Հարցազրույց ԱԺ ՀՅԴ խմբակցության անդամ Լիլիթ Գալստյանի հետ
–Տոնական օրերն արդեն ետևում են, ինչպե՞ս դիմավորեցիք Նոր տարին։
–Ամանորը նշել եմ ոչ արտասովոր` Երևանում ընտանեկան միջավայրում, ծնողներիս և եղբորս ընտանիքի հետ, և ինչպես միշտ Նոր տարվա խորհրդով։
–Հասցրեցի՞ք դիտել հեռուստաընկերությունների պատրաստած տոնական ծրագրերը։
–Եթե անկեղծ, երկար էի սպասում հատկապես ամանորյա արձակուրդին։ Փորձեցի ավարտին հասցնել այն, ինչ չէի հասցրել անել հևքոտ աշխատանքային օրերի ընթացքում։ Ժամանակակից հայ պոեզիայի ժողովածուի վրա եմ աշխատել, և այս օրերին հիմնականում այդ ժողովածուի կազզման հետ կապված վերջին աշխատանքներն եմ արել՝ վերջապես թղթին եմ հանձնել ժողովածուի նախաբանը և այդ առումով շատ գոհ եմ։ Շատ քիչ եմ նայել տեղական հեռուստաալիքներ, որովհետև ինձ չեն գրավում՝ անընդհատ ու ամենուր նույն դեմքերն էին։ Հաճույքով դիտել եմ միայն ռուսական «Կուլտուրա» հեռուստաալիքը, որտեղ դասական համերգների մի փառահեղ շարք էր մատուցվում։
–Փաստորեն, կարելի՞ է ասել, որ Ձեզ չեն գոհացրել մեր հեռուստաընկերությունների տոնական ծրագրերը։
–Գիտե՛ք, ես շատ եմ մտածել այս մասին։ Որ հեռուստաալիքը փոխում ես՝ գրեթե նույն, խղճուկ ձևավորումն է, նույն դեմքերը, որոնք նույն երգերն են կատարում, այն էլ այն երգերը, որ տարվա մեջ մի հազար անգամ լսվել են։ Մի տեսակ պարտադրված ուրախության մատուցում է, որը ձանձրալի է։ Փորձում եմ հասկանալ, թե ինչո՞ւ է այդպես։ Միգուցե ունենք այն ինչ ունենք, բայց մյուս կողմից էլ մտածում եմ, որ էժանության, անճաշակության խնդիր կա։ Բարձրաճաշակը լավ միտք ու նաև նյութականի ներդրում է պահանջում։ Շատերն այն մոլորությունն ունեն, թե միայն «Պատրոն դաշ»– տիպի երգեր ներկայացնելով կարելի է մեր ազգին ուրախացնել։ Սա իհարկե թյուր կարծիք է։ Հեռուստաընկերություններից մեկը գրեթե 10 օր շարունակ իր արխիվային նյութերն էր ցույց տալիս, որոնք տարիներ շարունակ զզվացրել են և նորից այդ գռեհկագավառաբանությունը ցուցադրվում էր եթերում։ Ես բազմիցս եմ ասել, որ մենք մշակութային մեծ անկում ենք ապրում։ Եվ այդ դեգրադացիան ակնառու էր նաև տոնական եթերում։
–Ասում են 2012թ.–ը բեկումնային է լինելու քաղաքական դաշտում՝ ի՞նչ եք կարծում դա նաև մշակույթին և կրթությա՞նն է վերաբերում։ Փոփոխությններ այս ոլորտում սպասո՞ւմ եք, թե՞ կարծում եք, որ այստեղ էլ ամեն ինչ վերնախավից է կախված։
–Մենք իսկապես արժեքների վերատեսության խնդիր ունենք։ Եվ իրապես, քաղաքական էլիտայի դերակատարությունը բացառիկ որոշիչ է։ Ովքե՞ր են տերերը և ի՞նչ են թելադրում նրանք։ Շատ հաճախ հենց նրանց քիմքով էլ ձևավորվում է այդ ճաշակը։ Որպես քաղաքական մարդ, որն իսկապես արժևորում է մշակույթը՝ համոզված եմ, որ մենք ապագա չունենք, եթե առողջ մշակութային քաղաքականություն չենք իրականացնում, եթե գիրքը մեր համար արժեք չի, եթե քո քաղաքական վերնախավում մատների վրա կհաշվես այն մարդկանց, որ 3–4 գրքից ավելին են կարդացել։ Գիտե՛ք, ներքին հարստություն, ներքին մշակույթ չունեցող քաղաքական վերնախավի արդյունքն էլ այսպիսի հեռուստատեսությունը պետք է լիներ։ Գուցեև շատ կտրուկ կլինի անցումս, բայց սա մեր քաղաքական իրականության տրամաբանության մեջ պետք է բացատրել, իշխանություն իրականացնող դեմքերի և անձանց որակներով, իսկ բանալին տեսնում եմ մայիսին՝ խորհրդարանական ընտրություններում։ Ուզենք, թե ոչ՝ այդպես է։ Մենք սարսափելի քաղաքականացված իրականության մեջ ենք ապրում, որտեղ քաղաքական վերնախավը շատ կարևոր է։ Եթե քաղաքական վերնախավում հայտնվեն արժեքային բարձր չափանինշներ ունեցող քաղաքական ուժեր և անհատներ՝ նրանք մեր իրականությունը կփոխեն։ Ներկա քաղաքական վերնախավը, ցավոք սրտի, ո՛չ ինտելեկտուալ, ո՛չ մշակութային, ո՛չ էլ քաղաքական ռեսուրս չունի։ Ես հույս եմ փայփայում, որ մայիսից հետո իսկապես բեկում կլինի, որովհետև դրա կարիքը մենք ունենք, որովեհետև այսպես հուսահատեցնել հասարակությանը, այսպես մաշեցնել երկիրը, քաղաքական ինստիտուտների դերակատարությունը, պետականության և անկախության գաղափարը անկարելի է։ Այս վարքագծով մենք մեր ազգային անվտանգությանն ենք սպառնալիք ներկայացնում։ Հույս ունեմ, որ 2012թ.–ին իսկապես այդ բեկումը կլինի, որի հիմքը արդար ընտրություններն են։
Լիլիթ Գալստյան.
Հարցազրույց ԱԺ ՀՅԴ խմբակցության անդամ Լիլիթ Գալստյանի հետ
–Տոնական օրերն արդեն ետևում են, ինչպե՞ս դիմավորեցիք Նոր տարին։
–Ամանորը նշել եմ ոչ արտասովոր` Երևանում ընտանեկան միջավայրում, ծնողներիս և եղբորս ընտանիքի հետ, և ինչպես միշտ Նոր տարվա խորհրդով։
–Հասցրեցի՞ք դիտել հեռուստաընկերությունների պատրաստած տոնական ծրագրերը։
–Եթե անկեղծ, երկար էի սպասում հատկապես ամանորյա արձակուրդին։ Փորձեցի ավարտին հասցնել այն, ինչ չէի հասցրել անել հևքոտ աշխատանքային օրերի ընթացքում։ Ժամանակակից հայ պոեզիայի ժողովածուի վրա եմ աշխատել, և այս օրերին հիմնականում այդ ժողովածուի կազզման հետ կապված վերջին աշխատանքներն եմ արել՝ վերջապես թղթին եմ հանձնել ժողովածուի նախաբանը և այդ առումով շատ գոհ եմ։ Շատ քիչ եմ նայել տեղական հեռուստաալիքներ, որովհետև ինձ չեն գրավում՝ անընդհատ ու ամենուր նույն դեմքերն էին։ Հաճույքով դիտել եմ միայն ռուսական «Կուլտուրա» հեռուստաալիքը, որտեղ դասական համերգների մի փառահեղ շարք էր մատուցվում։
–Փաստորեն, կարելի՞ է ասել, որ Ձեզ չեն գոհացրել մեր հեռուստաընկերությունների տոնական ծրագրերը։
