Հարցազրույց Ազգային ժողովի պատգամավոր Տիգրան Թորոսյանի հետ։

-Հնարավո՞ր է արդյոք, որ Սփյուռքի ճնշման արդյունքում հրաժարվենք արձանագրությունների ստորագրումից։

-Կարծում եմ՝ թյուր պատկերացում կա և վտանգավոր պատկերացում, թե Ցեղասպանության խնդիրն առաջին հերթին վերաբերում է Սփյուռքին։ Բացարձակապես նման բան չկա. այս հարցն ուղղակիորեն վերաբերում է մեզանից յուրաքանչյուրին՝ անկախ այն բանից, թե մենք կամ մեր հայրն ու պապը որտեղ են ծնվել։ Հետևաբար, Սփյուռքի վերաբերմունքն այստեղ վճռական նշանակություն չպետք է ունենա։ Հայաստանում էլ բնակչության ճնշող մեծամասնությունը դեմ է այդ արձանագրությունների ստորագրմանն ու վավերացմանը։ Կարծում եմ՝ Ազգային ժողովում տեղի ունեցած քննարկումը ևս մեկ փաստ էր դրա օգտին։ Համոզված եմ, որ արձանագրությունների ստորագրումն ու վավերացումը կոպիտ սխալ կլինի և Հայաստանի ու հայ ժողովրդի համար կարող է ունենալ աղետալի հետևանքներ։ Բացի այն լուրջ վտանգները, որոնք կան արձանագրություններում, արդեն առաջացել է ևս մեկ ոչ պակաս լուրջ վտանգ. դա հայության պառակտման վտանգն է։ Սա չափազանց լուրջ խնդիր է, և սրա հետ էլ հաշվի չնստել կնշանակի պարզապես տղայական և ինչ-որ խմբակային շահերից բխող քայլեր անել։

-Եթե արձանագրություններն արդեն նախաստորագրվել են, հնարավո՞ր է խուսափել դրանց ստորագրումից և վավերացումից։

-Պատմությունը լի է բազմաթիվ օրինակներով, այդ թվում՝ նաև մեր պատմությունը, երբ բանակցությունների ընթացքում կողմերից որևէ մեկն ինչ-ինչ հիմնավորումներով հրաժարվում է ստորագրել այդ փաստաթղթերը, եթե դրանցում փոփոխություններ չարվեն։ Ի վերջո, հայտարարությունը, որն ուղեկցում էր այս արձանագրությունները, ակնհայտորեն ասում է, որ պիտի տեղի ունենան քաղաքական քննարկումներ և խորհրդատվություն։ Անհեթեթ կլինի համարել, որ դա ուղղակի ձևականություն էր՝ նման լուրջ փաստաթղթերի հետ կապված։ Իսկ եթե քննարկումները որևէ արդյունքի չպետք է հանգեցնեն, սա նույնպես արհամարհանք է մեր ժողովրդի և մեր պետության նկատմամբ։ Այնպես որ, բոլոր տեսակի շահարկումները երեսպաշտություն են, երբ ասվում է, որ որևէ փոփոխություն անել հնարավոր չէ, և հնարավոր չէ հրաժարվել փաստաթղթերի վավերացումից կամ ստորագրումից։

-Դուք ասացիք, որ հայության պառակտման վտանգ կա։ Հայաստանի՞ հայության մասին է խոսքը։

-Դժբախտաբար, արդեն պառակտումը կա մեր ժողովրդի մեջ՝ և՛ Հայաստանի ներսում, և՛ դրսում։

-Այս պարագայում Սփյուռքը երե՞ս կթեքի Հայաստանից։

-Ընդամենը մեկ օրինակ. Սփյուռքը երբեք Հայաստանի նախագահին՝ ո՛չ առաջին, ո՛չ երկրորդ, նման ձևով չէր դիմավորել։ Ուրեմն, դանակը հասել էր ոսկորին, որ հայ մարդիկ ստիպված բողոքում են Հայաստանի նախագահի դեմ։ Վստահ եմ, որ մարդիկ, ովքեր դա անում են, շատ մեծ ցավով են անում։ Բայց այլ ճանապարհ չեն տեսնում՝ այդ չարաբաստիկ արձանագրությունների դեմն առնելու համար։

