Ծառուկյանի ներկայությունն ու Սարգսյանի բացակայությունը
Գագիկ Ծառուկյանի հրավիրած ոչիշխանական քաղաքական ուժերի, հասարակական կազմակերպությունների, քաղաքացիական շարժումների և հասարակական–քաղաքական ակտիվությամբ աչքի ընկնող անհատների համաժողովը բավական ներկայացուցչական էր։ Մասնակցում էին մոտ 300 հոգի։
ԲՀԿ առաջնորդն իր խոսքում անդրադարձավ երկրում առկա հիմնական խնդիրներին՝ դրանով իսկ ցույց տալով, որ, ի տարբերություն Սերժ Սարգսյանի և նրա թիմի, կտրված չէ իրականությունից, և խորությամբ տիրապետում է ստեղծված իրավիճակին։
Գյումրիում տեղի ունեցած, սահմաններում տիրող լարված իրավիճակի, տնտեսական դաշտում արձանագրվող բացասական երևույթների ժամանակ զգացվում է իշխանության բացակայությունը։ Իշխանությունը «չեպե»–ների ժամանակ կորում է, չկա և միայն հայտնվում է այն ժամանակ, երբ պետք է ուժ կիրառել ու աթոռը պահել։
ՀՀԿ ղեկավարը, ով նաև հանրապետության նախագահի աթոռն է զբաղեցնում, բացակայում է։ Նա ֆիզիկապես կա, բայց ոչ տեղում է, ոչ էլ՝ տարածքում։
Ծառուկյանն, ահա, հանրությանն ուղերձ է հղում, որ կա այլընտրանքային ուժ, և այդ ուժը պատրաստ է պատասխանատվություն ստանձնել՝ շատ լավ իմանալով, թե ինչ խնդիրներ կան, և ինչ լուծումներ են պետք։
ԲՀԿ առաջնորդի ուղերձները երեք հասցեատեր ունեն՝ առաջին՝ հանրությունը, երկրորդ՝ ոչիշխանական քաղաքական շրջանակները, և երրորդ՝ իշխանությունը։
Հանրությանն ու քաղաքական ուժերին նա կոչ է անում համառություն, հետևողականություն և կամք ցուցաբերել պայքարի ժամանակ, այսինքն՝ չհոգնել և չհիասթափվել։ Գլխավոր խնդիրն այս դաշտում լայն կոնսոլիդացիա ապահովելն ու նոր ընտրությունների միջոցով նոր որակի իշխանություններ ձևավորելն է՝ ընտրակեղծիքների մեքենան ջարդելու միջոցով։
Ինչ վերաբերում է իշխանությանը, ապա Ծառուկյանն օգտագործել է վերջնագրային լեզուն։ Նա առաջարկում է հրաժարվել մեկ մարդու համար արվող, առանց լայն կոնսոլիդացիայի անցկացվող և իշխող նեղ խմբի վերարտադրությանը միտվածսահմանադրական փոփոխություններից, վերանայել Ընտրական օրենսգիրքը և գնալ իրավիճակի լիցքաթափման ուղղությամբ, այն է՝ առանց ցնցումների քաղաքական մենաշնորհից հրաժարվելու տարբերակով։ Իսկ եթե իշխանությունները կրկին ոչ ադեկվատ վարքագիծ ցուցաբերեն, ապա համաժողովրդական շարժման օրակարգը կլինի հասնել իշխանափոխության՝ արտահերթ նախագահական և խորհրդարանական ընտրությունների միջոցով։ Հնարավոր ցնցումների պատասխանատվությունն այդ դեպքում, բնականաբար, կընկնի իշխանության վրա։
Այլ կերպ ասած՝ Ծառուկյանն առաջարկում է իշխանություններին ներկա գտնվել սպասվող քաղաքական գործընթացներին՝ այդպիսով խուսափելով ցնցումային տարբերակներից, այլապես իշխանության բացակայությունը կարող է ծանր նստել առաջին հերթին իշխանության վրա, իսկ պետությունն էլ կհայտնվի քաոսի մեջ, ինչը պատասխանատու մարդիկ չեն ցանկանում։ Բայց քայլերի ժամանակն անսահման չէ։
Ի դեպ, անկախ այն հանգամանքից, թե ինչպես կպահի իրեն իշխանությունը, լինելու են հանրահավաքներ ինչպես մարզերում, այնպես էլ համապետական հանրահավաք՝ Երևանում։ Այսինքն, Ծառուկյանը պատրաստվում է ցանկացած սցենարի։
Բովանդակության ու ձևի առումով հանրահավաքային պայքարին, ինչպես նաև համաժողովրդական շարժման հետագա քայլերին վերաբերող հարցերն էլ կլինեն «եռյակի» առաջնորդների քննարկման առարկան։
Կորյուն Մանուկյան
Հ.Գ.։ Հարկ է առանձնահատուկ ընդգծել, որ համաժողովի բոլոր մասնակիցների ելույթներում սահմանադրական փոփոխությունները վիժեցնելու և իշխանափոխության հասնելու խնդիրը գլխավորն էր։ Տարբեր էին այդ խնդրի լուծման մասին պատկերացումները, բայց վերջնանպատակի հարցում կար լիակատար կոնսենսուս։
