Հուշարձանների եւ տեսարժան վայրերի միջազգային խորհրդի  /ԻԿՕՄՕՍ/ առաջարկությամբ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն շուրջ  30 տարի  ապրիլի 18-ը  նշում է որպես Հուշարձանների պահպանության  միջազգային օր:  «Պատմամշակութային արգելոց-թանգարանների եւ պատմական միջավայրի պահպանության ծառայություն» ՊՈԱԿ-ն ամեն տարի ապրիլի 18-ին միջոցառումների շարք է անցկացնում Երեւանում, հանրապետության բոլոր մարզերում: ՊՈԱԿ-ի տնօրեն Վլադիմիր Պողոսյանի  կողմից  ապրիլի 16-ին անցկացված խորհրդակցության ընթացքում հաստատվել է միջոցառումների ցանկը, համապատասխան հանձնարարականներ են տրվել ծառայությունների պետերին ու միջոցառումների պատասխանատուներին:

Ապրիլի 18-ին հանրապետության մարզերում եւ մայրաքաղաքում  նախանշված են հուշարձանների ու դրանց հարակից տարածքների մաքրման աշխատանքներ, երթեր,  բաց դասեր, լուսանկարների ցուցադրություններ։  ’’Բանակ- կրթություն-մշակույթ’’  համագործակցության շրջանակներում դեռ նախորդ տարվանից բազմաթիվ ծրագրեր են կյանքի կոչվել: Գործակցությունն արդյունավետ է ու շարունակական բնույթ է կրում: Մայրաքաղաքի ու մարզերի հանրակրթական  370  դպրոցների մի քանի հազար  աշակերտների  ու պաշտպանության նախարարության զորամասերի ժամկետային զինծառայողների կողմից վաղը կմաքրվեն ու կբարեկարգվեն  500-ից ավելի հուշարձանների հարակից  տարածքներ: Մասնավորապես բաց դասեր կանցկացվեն Շիրակի, Արագածոտնի, Արարատի, Տավուշի, այլ մարզերի, ինչպես նաեւ Երեւանի հանրակրթական դպրոցներում:

’’Լոռի բերդ’’ արգելոցում  տեղի հիմնական դպրոցի տարրական դասարարնների աշակերտների հետ կանցկացվի բաց  դաս` ’’Լոռի բերդի պատմությունը եւ Լոռի բերդի ստեղծման անհրաժեշտությունը’’ թեմայով: Կապանում, Վանաձորում, Գյումրիում նախատեսված են  պատմաճարտարապետական հուշարձանների  լուսանկարների  ցուցահանդես:  Վանաձորում  եւ Եղեգնաձորում նաեւ  երթեր կլինեն: Վանաձորի  Ս. Աստվածածին եկեղեցու  բակից /13-րդ դար/ ՊՄՊ մարզային ծառայության  աշխատակիցները, հասարակական  կազմակերպությունների  ներկայացուցիչները, ուսանողներն ու  դպրոցականները  երթով կհասնեն մինչեւ նորակառույց Ս. Գրիգոր Նարեկացի եկեղեցի, որտեղ էլ նախանշված է մարզի հուշարձանների լուսանկարների ցուցադրություն:

Վայոց ձորի Եղեգնաձոր մարզկենտրոնում եւս  երթ է նախանշված: Մասնավորապես ժամը 13.00-ին Մոմիկի անվան զբոսայգուց երթի մասնակիցները կհասնեն Վարդանանց պատերազմի զոհերի հիշատակի խաչքարի մոտ: Կլինի մոմավառություն Ս. Սարգիս եկեղեցում, ապա երթի մասնակիցները կմիանան զինծառայողներին եւ հուշարձանների մարքման աշխատանքներ կիրականացնեն:

’’Մեծամոր’’ պատմահնագիտական արգելոց-թանգարանում`  ’’Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիրի սաների հետ համատեղ կանցկացվի ’’Թանգարանը որպես ոչ ձեւական կրթության միջավայր’’ թեմայով միջոցառում: ’’Զվարթնոց’’ պատմամշակութային արգելոց-թանգարանում  դպրոցականների  մասնակցությամբ կանցկացվի ասմունքի ցերեկույթ: 

Ստորեւ ներկայացվում է  այն ուսումնական հաստատությունների  ցանկը, որտեղ ապրիլի 18-ին նախատեսված են բաց դաս եւ լուսանկարների ցուցահանդես: Նշենք, որ միջոցառումները շարունակական կլինեն եւ կտեւեն մինչեւ մայիսի 18-ը:

1. Երևանի մարզային ծառայություն - Երևանի Մոնթե  Մելքոնյանի անվան N 11 հիմնական դպրոցում կանցկացվի  բաց դաս ’’Հուշարձանների պահպանության դերն ապագա սերունդների կրթության և դաստիարակության գործում’’ և  ’’Կրթության ժառանգությունը’’ թեմաներով: Ժամը` 14.00: Պատասխանատու` Ք. Հակոբյան:
2. Արագածոտնի մարզային ծառայություն - բաց դաս Բյուրականի  Հ. Թումանյանի անվան դպրոցում ժամը 13.00 կկայանա բաց դաս` ’’Հայրենական Մեծ պատերազմում զոհվածներին նվիրված հուշարձանների ուսուցողական դերը հայրենասիրական դաստիարակության գործում’’ թեմայով: Իսկ Կարբիի դպրոցների աշակերտների համար բացը դասը տեղի կունենա  ապրիլի 20-ին, ժամը` 12.00: Պատասխանատու` Ս. Հունանյան:
3. Արարատի մարզային ծառայություն - բաց դասեր Վեդիի Խ. Սողոմոնյանի անվան N 2 դպրոցում, Վեդիի իրավատնտեսագիտական քոլեջում:   Ժամը` 10.00: Պատասխանատու` Ռ. Կարապետյան:
4. Գեղարքունիքի մարզային ծառայություն-  ’’Հուշարձանը մեր պատմությունն է, իսկ մենք` նրա պահապանը’’ թեմայով դասախոսություններ Մարտունու N 2, 3, Գավառի ավագ դպրոցի, Նորատուսի, Արծվանիստի, Լիցքի, Սևանի N 6, Ծովինարի դպրոցների աշակերտների, ինչպես նաեւ  Մարտունու եւ  Վարդենիսի զորամասերի զինծառայողների համար:  Ժամը` 10.00-ից մինչեւ 13.00: Պատասխանատու` Ա. Արեւշատյան:
5. Վանաձորի  Ս. Աստվածածին եկեղեցու  բակից,  ժամը 13.00 -ին ուսանողները, դպրոցականները, Հ/կ ներկայացուցիչները երթով կհասնեն մինչեւ Ս. Գրիգոր Նարեկացի եկեղեցի: Ս. Գրիգոր եկեղեցու բակում նաեւ  մարզի հուշարձանների լուսանկարների ցուցադրություն: Պատասխանատուներ` Ա. Փիլիպոսյան, Փ. Սահակյան:
6. Լոռու մարզային ծառայություն - սոցիալական ծառայությունների կենտրոնի շենքում '’Լոռու հուշարձանները’’ խորագրով լուսանկարների ցուցավահանակի ցուցադրություն: Ժամը` 11.00: Պատասխանատուներ` Ա. Փիլիպոսյան, Փ. Սահակյան:
7. ’’Լոռի բերդ’’ քաղաքատեղի պատմամշակութային արգելոց ’’ Լոռի  բերդի պատմությունը և Լոռի բերդի ստեղծման անհրաժեշտությունը’’ խորագրի ներքո Լոռի բերդի հիմնական դպրոցի տարրական դասարանների աշակերտների հետ բաց դաս և վիկտորինա մրցույթ: Ժամը` 13.00: Պատասխանատու` Օ. Ղուբաթյան, Ն. Մամիկոնյան:
8. Շիրակի մարզային ծառայություն - Շիրակի մարզային գրադարանում ուսանողների համար դասախոսություն, լուսանկարների ցուցահանդես, սլայդ-շնորհանդես դպրոցներում` բաց դասեր: Ժամը` 14.00: Պատասխանատու` Ա. Մելիք- Սարգսյան:
   1. Կոտայքի մարզային ծառայություն - ծառատունկ, դպրոցներում աշակերտների մասնակցությամբ ասմունք: Ժամը` 14.00: Պատասխանատուներ` Ս. Գասարջյան, Է. Եսայան:

10. Սյունիքի մարզային ծառայություն- Սյունիքի մարզի պատմամշակութային հուշարձանների լուսանկարների ցուցահանդես Կապանի երկրագիտական թանգարանում:   Ժամը` 14.00: Պատասխանատու` Ա. Հակոբյան:

11. Վայոց ձորի մարզային ծառայություն-Եղեգնաձորի Մոմիկի անվան զբոսայգուց երթի մասնակիցները կհասնեն Վարդանանց պատերազմի զոհերի հիշատակի խաչքարի մոտ: Կլինի մոմավառություն Ս. Սարգիս եկեղեցում, ապա երթի մասնակիցները կմիանան զինծառայողներին եւ հուշարձանների մարքման աշխատանքներ կիրականացնեն: ժամը` 13.00: Պատասխանատուներ` Գ. Գասպարյան, Վ.Կարապետյան:

1. 12.  Տավուշի մարզային ծառայություն- ’’Հուշարձանների պահպանությունը համաժողովրդական գործ է’’ թեմայով դասախոսություն  Իջևանի 1-ին դպրոցի աշակերտների համար: Ժամը` 10.00: Պատասխանատու` Ա. Այվազյան:

13. Տավուշի մարզային ծառայություն - Բերդ քաղաքի պետական քոլեջում ուսանողների համար հուշարձանների պահպանության խնդիրների վերաբերյալ դասախոսություններ: Ժամը` 11.00: Պատասխանատու` Ա. Այվազյան:

14. Տավուշի մարզային ծառայություն - այցելություն Տավուշի պատմության և կենցաղի թանգարան / ք. Բերդ/, հանդիպում մտավորականության ներկայացուցիչների հետ: Ժամը` 12.00: Պատասխանատու` Ա. Այվազյան:

1. 15.  ’’Զվարթնոց’’ պատմամշակութային արգելոց-թանգարան - Զվարթնոցի թիվ 8 և թիվ 12 օժանդակ դպրոցների 8-9-րդ դասարանների աշակերտների մասնակցությամբ ասմունքի ցերեկույթ ա/թ-ում: Ժամը` 15.30: Պատասխանատու` Դ. Պողոսյան:

16. ’’Մեծամոր’’ պատմահնագիտական արգելոց-թանգարան - ’’Մխիթար Սեբաստացի’’ կրթահամալիրի սաների հետ համատեղ ’’Թանգարանը որպես ոչ ձեւական  կրթության միջավայր’’: Ժամը` 15.30: Պատասխանատու` Լ. Գևորգյան

«Պատմամշակութային արգելոց-թանգարանների և պատմական միջավայրի պահպանության ծառայություն» ՊՈԱԿ  

Մարինե Ավանեսյան