Հարցազրույց «Ժառանգություն» կուսակցության ԱԺ խմբակցության ղեկավար Ստեփան Սաֆարյանի հետ

–ԱԺ ՀՀԿ խմբակցության քարտուղար Գագիկ Մելիքյանն այսօրվա ասուլիսում ՀՅԴ–ի ու «Ժառանգության»՝ 100%–անոց համամասնական ընտրակարգին անցնելու վերաբերյալ կոչն անվանել է նախընտրական քարոզչություն։ Ըստ Ձեզ՝ ինչո՞վ է պայմանավորված ՀՀԿ–ի նման արձագանքները հարցի վերաբերյալ։

–Շատ նեղվում են, որ եկել է մի այնպիսի շրջան, երբ պահն է ապացուցելու, որ սեփական խոսքը համընկնում է գործին։ Հիշեցնեմ, որ համամասնական ընտրակարգի թեզն արտացոլված է թե՛ ՀՀԿ–ի, թե՛ ԲՀԿ–ի, մի խոսքով՝ կոալիցիոն կուսակցությունների ծրագրերում։ Եվ հիմա բավական տհաճ իրավիճակ է ստեղծվել ՀՀԿ–ի համար, որովհետև նա ոչ միայն հարկադրված է պաշտպանել իր արատավոր մեծամասնական ընտրակարգը, այլ նաև բացատրել, թե ում համար է գրել իր ծրագրում այդ թեզը, որ պետք է աստիճանաբար անցում կատարել։ Մինչև հիմա ասում էին. «Մենք Ռոբերտ Քոչարյանի օրոք իշխանության մաս ենք եղել, բայց ամբողջ իշխանությունը մերը չի եղել»։ Հիմա նախագահն էլ է իրենցը, վարչապետն էլ, ԱԺ նախագահն էլ, բայց, միևնույն է, չեն կատարում իրենց նախընտրական խոստումները։ Հիմա ի՞նչ ասենք. ոչ խղճալու է, ոչ՝ ցավակցելու։ Ի՞նչ անենք, որ իրենց ծրագիրը կատարեն՝ ունենալով բացարձակ իշխանություն։ Երկրորդ՝ եթե սա նախընտրական PR է, ապա պետք է բացատրեն՝ «Ժառանգությունը» 2007-ի աշնանն ի՞նչ տրամաբանությամբ առաջարկեց համամասնական ընտրակարգին անցնելու գաղափարը, որը մերժվեց։ Այսինքն, 2007–ից սկսած՝ «Ժառանգությունն» առաջարկել է այս գաղափարը, 2008-ին էլ, 2009-ին էլ, 2010-ի օգոստոսին ՀՅԴ–ի ու «Ժառանգության» համատեղ հայտարարության ժամանակ, 2011-ի մայիսին Ընտրական օրենսգրքի փոփոխությունների ժամանակ և 2011-ի դեկտեմբերին։ Հո այդ բոլոր տարիները նախընտրական չե՞ն եղել, որ «Ժառանգությունը» նախընտրական PR աներ։

–Հանրապետականներից ոմանք նշում են, թե 100%–անոց համամասնական ընտրակարգին անցնելու համար կան օրենսդրական պատնեշներ, անհրաժեշտ է փոփոխություն նույնիսկ Սահմանադրության մեջ և այլն։ Կա՞ արդյոք որևէ  օրենսդրական խոչընդոտ 100%–անոց համամասնական ընտրակարգին անցնելու համար։

–Գիտե՛ք, վերջին շրջանում այնպիսի բացատրություններ ենք լսում 100%–անոց համամասնականի դեմ։ Հովհաննես Սահակյանն ասաց, որ Սահմանադրությունը պետք է փոխվի, հետո պարզվեց, որ չէ, ֆիքսված է միայն 131 տեղ, բայց ի՞նչ եղանակով կընտրվեն՝ չի նշված։ Իրականում ոչ մի խոչընդոտ էլ չկա, որևէ լուրջ բան չկա. ընդամենը մի երեք օրենքներից բառերը պետք է հանվեն ու վերջ, ԿԸՀ–ն էլ ոչ մի փոփոխություն չի կատարելու նախընտրական վարչարարության շրջանում։ Ոչինչ, ոչ մի բան չի փոխվում, միայն ընտրությունների ժամանակ չի առաջադրվի մեծամասնական 41 մարդ, կառաջադրվեն ցուցակներ և վերջ։ Հետևաբար, ոչ մի օրենսդրական խոչընդոտի մասին խոսք լինել չի կարող։ Պետրոսյան Ռաֆիկը հեռուստատեսությամբ այսպիսի մի փաստարկ բերեց՝ կիսակուսակցական խորհրդարանում, որտեղ ընդդիմությունը 22 տեղ ունի (ի նկատի ունեմ «Ժառանգության» և ՀՅԴ–ի տեղերը միացյալ), ամբիոնն օգտագործում են մեծամասնությանը սևացնելու համար։ Պատկերացնո՞ւմ եք՝ բա որ ամբողջությա՛մբ կուսակցականացված լինի։ Այսինքն, մարդը բառացիորեն ասում է՝ չենք ուզում, որ ընդդիմությունն իր ֆունկցիան կատարի, քննադատի, չենք ուզում։ Կամ Արտակ Դավթյանի փաստարկը. ասում է՝ եթե  անցնենք համամասնականի, ապա դրանից կտուժի խորհրդարանական ընդդիմությունը։ Եղբա՛յր, թող տուժենք, ինչո՞ւ եք դուք մեր մասին մտածում։ Այդ ե՞րբ է ՀՀԿ–ն մտածել մնացած քաղաքական ուժերի մասին, որ հիմա մտածում եք։ Կամ ասում է, որ եթե պետք լինի, խորհրդարան կանցնի կա՛մ «Ժառանգությունը», կա՛մ ՀՅԴ–ն։ Ոչի՛նչ, թող այդպես լինի։ Իսկ միգուցե կանցնեն բոլորը, բացի ձեզանի՞ց։

–Այսպիսի մի փաստարկ էլ են բերում՝ ժամանակային առումով էլ չեն հասցնի այս փոփոխությունները կատարել։

–Այդպիսի բան չկա։ Ես ասացի, որ ընտրությունների կազմակերպման վարչարարության շրջանում որևէ փոփոխություն պետք չի անել։ ԿԸՀ–ն շարունակելու է իր գործը անել՝ ընտրատարածքները հստակեցնել, ձևավորել հանձնաժողովի անդամներ և այլն։ Մենք ԱԺ–ի առնվազն 3 քառօրյա ունենք, չհաշված որ անհրաժեշտության դեպքում կարող ենք արտահերթ նիստ հրավիրել և այդպես կատարել փոփոխությունները։ Ո՛չ Սահմանադրության փոփոխության պահանջ կա, ո՛չ ժամանակի խնդիր։ Ավելին՝ իշխանությունը պետք է հիշի, որ ԵԽԽՎ–ում իր ներկայացուցիչները քվեարկել են մի բանաձևի օգտին, որտեղ պարտավորություն են ստանձնել վերանայել Ընտրական օրենսգիրքը։ Այսինքն, Դավիթ Հարությունյանը և ՀՀԿ–ական այլ պատգամավորներ արդեն իսկ քվեարկել են Եվրոպայի խորհրդում, որ իրենք պիտի փոխեն օրենքը՝ հաշվի առնելով Վենետիկի հանձնաժողովի առաջարկությունները, որոնք վերաբերում են կուսակցությունների և պետության կառուցվածքային տարանջատմանը (ինչը պահանջում էր նաև Րաֆֆի Հովհաննիսյանն իր հայտնի 15 կետերում), մեծամասնական տեղերը սահմանափակելուն, նվազեցնելուն։ Վենետիկի հանձնաժողովի զեկույցում գրված էր, որ ամեն մարզից մեկ մանդատ լինի, ընդ որում՝ չի էլ նշվում, որ նույնիսկ այդ մեկ մանդատը մեծամասնականով ընտրվի։ Այսինքն, 11 մանդատի պահանջ ի սկզբանե դրել է Վենետիկի հանձնաժողովը։ Այսինքն, ՀՀ իշխանություններն իրենք են ստանձնել այս պարտավորությունները, հիմա ի՞նչ են մեզ բացատրում։ Թող բացատրեն՝ ինչու են Եվրոպայում կողմ քվեարկել, ու ինչու են հիմա ասում՝ չենք ընդունի դա։

–Այնուամենայնիվ, իշխող կուսակցության ներկայացուցիչները նշում են, որ իրենք պատրաստ ենք, բայց ոչ հիմա։ Ինչո՞ւ ո՛չ հիմա, ըստ Ձեզ։

–ՀՀԿ–ն պարտավոր է բացատրություն տալ՝ ինչու։ Ինչո՞ւ, ունենալով նախագահ, խորհդարանում ճնշող մեծամասնություն, խորհրդարանի խոսնակ, վարչապետ և այլն, չի կարողանում իրականացնել իր նախընտրական ծրագիրը։ Հո Բարաք Օբամայի լիազորությունները չե՞նք տվել։ Օբաման կնախանձեր այսպիսի լիազորություններ ունենալ, այսպիսի ռեսուրսներ ունենալ։ Աննախադեպ մենաշնորհված քաղաքական իշխանության պայմաններում մարդիկ պետք է բացատրեն՝ ինչու չեն կարող իրականացնել իրենց ծրագրային խոստումը, ինչու իրենց իշխանության տարիների ընթացքում հնարավոր չէ կատարել իրենց ծրագիրը։ Սա մղձավանջ է։

Զրույցը վարեց Սարգիս Շիրխանյանը