Հարցազրույց Հայաստանի նորացված կոմունիստական կուսակցության նախագահ Յուրի Մանուկյանի հետ.

-Հայաստանի նորացված կոմունիստական կուսակցությունն ինչպե՞ս է վերաբերվում Հայաստանի և Թուրքիայի միջև ստորագրված արձանագրություններին։ Այնտեղ սպառնալիքներ կամ վտանգներ չե՞ք տեսնում։

-Ի տարբերություն շատ քաղաքական ուժերի՝ մեր կուսակցությունն արդեն քննարկել է խնդիրն իր համակիրների, անդամների հետ, և եկել այն եզրակացության, որ դա այսօր պետք է արվի։ Դրական ենք վերաբերվում, չնայած զգուշավորության խնդիրը կա։ Ասել ենք, որ միշտ պետք է սպասել այն կողմի ձեռնարկած քայլերին՝ համահունչ պատասխան տալու իմաստով։ Առաջ անցնել չի կարելի։ Չեմ կարծում, որ եթե այսօր թուրքական կողմը ստորագրում է համագործակցության արձանագրություն, հաջորդ օրը կարող է ուժեր մոբիլիզացնել հայկական սահմանում և անվտանգության խնդիրներ առաջացնել։ Դա իմ մտածելակերպից դուրս է։ Ընդհակառակը՝ մենք մտածում ենք, որ դա քայլ է տարածաշրջանում անվտանգության ապահովման համար։ Այսօր շատ են խոսում Ցեղասպանության, Արցախի խնդրի և Կարսի պայմանագրի խնդիրների մասին։ Այս երեքի վերաբերյալ էլ մենք ունենք մեր մոտեցումները։ Նախ՝ եթե սահմանը երկու երկրների միջև գոյություն ունի, չի ճանաչվում պետություններից մեկի կամ մյուսի  կողմից. դա ոչ մի նշանակություն չունի։ Որովհետև կան միջազգային օրենքներ, միջազգային պայմանագրային հարաբերություններ, որտեղ նրանք ճանաչում են այդ սահմանները։ Կարսի պայմանագրի կամ գոյություն ունեցող սահմանն առաջ տանելու առումով մենք պետք է նստենք բանակցային սեղանի շուրջ։ Սա նշանակում է, որ այս առումով հանդիպումը կամ նրանց հետ բանակցային գործընթացի սկսումը ճիշտ է։

Ինչ վերաբերում է Արցախին, իհարկե, արձանագրություններում Արցախի մասին ակնարկ կա, սակայն դա երբեք չի ենթադրում, որ Թուրքիան կարող է ոտնձգություն կատարել ազատագրված հայկական տարածքների նկատմամբ և Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման կապակցությամբ։ Մենք չպետք է թույլ տանք, որ որևէ մեկը կասկածի, թե մենք պատրաստ ենք մի թիզ հող զիջել։ Զիջումն այստեղ հավասարազոր է կործանման։

Ցեղասպանության վերաբերյալ կարող են ասել, որ այն էներգիան, որ թափում են մեր քաղաքական ուժերը՝ ընդդիմանալով այս բանակցային գործընթացին, ավելի լավ է՝ այդ ուժերը մոբիլիզացնեին, որպեսզի այս  ընթացքում գոնե մեկ ուրիշ պետություն ընդուներ նոր որոշում, որը կլիներ փաստ, որ մենք չենք հրաժարվել։ Մենք ողջունում ենք այն ժողովուրդներին ու պետություններին, որոնք այս ծանր ժամանակներում նույնիսկ դեռևս ճշմարտության կողմնակից են։ Պետք է ազգովին նայենք, որ այսօր պետք է ակտիվացնել Ցեղասպանության ճանաչման գործընթացը։ Իսկ մեր դեսպանատները, շատ ներողություն, Սփյուռքի մեր բարեկամները կարծես թե տրամադրված են խոսել միայն արձանագրությունների մասին, էլ չեն մտածում, որ մի քայլ անեն, որպեսզի հենց այսօր Ցեղասպանությունն ընդունվի որևէ մի երկրի կողմից ևս, որպեսզի տեսնենք Թուրքիայի արձագանքը։ Ճգնաժամային այս իրավիճակում զգացմունքով չպետք է առաջնորդվել, այլ միայն բանականությամբ, միայն հեռուն նայելով։ Իսկ հեռուն և բանականությունը հուշում են, որ հարևանները պետք է նորմալ հարաբերություններ ունենան։

-Դուք պնդում եք, թե չեք կարծում, որ Թուրքիան Արցախի հարցում խնդիրներ կառաջացնի։ Այդ դեպքում ինչպե՞ս կգնահատեք Դավութօղլուի և Էրդողանի հայտարարությունները, որոնք հնչեցվում են Արցախի վերաբերյալ։

-Մեր նախագահի տված ապտակն անհամեմատ  ծանր էր, քան Դավութօղլուի ասածը։ Ի պատիվ նախագահի՝ ասեմ, որ մինչև օրս ունեցել ենք ևս երկու նախագահ։ Նրանք էլ կարող էին այդ ծանր բեռի տակ մտնել, բայց չմտան։ Այն, ինչ նախագահն արեց, քաղաքական դաշտում կոչվում է քաղաքական կամք, քաղաքական հզորություն։ Նա մտավ այդ ծանրության տակ։ Ժողովուրդն այսօր պետք է համախմբվի նախագահի շուրջ, և աշխարհը տեսնի, որ մենք համախմբված ենք, ոչ թե քննարկենք լեգիտիմության կամ ընտրությունների հարցը։

-Պարո՛ն Մանուկյան, Դուք կողմ եք արտահայտվում հայ-թուրքական արձանագրություններին, իսկ ՀԿԿ-ն՝ ի դեմս Ռուբեն Թովմասյանի՝ դեմ։ Սա նշանակո՞ւմ է, որ Հայաստանում կոմունիստները միանշանակ կարծիք չունեն։ Ի դեպ, պարոն Թովմասյանը վերջերս մասնակցում էր Մոսկվայում կայացած կոմունիստների հանդիպմանը։

-Ես Խորհրդային Մոսկվան չեմ ընդունում։ Այդ առումով Մոսկվայում կոմունիստների ժողովը բոլորովին էլ ինձ համար չափորոշիչ չի կարող լինել։ Եթե կոմունիստ կամ որևիցե կուսակցության հարող անձնավորություն ես, բայց քո ազգի, պետության խնդիրներին վերաբերվում ես որպես ոչ քո ազգի, արդեն այդ երկրի քաղաքացի կոչվելու իրավունք չունես։ Իսկ այնտեղ ով ինչ է բարբաջում, իմ գործը չէ։ Ես չեմ ընդունում աշխարհի ամենառադիկալ կուսակցական մոտեցումը, եթե այն չի բխում իմ ժողովրդի, իմ երկրի շահերից։

Զրույցը վարեց Սյուզի Մելքոնյանը