀՀ արտաքին պարտքի եռապատկումը, հետեւաբար ի՞նչ ֆինանսական կախվածության նվազեցման մասին է խոսքը: Ավելին, ազգային անվտանգության տեսանկյունից ՀՀ ներկայիս կառավարության գործունեության արդյունքում Հայաստանի Երրորդ Հանրապետությունը հայտնվել է վտանգավոր գոտում, քանի որ ՀՀ արտաքին պարտքը գերազանցում է պետական բյուջեն, իսկ նման իրավիճակում հայտնված պետությունները կորցնում են միջազգային ճնշումներին դիմադրելու ունակությունը եւ  ստիպված գնում  են զիջումների: Սա պատերազմական գործողությունների մեջ գտնվող Հայ Ազգի համար ազգային անվտանգության հիմքերը խարխլող լրջագույն խնդիր է, որի գոյության փաստի առջեւ մեզ եւ գալիք սերունդներին կանգնեցրել է "խելացի" մականունը կրող վարչապետը:

Էջ 70-ում կարդում ենք.

 «Արտահանման  ծավալների  ավելացում»:

Ի՞նչ արտահանման մասին է խոսքը, երբ վերջին տարիներին դրամի արհեստական արժեւորման քաղաքականության արդյունքում փակվեցին բազմաթիվ արտադրական հզորություններ: Որպես ապացույց նշենք ներկայումս պարապուրդի մատնված, իսկ նախկինում ծաղկող ադամանդագործության ու ոսկերչության արդյունաբերական ոլորտը:

Հաջորդ «մտային  մարգարիտները».

«Հայաստանը տարածաշրջանային ֆինանսական կենտրոն (էջ 64-65) եւ Հայաստանը տարածաշրջանային առողջապահական կենտրոն դարձնելը  (էջ 75), կամ  Հայաստանում չի լինելու աղքատ կենսաթոշակառու (էջ 76)»...

 Նմանատիպ մտքերը կարելի է  դասել ցանկությունների եւ երազանքների ոլորտների շարքին, միայն ոչ օրենքում զետեղվելիք մտքերի, քանի որ ցույց չեն տրված կոնկրետ քայլեր այդ նպատակներին հասնելու համար:

 Ակնհայտ է,  որ օրենքների տրամաբանությունը հիմնված է լինում հստակ, հասկանալի եւ կյանքում կիրառելի գաղափարների վրա, հետեւաբար տարօրինակ են հնչում նախագծում զետեղված բազմաթիվ վերացական արտահայտություններ:

 Այսպես, օրինակ' "Տնտեսական զարգացում" բաժնում որպես առաջնահերթ քայլեր կարդում   ենք  հետեւյալ  վերացական  մտքերը.

«Պարբերաբար կանցկացվեն տնտեսական, ներդրումային եւ գործարար համաժողովներ»: Վատ գաղափար չէ, բայց մի՞թե օրենքի մեջ գրելու նպատակահարմարությունն  առկա  է:

 Նախագծում  կարդում  ենք  նաեւ զավեշտի  հասնող  մտքեր.

«Սփյուռքահայ ներդնողների ներդրումների ներգրավման եւ դրանց արտադրանքի արտահանման  խթանման  քաղաքականություն»:

Այստեղ   են   ասել'   եթե   ՀՌԱԿ-ի   դեմ   մի   10   հատիկ     «արմենական»

«կուսակցություն» ևս ստեղծի վարչապետը, ապա սփյուռքը առավել «կվստահի» հայրենի  կառավարությանը  ու  կլծվի  իր  ողջ կարողությունը Հայրենիք տեղափոխելու  գործին:

Նույն  բաժնում  կան  նաեւ  ռոմանտիզմ  պարունակող  գաղափարներ,  որոնցից  են.

«- ավելի նպատակային գործարար կապերի ստեղծում,

-կշարունակվեն աշխատանքները Հայաստանը տարածաշրջանում գործարար եւ ներդրումային միջավայրի «գերազանցության կենտրոն» դարձնելու ուղղությամբ»:

Մեկնաբանությունները   անիմաստ  են:

Հաջորդը  անտեղյակության  ոլորտից  է.

Քիմիական արդյունաբերության զարգացման հստակ ուղղություններ նախանշելու փոխարեն 6-րդ էջում նշվում է. "ոլորտում կիրականացվեն հանրապետության քիմիական արդյունաբերության ներկա վիճակի վերլուծություն":

Փաստորեն'  ՀՀ  քիմիական  արդյունաբերության  լոկոմոտիվ հանդիսացող  "Նաիրիտ"  գործարանի ներկայիս "ղեկավարության" կողմից տարածվող լուրերն այն մասին,

որ տասնյակ միլիոն եվրոների ներդրում է սպասվում, հավատ չի ներշնչում  նույնիսկ կառավարությանը, հակառակ պարագայում ինքնագովազդի առիթը բաց չէին թողնի վարչապետը եւ «Նաիրիտում» փոխտնօրենի պաշտոնը զբաղեցնող իր եղբայրը:

Հաջորդ  մտային  վարժանքները.