Ծառուկյանի ներկայությունն ու Սարգսյանի բացակայությունը
Գագիկ Ծառուկյանի հրավիրած ոչիշխանական քաղաքական ուժերի, հասարակական կազմակերպությունների, քաղաքացիական շարժումների և հասարակական–քաղաքական ակտիվությամբ աչքի ընկնող անհատների համաժողովը բավական ներկայացուցչական էր։ Մասնակցում էին մոտ 300 հոգի։
ԲՀԿ առաջնորդն իր խոսքում անդրադարձավ երկրում առկա հիմնական խնդիրներին՝ դրանով իսկ ցույց տալով, որ, ի տարբերություն Սերժ Սարգսյանի և նրա թիմի, կտրված չէ իրականությունից, և խորությամբ տիրապետում է ստեղծված իրավիճակին։
Գյումրիում տեղի ունեցած, սահմաններում տիրող լարված իրավիճակի, տնտեսական դաշտում արձանագրվող բացասական երևույթների ժամանակ զգացվում է իշխանության բացակայությունը։ Իշխանությունը «չեպե»–ների ժամանակ կորում է, չկա և միայն հայտնվում է այն ժամանակ, երբ պետք է ուժ կիրառել ու աթոռը պահել։
ՀՀԿ ղեկավարը, ով նաև հանրապետության նախագահի աթոռն է զբաղեցնում, բացակայում է։ Նա ֆիզիկապես կա, բայց ոչ տեղում է, ոչ էլ՝ տարածքում։
Ծառուկյանն, ահա, հանրությանն ուղերձ է հղում, որ կա այլընտրանքային ուժ, և այդ ուժը պատրաստ է պատասխանատվություն ստանձնել՝ շատ լավ իմանալով, թե ինչ խնդիրներ կան, և ինչ լուծումներ են պետք։
ԲՀԿ առաջնորդի ուղերձները երեք հասցեատեր ունեն՝ առաջին՝ հանրությունը, երկրորդ՝ ոչիշխանական քաղաքական շրջանակները, և երրորդ՝ իշխանությունը։
Հանրությանն ու քաղաքական ուժերին նա կոչ է անում համառություն, հետևողականություն և կամք ցուցաբերել պայքարի ժամանակ, այսինքն՝ չհոգնել և չհիասթափվել։ Գլխավոր խնդիրն այս դաշտում լայն կոնսոլիդացիա ապահովելն ու նոր ընտրությունների միջոցով նոր որակի իշխանություններ ձևավորելն է՝ ընտրակեղծիքների մեքենան ջարդելու միջոցով։
Ինչ վերաբերում է իշխանությանը, ապա Ծառուկյանն օգտագործել է վերջնագրային լեզուն։ Նա առաջարկում է հրաժարվել մեկ մարդու համար արվող, առանց լայն կոնսոլիդացիայի անցկացվող և իշխող նեղ խմբի վերարտադրությանը միտված սահմանադրական փոփոխություններից, վերանայել Ընտրական օրենսգիրքը և գնալ իրավիճակի լիցքաթափման ուղղությամբ, այն է՝ առանց ցնցումների քաղաքական մենաշնորհից հրաժարվելու տարբերակով։ Իսկ եթե իշխանությունները կրկին ոչ ադեկվատ վարքագիծ ցուցաբերեն, ապա համաժողովրդական շարժման օրակարգը կլինի հասնել իշխանափոխության՝ արտահերթ նախագահական և խորհրդարանական ընտրությունների միջոցով։ Հնարավոր ցնցումների պատասխանատվությունն այդ դեպքում, բնականաբար, կընկնի իշխանության վրա։
Այլ կերպ ասած՝ Ծառուկյանն առաջարկում է իշխանություններին ներկա գտնվել սպասվող քաղաքական գործընթացներին՝ այդպիսով խուսափելով ցնցումային տարբերակներից, այլապես իշխանության բացակայությունը կարող է ծանր նստել առաջին հերթին իշխանության վրա, իսկ պետությունն էլ կհայտնվի քաոսի մեջ, ինչը պատասխանատու մարդիկ չեն ցանկանում։ Բայց քայլերի ժամանակն անսահման չէ։
Ի դեպ, անկախ այն հանգամանքից, թե ինչպես կպահի իրեն իշխանությունը, լինելու են հանրահավաքներ ինչպես մարզերում, այնպես էլ համապետական հանրահավաք՝ Երևանում։ Այսինքն, Ծառուկյանը պատրաստվում է ցանկացած սցենարի։
Բովանդակության ու ձևի առումով հանրահավաքային պայքարին, ինչպես նաև համաժողովրդական շարժման հետագա քայլերին վերաբերող հարցերն էլ կլինեն «եռյակի» առաջնորդների քննարկման առարկան։
Կորյուն Մանուկյան
Հ.Գ.։ Հարկ է առանձնահատուկ ընդգծել, որ համաժողովի բոլոր մասնակիցների ելույթներում սահմանադրական փոփոխությունները վիժեցնելու և իշխանափոխության հասնելու խնդիրը գլխավորն էր։ Տարբեր էին այդ խնդրի լուծման մասին պատկերացումները, բայց վերջնանպատակի հարցում կար լիակատար կոնսենսուս։