Այսօր՝ 2013թ. մարտի 20-ին` ժամը 17:00-ին, Րաֆֆի Հովհաննիսյանի հայտարարած ձևաչափով Ազատության հրապարակում տեղի ունեցավ «Սարդարապատ» շարժման նախաձեռնող խմբի համակարգող, Նախախորհրդարանի քարտուղարության անդամ Ժիրայր Սէֆիլյանի և «Սարդարապատ» շարժման նախաձեռնող խմբի անդամ, Նախախորհրդարանի համակարգող Գարեգին Չուգասզյանի բանախոսությունը:

Նրանք ներկայացրեցին Հայաստանում տիրող «մեղմ բռնակալությունից» անցումային ժողովրդավարության միջոցով Շարժումը հաղթական ավարտին հասցնելու և կայուն ժողովրդավարություն հաստատելու ծրագրային առաջարկություն:

Բանախոսները նշեցին, որ ներկայացվող ծրագրային առաջարկության նպատակը գործող վարչախմբի անցնցում հեռացումն է և Հայաստանում Նոր որակի պետության ստեղծումը, ինչը հնարավոր է իրագործել առկա պետական մարմիններին զուգահեռաբար գործող կառավարման մարմինների ձևավորման ու լեգիտիմացման ճանապարհով: 

ԾՐԱԳՐԱՅԻՆ ԱՌԱՋԱՐԿՈՒԹՅՈՒՆ

ՇԱՐԺՈՒՄԸ ՀԱՂԹԱԿԱՆ ԱՎԱՐՏԻՆ ՀԱՍՑՆԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Մեղմ բռնակալությունից անցումային ժողովրդավարության միջոցով

կայուն ժողովրդավարության անցման ծրագիր

Նպատակը՝

Գործող վարչախմբի անցնցում հեռացում և Հայաստանում Նոր որակի պետության[1] ստեղծում՝ առկա պետական մարմիններին զուգահեռաբար գործող կառավարման մարմինների ձևավորման ու լեգիտիմացման ճանապարհով

Քայլ 1. Շարժման կառուցվածքային կայացում

(Զուգահեռաբար գործող կառավարման մարմինների ձևավորման և լեգիտիմացման նախապատրաստում)

1. 1.               Ստեղծել

• Շարժման համակարգող խորհուրդ՝ մշտական ռեժիմով աշխատող կառավարման մարմին, որը կազմված է հանրային  հեղինակություն ունեցող վստահելի մարդկանցից և գործում է Րաֆֆի Հովհաննիսյանի գլխավորությամբ ու նրա վետոյի իրավունքով:
• Շարժման աջակցող խորհուրդ՝ պարբերական ռեժիմով աշխատող և ըստ անհրաժեշտության գումարվող կառավարման խորհրդակցական մարմին, որը կազմված է համակարգող խորհրդի անդամներից, հասարակական-քաղաքական առողջ ուժերի չվարկաբեկված ներկայացուցիչներից և հանրային հեղինակություն ունեցող 2-3 տասնյակ մարդկանցից:

1. 2.                Համակարգող խորհրդի գործառույթները.

2.1.      Շարժման համակարգում և բոլոր հարցերի վերաբերյալ վերջնական  որոշումների կայացում:

2.2.      Շարժման ցանցային համակարգի ձևավորում և կառավարում` տեղական Համակարգող խորհուրդների միջոցով:

2.3.      Առկա պետական կառավարման մարմիններին զուգահեռաբար գործող հետևյալ մարմինների կառուցվածքի, ինչպես նաև դրանց անդամության թեկնածուների ընտրազատման չափանիշների և ընտրության կարգի մշակում ու հաստատում.