"Հայաստանը դարձնել բժշկական նպատակներով օգտագործվող ռադիոնուկլիդներ արտահանող երկիր" (էջ 7):

Նույն  էջում,  առանց  հստակ հիմնավորումների, նախատեսվում է «փոքր եւ միջին ձեռնարկությունների դասակարգման վերանայում», ինչպես նաեւ եւ առանց մանրամասնությունների հռչակվում է, որ "կներդրվի ֆինանսական համահարթեցման նոր համակարգ" (էջ 8):

Գյուղատնտեսություն բաժնում որեւէ խոսք չկա գյուղատնտեսական արտադրության մրցունակության բարձրացման մասին, հատկապես Առեւտրի համաշխարհային կազմակերպության անդամակցությունից հետո այս ոլորտում ՀՀ-ի հանդեպ ծառացած մարտահրավերների դիմագրավման առումով, ինչպես նաեւ երկրում պարենային անվտանգության ապահովման իմաստով (էջ 9-10):

Էներգետիկայի բնագավառում կառավարությունն անտեսել է այնպիսի կարեւորագույն խնդիր, ինչպիսին  է այլընտրանքային աղբյուրների օգտագործումը, որի ուղղությամբ վերջին տարիներին կարեւոր քայլեր են արվել:

 Ոչինչ չի ասվում էլեկտրաէներգիայի արտահանման հարցում ՀՀ կառավարության միջոցառումների մասին:  Պետք է հաշվի առնել, որ էներգետիկան ՀՀ տնտեսության ամենազարգացած ոլորտն է, որի արտադրանքը մեծ պահանջարկ ունի ինչպես ՀՀ-ում, այնպես էլ տարածաշրջանում:  ՀՀ արտահանման կարողությունն այս ոլորտում չի ներկայացված, մինչդեռ մինչ օրս օգտագործվում է էներգետիկ ռեսուրսների ընդամենը 1/3-րդ մասը, եւ ավելցուկն արտահանվում է Վրաստան ու Իրան, իսկ այս տարի պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել նաեւ Թուրքիա արտահանել 4,5 մլն կվտ/ժամ էլեկտրաէներգիա:  Կառավարությունն իր նախագծում շրջանցելով այս ամենը,   փոխարենը' էներգետիկ ոլորտին առնչվող խնդիրները շարադրվել են ոչ թե մի բաժնում, այլ խառը' տարբեր բաժիններում եւ կան նաեւ կրկնություններ (էջ 10 եւ էջ 12): Կրկնողություններ կան նաեւ քիմիայի բնագավառը ներկայացնող բաժնում (էջ 6, էջ 10):

Արտաքին տնտեսական կապերի բաժինը անհասկանալիորեն հայտնվել է արտաքին քաղաքականության բաժնում (էջ 17): Սա եւս  խոսում է  նախագիծ կազմողների  դիլետանտության  մասին:

Թեեւ կառավարության գործունեության ծրագրում հռչակված է Հայաստանը վերածել «տարածաշրջանային կրթական կենտրոնի», այդուհանդերձ, կրթությանն առնչվող բաժնում որեւէ խոսք չկա այն քայլերի մասին, որոնք կարող են մոտեցնել այդ նպատակին:  Չի խոսվում արտերկրից ուսանողներ ներգրավելու անհրաժեշտության, կրթության որակի բարելավման հստակ քայլերի մասին:

Գիտության ոլորտում  եւս  որեւէ  հստակ քայլ կամ թվեր չեն ներկայացված, փոխարենը վերացական հայտարարություններ են: Գիտելիքահենք տնտեսություն կառուցող երկրում ոչ մի խոսք չկա, թե որքան գումարներ եւ ինչ նպատակներով պետք է հատկացվեն գիտության զարգացման համար, ընդ որում' ոչ միայն Երեւանում, այլեւ երկրի բոլոր մարզերում:

Առողջապահության ոլորտում եւս կառավարությունը ձգտելու է

«կազմակերպական ու կառուցվածքային վերափոխումների, օրենսդրական դաշտի բարելավմանը»(էջ 21): Չի խոսվում տեղական դեղագործական արդյունաբերության զարգացման խթանման մասին:

Բնապահպանության ոլորտում 2010 թ. կառավարության կարեւորագույն  եւ գերակա խնդիրների շարքում բացակայում են հազարամյակի նպատակների շրջանակներում բնապահպանական անվտանգության ուղղությամբ նախատեսվող միջոցառումները: Փոխարենը' նորից հանդիպում ենք ընդհանուր, վերացական արտահայտությունների, որոնցից են'

«երկրում բնապահպանական իրավիճակի համակարգված բարելավում», (էջ 26),  այն պարագայում, երբ 2009 թվականի հունվար - սեպտեմբեր ժամանակահատվածում բյուջեի մուտքերի մեջ բնօգտագործումից ստացվող մուտքերը նվազել են 53 տոկոսով:

Հարկային, մաքսային քաղաքականության եւ վարչարարության ոլորտում եւս նախատեսվում են. "գործող հարկային օրենսդրության հիման վրա, օրենսդրության կատարելագործում,  ինչպես նաեւ կշարունակվեն հարկային եւ մաքսային օրենսդրությունների ու ընթացակարգերի պարզեցման ուղղությամբ աշխատանքները", (էջ 26-27):

 Նախագծում ընդհանրապես  չի խոսվում գերշահույթի մասին օրենքի մշակման ուղղությամբ կատարվելիք քայլերի մասին: Սա եւս մեկ անգամ փաստում է, որ վարչապետը օլիգոպոլ ու մոնոպոլ համակարգի գործակատարն է եւ նրա գործունեությունը աղերս չունի  ՀՀ  քաղաքացիների շահերի հետ, մանավանդ որ հակառակ հանրային հնչեղությանը, կոռուպցիոն ռիսկերի կրճատման մասին եւս ոչինչ չի ասվում (էջ 18-19):

Նախագծում բազմաթիվ են տարեցտարի կրկնվող եւ ոչինչ չասող  նախադասություններ, որոնց մեկնաբանությունները համարում ենք անիմաստ: 

Հայաստանի Ռամկավար Ազատական Կուսակցության 

լրատվական ծառայություն