Հարցազրույց Հայ ազգային կոնգրես կուսակցության անդամ Սուրեն Սուջյանի հետ:

–Հանրային տրանսպորտի ուղեվարձի թանկացման դեմ ծավալված քաղաքացիական ընդվզումը այսօր էլ չի դադարում, չնայած այն հանգամանքի, որ ուղեվարձի կրկին 100 դրամ է: Ի՞նչ եք կարծում, այօրվա քաղաքացիական ակտիվությունը իներցիայի արդյո՞ւնք է։

–Սկսենք նրանից, որ, չնայած, ուղեվարձը կրկին 100 դրամ է, այն 150 դրամ դարձնելու որոշումը ոչ թե անվավեր է ճանաչվել, այլ ժամանակավոր կասեցվել է: Հետևաբար՝ այսքանով բավարարվել չի կարելի: Պետք է հետևողական լինել և այն, ինչի համար պայքարում էինք, հասցնել ավարտին: Սա իներցիա չէ, այլ պայքարի տրամաբանական շարունակություն: Այստեղ պետք է նշեմ նաև, որ այդ ակտիվիստներից շատերը նոր չէ որ իմանում են` ինչ է պայքարելը: Նրանք արդեն տևական ժամանակ է, ինչ զբաղվում են Հայաստանում այսօր եղած բազմաթիվ խնդիրներով: Այս վերջին շարժման ամենա դրական կողմը հենց այդ տարբեր խմբերի միավորումն էր, ինչպես նաև այն, որ նրանց միացան նոր դեմքեր, նոր երիտասարդներ, և դրա արդյունքում մենք ունեցանք առաջին հաղթանակը: Ես վստահ եմ, որ միասին մենք կկարողանանք լուծել ավելի մեծ խնդիրներ:

–Ոմանք Ձեր նշած հաղթանակը պայմանավորում են նրանով, որ այս անգամ հանրային բողոքը չքաղաքականացվեց: Ի՞նչ եք կարծում այս հաջողությունը, ընդվզումը չքաղաքակնցնելո՞ւ արդյունք է:

–Նման խնդիրները միշտ էլ քաղաքական են, հատկապես Հայաստանում: Եվ շատ լավ է, որ քաղաքացիները կարողացան ազդել քաղաքական պրոցեսի վրա: Պետք է անել ամեն ինչ, որ քաղաքացիների ներգրավվածությունը քաղաքական պրոցեսների մեջ լինի ավելի մեծ, ավելի որոշիչ: Սա է ժողովրդավարության սկզբունքը: Այլ հարց է, որ շատերը «քաղաքականացնել» ասելով նկատի ունեն ոչ թե բուն պրոցեսը, այլ այն, որ որոշ քաղաքական ուժեր փորձում են շարժման հաշվին դիվիդենտներ շահել: Այս առումով ես միանգամայն համամիտ եմ, որ շարժման հաջողությունը նաև պայմանավորված էր նրանով, որ քաղաքական ուժերի ներկայացուցիչները մասնակցեցին դրան որպես քաղաքացիներ, մյուս պայքարողների հետ հավասար ու չփորձեցին շարժումը շեղել բուն նպատակից:

–Քաղաքացիական այս ակտիվությունը որոշ շրջանակներում հույս է ներշնչում, որ Հայաստանի Հանրապետությունում սկսում է ձևավորվել քաղաքացիական հասարակություն: Սակայն ակտիվ քաղաքացիները շարունակում են մնալ փոքրամասնություն: Ըստ Ձեզ՝ մենք այսօր ունե՞նք քաղաքացիական հասարակությո՞ւն, թե՞ քաղաքացիական գիտակցություն ունեցող մի քանի հարյուր հայաստանցի:

–Մեր իշխանություններն արեցին ամեն ինչ, որ ժողովուրդը գլուխ չբարձրացնի ու զբաղվի իր հոգսերով, բայց այսօր, կարծես թե, կամաց-կամաց լինում է այն, ինչից իշխանությունները ամենաշատը պիտի վախենան. այսօր ակտիվ քաղաքացի լինելը դառնում է, այսպես ասած, «մոդայիկ»: Ես նկատի չունեմ պայքարի ծավալը: Օրինակ 2008-ի շարժումը շատ ավելի մարդաշատ էր, բայց մոդայիկ չէր: Ինչո՞ւ: Որովհետև, չնայած, պայքարողների ահռելի քանակին, հասարակության մի զգալի հատված պայքարողներին չէր ընդունում: Իշխանական քարոզչամեքենան ամեն կերպ վարկաբեկում էր շարժումը, զանազան, պիտակներ էր կպցվում: Իսկ այսօր, չնայած պայքարողների քանակը դեռ այնքան էլ մեծ չէ, ես տեսնում եմ դրա մոդայիկ դառնալու միտումը: Պայքարողներն իրենց եռանդով ու սկզբունքայնությամբ պայքարը դարձնում են սիրելի ու հասանելի ավելի շատ մարդկանց համար:

–Այսօր, արտագաղթը ահանգացող թվերի է հասնում, որի հիմանական պատճառներից մեկը մարդկանց ծանր սոցիալական վիճակն է: Այս փոքրիկ հաղթնակը ՀՀ քաղաքացիների մեջ կարո՞ղ է մնալու և պայքարելու կամք ձևավորել:

–Կարծում եմ, որ տրանսպորտի գնի բարձրացման դեմ ընդվզումը շատ ավելի մեծ խնդիրներ լուծեց, քան պարզապես տրանսպորտի գինն է: Շատերը, ովքեր չէին հավատում, որ քաղաքացին կարող է որևէ արդյունքի հասնել, համոզվեցին, որ սխալվում էին: Ավելի պարզ հնարավոր էլ չէ մարդուն բան համոզել, քան, երբ նա մի քանի օր 150 դրամ վճարելուց հետո նորից սկսում է վճարել 100 դրամ: Այս համատարած թանկացումների ֆոնին սա նրանց համար, կարծես, ինչ-որ ֆանտաստիկ բան լիներ: Եվ, ամենակարևորը, այդ ֆանտաստիկ բանը կերտվեց բոլորի աչքի առաջ, հպարտ քաղաքացիների կողմից: Անշուշտ, այս հաղթանակը շատ կարևոր էր հատկապես այսօրվա` արտագաղթի սարսափելի ծավալների համատեքստում: Հուսով եմ, որ մարդկանց մեջ ի վերջո հույս կարթնանա ու նրանք այլևս իրենց բարեկեցությունը չեն փնտրի օտար երկրներում, այլ կմնան հայրենիքում ու կպայքարեն իրենց իրավունքների համար:

Հարցազրույցը՝ Տաթևիկ Պողպատյանի