-Այս իրադարձությունների ֆոնին հնարավո՞ր է՝ երկրում արտահերթ միջոցառումներ տեղի ունենան։

-Միշտ ասել եմ, որ արտահերթ ընտրությունները երբեք որևէ հարցի լուծում չեն առաջացնում, որովհետև ցանկացած հարց նշանակում է լուրջ վերաբերմունք, լուրջ մշակումներ, հիմնավորումներ և այլն։ Դրանց բացակայության դեպքում կարող ենք 10 անգամ ընտրություն անել և որևէ արդյուքի չհանգել։ Եթե իշխանությունները գտնում են, որ հրաժարականով է հնարավոր միայն այս արձանագրությունների դեմն առնել, իսկ ես այդպես չեմ կարծում, ապա դա էլ է ճանապարհ։ Այսօր ամենակարևոր բանն այս արձանագրությունների դեմն առնելն է։ Մնացած ամեն ինչ երկրորդական է։

-Չե՞ք կարծում, որ իշխանությունների կողմից հակառակ գործողություններ են իրականացվում, որպեսզի որևէ ձևով արձանագրությունների ստորագրումը չհետաձգվի։

-Հայաստանի ներսում և դրսում հայությունը գտնվում է տեղեկատվական շրջափակման մեջ։ Բոլոր հեռուստաընկերությունները՝ բացի մեկից, ցավոք, մեր ժողովրդին ներկայացնում են կեղծ տեղեկություններ։ Խայտառակ կադրեր էին ցույց տալիս Ազգային ժողովում լսումների հետ կապված։ Ուղղակի ծիծաղելի է այն, ինչ ցուցադրում են մարզերում՝ իբր թե քննարկումների հետ կապված։ Սա հիշեցնում է խորհրդային, թվում էր՝ անցած ժամանակները, բայց երևի դա նաև բնական է, որովհետև մարդիկ, ովքեր այսօր որոշումներ են ընդունում, թերևս իրենց կյանքում նոր բան չեն սովորել՝ բացի նրանից, ինչ սովորել են խորհրդային տարիներին՝ խորհրդային կառավարման շրջանում։

-Ի վերջո, չե՞ք կարծում, որ այս արձանագրությունները կստորագրվեն։

-Մի տևական ժամանակ տեսնելով իշխանությունների համառությունը և՛ այս խնդրի, և՛ ղարաբաղյան խնդրի կարգավորման նկատմամբ, երբ ակնհայտ փաստական հիմնավորումներով ցույց է տրվում սխալները՝ քիչ չէ հավանականությունը՝ ենթադրելու, որ դրանք կստորագրվեն և խորհրդարանում կվավերացվեն։ Բայց դա չի լինի ամեն ինչի վերջը. դա կլինի ցավալի մի գործընթացի սկիզբ, որովհետև, համոզված եմ, որ որևէ հայ մարդ (բացի նրանցից, ովքեր ի պաշտոնե կամ ինչ-ինչ պայմանավորվածությունից ու շահերից ելնելով՝ ստիպված են առանց որևէ հիմնավորման պաշտպանել այդ արձանագրությունների ստորագրումն ու վավերացումը) չի համակերպվելու այդ մտքի հետ։ Սա իշխանությունների համար լինելու է պյուրոսյան հաղթանակ։

-ՀՅԴ ներկայացուցիչ Հրանտ Մարգարյանն ասել է, թե Սերժ Սարգսյանը զրկվել է իր բոլոր հենարաններից։ Ի՞նչ է սա նշանակում։

-Սերժ Սարգսյանը Հանրապետական կուսակցության նախագահն է։ Թեև դեռ մեկ տարի առաջ առիթ ունեցել եմ ասելու, որ սա այն Հանրապետական կուսակցությունը չէ, ուր ես գնացել եմ 16-17 տարի առաջ։ Սրանով ամեն ինչ ասվում է։ Հանրապետականներն են Սերժ Սարգսյանի հենարանը, և այս արձանագրությունների ու ցանկացած խնդրի հետ կապված պատասխանատվությունը կրում են Հանրապետական կուսակցությունը և կոալիցիոն մյուս կուսակցությունները, ընդ որում ՝ հավասարապես։

Զրույցը վարեց Սյուզի Մելքոնյանը