• դատական (Սահմանադրական արդարության ատյան),
• Հիմնադիր խորհրդարանի ընտրական հանձնաժողով (Ընտրական հանձնաժողով),
• օրենսդիր (Հիմնադիր խորհրդարան),
• գործադիր (Անցումային կառավարություն):

2.4.      Անցումային ժողովրդավարության և արդարադատության սկզբունքներով Սահմանադրական արդարության ատյանի կազմավորման ապահովում:

2.5.      Անցումային ժողովրդավարության սկզբունքներով Ընտրական հանձնաժողովի կազմավորման ապահովում:

2.6.      Հետևյալ փաստաթղթերի նախագծերին հավանություն տալու և Հիմնադիր խորհրդարանին ներկայացնելու մասին որոշման կայացում.

• Նոր որակի պետության ձևավորման Հռչակագիր[2],
• Նոր որակի պետության ձևավորման նպատակով Հիմնադիր խորհրդարանի և քաղաքացու միջև կնքվելիք պայմանագիր[3]:

3. Աջակցող խորհրդի գործառույթները.

3.1.      Մշակում և Համակարգող խորհրդին է ներկայացնում.

• Շարժման ռազմավարության ու մարտավարության վերաբերյալ մոտեցումներ,
• 2.8 կետում նշված փաստաթղթերի նախագծեր:

3.2.      Իր շուրջը ձևավորում է շարժման աջակիցների «ինտելեկտուալ ճակատ»` դրա մեջ ներառելով Շարժման ռազմավարական և մարտավարական մոտեցումների, Հռչակագրի, ինչպես նաև Հիմնադիր խորհրդարանի ու քաղաքացու միջև կնքվող պայմանագրի նախագծերի քննարկումներին ակտիվորեն մասնակցած փորձագետներին և մասնագետներին:

Քայլ 2. Զուգահեռաբար գործող կառավարման մարմինների ձևավորում և գործունեություն

Սահմանադրական արդարության ատյանի ձևավորում և գործունեություն

1. 4.                Սահմանադրական արդարության ատյանի ձևավորում:
2. 5.                Սահմանադրական արդարության ատյանի գործառույթները[4].

5.1.      Վարույթ ընդունելով ՀՀ-ում ժողովրդի իշխանության յուրացման և նրա ինքնիշխանության դրսևորման խափանման հարցը.

• իրավաքաղաքական գնահատականներ տալու միջոցով հիմնավորում է առկա պետական կառավարման համակարգի պահպանման աննպատակա­հարմարությունն ու Նոր որակի պետության ստեղծման անհրաժեշտությունը և  
• առաջադրում է Նոր որակի պետության ստեղծման համար անցումային և անմիջական ժողովրդավարության սկզբունքների կիրառմամբ՝ զուգահեռաբար գործող կառավարման մարմիններ ստեղծելու, այդ մարմինների լեգիտիմացումն ապահովելու և առկա պետական կառավարման մարմինները դրանցով անցնցում կերպով փոխարինելու նպատակ:

5.2.      Քննում և լուծում է զուգահեռաբար գործող կառավարման մարմինների ձևավորման ու գործունեության հետ կապված վիճելի հարցեր:

5.3.      Քննում է հանրային հնչեղություն ունեցող այլ հարցեր և դրանց վերաբերյալ կայացնում է  իրավաքաղաքական գնահատականներ պարունակող որոշումներ:

Ընտրական հանձնաժողովի ձևավորում և գործունեություն

1. 6.        Ընտրական հանձնաժողովի ձևավորում:
2. 7.        Ընտրական հանձնաժողովի գործառույթները.

7.1.      Տեղական Համակարգող խորհուրդների վերածում տեղական ընտրական շտաբների և նրանց գործունեության համակարգում:

7.2.      Համակարգող խորհրդի հաստատած կարգին և չափանիշներին համապատասխան Հիմնադիր խորհրդարանի այլընտրանքային ընտրությունների մասնակիցների ընտրական ցուցակների կազմում[5]:

7.3.      Համակարգող խորհրդի հաստատած կարգին և չափանիշներին համապատասխան Հիմնադիր խորհրդարանի պատգամավորության թեկնածուների ընտրազատում և գրանցում[6]:

7.4.      Համակարգող խորհրդի հաստատած կարգին համապատասխան անձ առ անձ ռեյտինգային բաց քվեարկությամբ Հիմնադիր խորհրդարանի ձևավորման կազմակերպում:

         Հանրապետության Նախագահի ու Հիմնադիր խորհրդարանի գործունեություն, Անցումային կառավարության ձևավորում ու գործունեություն[7]

1. 8.        Հիմնադիր խորհրդարանի գումարում և զուգահեռաբար գործելու ձևաչափով նրա գործունեության իրականացում, այդ թվում՝ Նոր որակի պետության ձևավորման և զարգացման Ռազմավարական հայեցակարգի մշակում և ընդունում:
2. 9.        Րաֆֆի Հովհաննիսյանի կողմից զուգահեռաբար գործելու ձևաչափով Հանրապետության Նախագահի գործունեության իրականացում:
3. 10.     Հիմնադիր խորհրդարանի գումարման պահից Համակարգող խորհրդի, Աջակցող խորհրդի և Ընտրական հանձնաժողովի լուծարում:
4. 11.     Անհրաժեշտ պահին Անցումային կառավարության ձևավորում և զուգահեռաբար գործելու ձևաչափով նրա գործունեության իրականացում:

Քայլ 3. Զուգահեռաբար գործող կառավարման մարմինների լեգիտիմացում

1. 12.     Հիմնադիր խորհրդարանի շուրջ «Ինտելեկտուալ ճակատի» համախմբում:
2. 13.     Հիմնադիր խորհրդարանի համակարգմամբ Տեղական ընտրական շտաբների միջոցով քաղաքացիների հետ Նոր որակի պետության ձևավորման պայմանագրերի կնքում:

Քայլ 4. Գործող վարչախմբի անցնցում հեռացում և անցումային կառավարում

1. 14.     Ըստ ներքոհիշյալ սցենարների հետևյալ գործողությունների իրականացում.

Սցենար 1. մինչև պաշտոնական տվյալներով ՀՀ-ում համապետական ընտրությունների առավելագույն քանակով մասնակիցների առնվազն 50%+1 քաղաքացիների հետ պայմանագրերի կնքումը գործող վարչախմբի հեռացման դեպքում.

• Պայմանագրերի կնքման գործընթացի շարունակում` լիարժեք լեգիտիմության հասնելու նպատակով,
• Պայմանագրի դրույթներին համապատասխան Անցումային կառավարման փուլի հայտարարում,
• Նոր որակի պետության կառուցման գործընթացի նախապատրաստում:

Սցենար 2. պաշտոնական տվյալներով ՀՀ-ում համապետական ընտրությունների առավելագույն քանակով մասնակիցների առնվազն 50%+1 քաղաքացիների հետ պայմանագրեր կնքելուց հետո գործող վարչախմբի կողմից պետական կառավարումը շարունակելու դեպքում.

• լիարժեք լեգիտիմության իրավունքի հաշվառմամբ գործող վարչախմբին պետական կառավարումից հրաժարվելու հայտի ներկայացում և դրա իրականացման ապահովում,
• գործող վարչախմբի հեռացումից հետո Պայմանագրի դրույթներին համապատասխան Անցումային կառավարման փուլի հայտարարում,
• Նոր որակի պետության կառուցման գործընթացի նախապատրաստում:

Քայլ 5. Նոր որակի պետության ձևավորման գործընթացի ծավալում

(Անցումային ժողովրդավարությունից դեպի կայուն ժողովրդավարության հաստատում)

1. 15.   Անցումային կառավարման փուլի ավարտին ժողովրդավարական ընտրությունների անցկացման միջոցով օրենսդիր, գործադիր, դատական և պետական կառավարման այլ անհրաժեշտ մարմինների ձևավորում:
2. 16.   Նոր որակի պետության ձևավորման ու զարգացման Ռազմավարական հայեցակարգի և դրա հիման վրա ընդունված ոլորտային ռազմավարությունների ամբողջական իրականացման գործընթացի ծավալում: