Հարցազրույց ԱԺ «Բարգավաճ Հայաստան» խմբակցության քարտուղար Արամ Սաֆարյանի հետ
-ԹուրքիայիարտգործնախարարԱհմեդԴավուդօղլունհայտարարելէր,որնախաստորագրվածարձանագրություններիշուրջմեկնարկելեններքաղաքականկոնսուլտացիաներ։Թուրքիայումարձանագրություններնառաջինհերթինքննարկվելուենըննդիմությանհետ,որիցհետոլինելուենխորհրդարանականլսումներ։ Դո՞ւք ինչպես եք պատրաստվում քննարկել արձանագրությունները։
-Երբ մեզ հարցրել են, թե արդյոք ունե՞նք տեսակետ այն կապակցությամբ, որ ԱԺ արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովը կհրավիրի լսումներ հայ-թուրքական հարաբերությունների հարցով, մենք ասել ենք, որ դրան դրական ենք վերաբերվում։ Ավելին, ասել ենք, որ մենք ունենք սկզբունքային տեսակետ և մեկնաբանություններ, որոնք պատրաստ ենք ներկայացնելու այդ լսումների ժամանակ։ Կարծում եմ՝ այդ լսումներն իրենց ամբողջության մեջ բավական օգտակար կլինեն Հայաստանի քաղաքական մտքի և հասարակական կարծիքի ամբողջական պատկերն ստանալու համար։ Շատ կարևոր եմ համարում, որ որոշում է կայացված, որ Հանրային խորհուրդը և Գիտությունների ազգային ակադեմիան նույնպես քննարկեն այս հարցը։ Օգուտից բացի այդտեղ վնաս չկա։
-Ընդդիմության հետ այս պահին, ըստ էության, երկխոսություն չկա։ Հնարավո՞ր է, որ ընդդիմության հետ կլոր սեղանի շուրջ նստեք՝ արձանագրությունները քննարկելու համար։
-Դեռ մեկ տարի առաջ իմ հրապարակային հարցազրույցներից մեկի ժամանակ, որը վերաբերում էր հայ-թուրքական երկխոսության սկզբին, ես ասել եմ, որ Հայաստանում անհրաժեշտ է այս հարցի կապակցությամբ բոլոր հիմնական քաղաքական ուժերը հավաքվեն մեկ կլոր սեղանի շուրջ, բոլորն արտահայտեն իրենց տեսակետը և փորձեն ընդհանուր եզրեր գտնել, որովհետև, առանց դրա, հայության հավաքական վերաբերմունքն ընթացող գործընթացների նկատմամբ ուղղակի դժվար է պարզել։ Մասնավորապես նկատի ունեմ Հայոց ցեղասպանության ճանաչման և դատապարտման միջազգային գործընթացըի վերջնանպատակը պետք է լինի, մեր կուսակցության կարծիքով, Թուրքիայի կողմից հայերի Ցեղասպանությունը ճանաչելու և ընդունելու փաստը՝ հետևանքներով հանդերձ։
-Այդուամենայնիվ, առաջիկայում երկոսությունը հնարավոր համարո՞ւմ եք։
-Ես չեմ բացառում այդպիսի երկխոսության հնարավորություն, բայց դրանում պետք է շահագրգռված լինեն բոլորը՝ ոչ թե ընդդիմության ղեկավարությունը, ոչ թե հիմնական քաղաքական ուժերը, այլ քաղաքական դաշտի բոլոր դերակատարները։ Կարծում եմ, որ մեր հեռուստատեսությունը պետք է ընձեռի այնպիսի հնարավորություններ, որպեսզի մարդիկ հնարավորություն ունենան իրենց կարծիքն արտահայտել։ Ժողովուրդն էլ թող լսի և դատի, թե որն է ճիշտ, որը՝ սխալ։
-Ձեր սկզբունքային դիրքորոշումը ո՞րն է։
-Ես՝ որպես մարդ, և մեր կուսակցությունը՝ որպես կուսակցություն, առաջադրել ենք այդ գործընթացի կապակցությամբ մեր տեսակետը։ Մենք պնդում ենք, որ երբ խոսում ենք առանց նախապայմանների և ողջամիտ ժամկետներում դիվանագիտական հարաբերություններ հաստատելու մասին, պետք է նկատի ունենանք, որ երկխոսության սկզբից հետո այն հանձնաժողովները և ենթահանձնաժողովները, որոնք միջկառավարական մակարդակով կստեղծվեն, այստեղ համապատասխան ձևով պետք է սկսեն բարձրացնել Թուրքիայի կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչման հարցը։ Մենք գտնում ենք, որ սա սկզբունքային է, և դրա համար պայքարելու ենք քաղաքական դաշտում ։
-Ձեր կարծիքով Ազգային ժողովը կվավերացնի՞ այս արձանագրությունները։
-Հիմա դժվարանում եմ որևէ բան ասել, որովհետև խոսել վավերացման մասին՝ նախքան լուրջ քննարկումների իրականացումը, նշանակում է խաթարել ժողովրդավարական գործընթացը։ Իսկ ես ուզում եմ, որ այդ գործընթացը լինի միանգամայն ժողովրդավարական, թափանցիկ։
-Բայց ՀՀԿ խմբակցության պատգամավոր Ռաֆիկ Պետրոսյանն ասում էր, որ «ՀՀԿ-ն արձանագրությունների վավերացման հետ կապված բոլոր հարցերը կարող է ԱԺ-ում լուծել՝ առանց որևէ այլ կուսակցության վրա հենվելու, առանց նրա օգնության»։
Արամ Սաֆարյան.
Հարցազրույց ԱԺ «Բարգավաճ Հայաստան» խմբակցության քարտուղար Արամ Սաֆարյանի հետ
-Թուրքիայի արտգործնախարար Ահմեդ Դավուդօղլուն հայտարարել էր, որ նախաստորագրված արձանագրությունների շուրջ մեկնարկել են ներքաղաքական կոնսուլտացիաներ։ Թուրքիայում արձանագրություններն առաջին հերթին քննարկվելու են ըննդիմության հետ, որից հետո լինելու են խորհրդարանական լսումներ։ Դո՞ւք ինչպես եք պատրաստվում քննարկել արձանագրությունները։
-Երբ մեզ հարցրել են, թե արդյոք ունե՞նք տեսակետ այն կապակցությամբ, որ ԱԺ արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովը կհրավիրի լսումներ հայ-թուրքական հարաբերությունների հարցով, մենք ասել ենք, որ դրան դրական ենք վերաբերվում։ Ավելին, ասել ենք, որ մենք ունենք սկզբունքային տեսակետ և մեկնաբանություններ, որոնք պատրաստ ենք ներկայացնելու այդ լսումների ժամանակ։ Կարծում եմ՝ այդ լսումներն իրենց ամբողջության մեջ բավական օգտակար կլինեն Հայաստանի քաղաքական մտքի և հասարակական կարծիքի ամբողջական պատկերն ստանալու համար։ Շատ կարևոր եմ համարում, որ որոշում է կայացված, որ Հանրային խորհուրդը և Գիտությունների ազգային ակադեմիան նույնպես քննարկեն այս հարցը։ Օգուտից բացի այդտեղ վնաս չկա։
-Ընդդիմության հետ այս պահին, ըստ էության, երկխոսություն չկա։ Հնարավո՞ր է, որ ընդդիմության հետ կլոր սեղանի շուրջ նստեք՝ արձանագրությունները քննարկելու համար։
-Դեռ մեկ տարի առաջ իմ հրապարակային հարցազրույցներից մեկի ժամանակ, որը վերաբերում էր հայ-թուրքական երկխոսության սկզբին, ես ասել եմ, որ Հայաստանում անհրաժեշտ է այս հարցի կապակցությամբ բոլոր հիմնական քաղաքական ուժերը հավաքվեն մեկ կլոր սեղանի շուրջ, բոլորն արտահայտեն իրենց տեսակետը և փորձեն ընդհանուր եզրեր գտնել, որովհետև, առանց դրա, հայության հավաքական վերաբերմունքն ընթացող գործընթացների նկատմամբ ուղղակի դժվար է պարզել։ Մասնավորապես նկատի ունեմ Հայոց ցեղասպանության ճանաչման և դատապարտման միջազգային գործընթացըի վերջնանպատակը պետք է լինի, մեր կուսակցության կարծիքով, Թուրքիայի կողմից հայերի Ցեղասպանությունը ճանաչելու և ընդունելու փաստը՝ հետևանքներով հանդերձ։
-Այդուամենայնիվ, առաջիկայում երկոսությունը հնարավոր համարո՞ւմ եք։
-Ես չեմ բացառում այդպիսի երկխոսության հնարավորություն, բայց դրանում պետք է շահագրգռված լինեն բոլորը՝ ոչ թե ընդդիմության ղեկավարությունը, ոչ թե հիմնական քաղաքական ուժերը, այլ քաղաքական դաշտի բոլոր դերակատարները։ Կարծում եմ, որ մեր հեռուստատեսությունը պետք է ընձեռի այնպիսի հնարավորություններ, որպեսզի մարդիկ հնարավորություն ունենան իրենց կարծիքն արտահայտել։ Ժողովուրդն էլ թող լսի և դատի, թե որն է ճիշտ, որը՝ սխալ։
-Ձեր սկզբունքային դիրքորոշումը ո՞րն է։
-Ես՝ որպես մարդ, և մեր կուսակցությունը՝ որպես կուսակցություն, առաջադրել ենք այդ գործընթացի կապակցությամբ մեր տեսակետը։ Մենք պնդում ենք, որ երբ խոսում ենք առանց նախապայմանների և ողջամիտ ժամկետներում դիվանագիտական հարաբերություններ հաստատելու մասին, պետք է նկատի ունենանք, որ երկխոսության սկզբից հետո այն հանձնաժողովները և ենթահանձնաժողովները, որոնք միջկառավարական մակարդակով կստեղծվեն, այստեղ համապատասխան ձևով պետք է սկսեն բարձրացնել Թուրքիայի կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչման հարցը։ Մենք գտնում ենք, որ սա սկզբունքային է, և դրա համար պայքարելու ենք քաղաքական դաշտում ։
-Ձեր կարծիքով Ազգային ժողովը կվավերացնի՞ այս արձանագրությունները։
-Հիմա դժվարանում եմ որևէ բան ասել, որովհետև խոսել վավերացման մասին՝ նախքան լուրջ քննարկումների իրականացումը, նշանակում է խաթարել ժողովրդավարական գործընթացը։ Իսկ ես ուզում եմ, որ այդ գործընթացը լինի միանգամայն ժողովրդավարական, թափանցիկ։
-Բայց ՀՀԿ խմբակցության պատգամավոր Ռաֆիկ Պետրոսյանն ասում էր, որ «ՀՀԿ-ն արձանագրությունների վավերացման հետ կապված բոլոր հարցերը կարող է ԱԺ-ում լուծել՝ առանց որևէ այլ կուսակցության վրա հենվելու, առանց նրա օգնության»։
-Ես Ռաֆիկ Պետրոսյանի ասածները չեմ մեկնաբանում։
Հարցազրույցը վարեց Սյուզի Մելքոնյանը