–Գիտե՛ք, ես շատ եմ մտածել այս մասին։ Որ հեռուստաալիքը փոխում ես՝ գրեթե նույն, խղճուկ ձևավորումն է, նույն դեմքերը, որոնք նույն երգերն են կատարում, այն էլ այն երգերը, որ տարվա մեջ մի հազար անգամ լսվել են։ Մի տեսակ պարտադրված ուրախության մատուցում է, որը ձանձրալի է։ Փորձում եմ հասկանալ, թե ինչո՞ւ է այդպես։ Միգուցե ունենք այն ինչ ունենք, բայց մյուս կողմից էլ մտածում եմ, որ էժանության, անճաշակության խնդիր կա։ Բարձրաճաշակը լավ միտք ու նաև նյութականի ներդրում է պահանջում։ Շատերն այն մոլորությունն ունեն, թե միայն «Պատրոն դաշ»– տիպի երգեր ներկայացնելով կարելի է մեր ազգին ուրախացնել։ Սա իհարկե թյուր կարծիք է։ Հեռուստաընկերություններից մեկը գրեթե 10 օր շարունակ իր արխիվային նյութերն էր ցույց տալիս, որոնք տարիներ շարունակ զզվացրել են և նորից այդ գռեհկագավառաբանությունը ցուցադրվում էր եթերում։ Ես բազմիցս եմ ասել, որ մենք մշակութային մեծ անկում ենք ապրում։ Եվ այդ դեգրադացիան ակնառու էր նաև տոնական եթերում։
–Ասում են 2012թ.–ը բեկումնային է լինելու քաղաքական դաշտում՝ ի՞նչ եք կարծում դա նաև մշակույթին և կրթությա՞նն է վերաբերում։ Փոփոխությններ այս ոլորտում սպասո՞ւմ եք, թե՞ կարծում եք, որ այստեղ էլ ամեն ինչ վերնախավից է կախված։
–Մենք իսկապես արժեքների վերատեսության խնդիր ունենք։ Եվ իրապես, քաղաքական էլիտայի դերակատարությունը բացառիկ որոշիչ է։ Ովքե՞ր են տերերը և ի՞նչ են թելադրում նրանք։ Շատ հաճախ հենց նրանց քիմքով էլ ձևավորվում է այդ ճաշակը։ Որպես քաղաքական մարդ, որն իսկապես արժևորում է մշակույթը՝ համոզված եմ, որ մենք ապագա չունենք, եթե առողջ մշակութային քաղաքականություն չենք իրականացնում, եթե գիրքը մեր համար արժեք չի, եթե քո քաղաքական վերնախավում մատների վրա կհաշվես այն մարդկանց, որ 3–4 գրքից ավելին են կարդացել։ Գիտե՛ք, ներքին հարստություն, ներքին մշակույթ չունեցող քաղաքական վերնախավի արդյունքն էլ այսպիսի հեռուստատեսությունը պետք է լիներ։ Գուցեև շատ կտրուկ կլինի անցումս, բայց սա մեր քաղաքական իրականության տրամաբանության մեջ պետք է բացատրել, իշխանություն իրականացնող դեմքերի և անձանց որակներով, իսկ բանալին տեսնում եմ մայիսին՝ խորհրդարանական ընտրություններում։ Ուզենք, թե ոչ՝ այդպես է։ Մենք սարսափելի քաղաքականացված իրականության մեջ ենք ապրում, որտեղ քաղաքական վերնախավը շատ կարևոր է։ Եթե քաղաքական վերնախավում հայտնվեն արժեքային բարձր չափանինշներ ունեցող քաղաքական ուժեր և անհատներ՝ նրանք մեր իրականությունը կփոխեն։ Ներկա քաղաքական վերնախավը, ցավոք սրտի, ո՛չ ինտելեկտուալ, ո՛չ մշակութային, ո՛չ էլ քաղաքական ռեսուրս չունի։ Ես հույս եմ փայփայում, որ մայիսից հետո իսկապես բեկում կլինի, որովհետև դրա կարիքը մենք ունենք, որովեհետև այսպես հուսահատեցնել հասարակությանը, այսպես մաշեցնել երկիրը, քաղաքական ինստիտուտների դերակատարությունը, պետականության և անկախության գաղափարը անկարելի է։ Այս վարքագծով մենք մեր ազգային անվտանգությանն ենք սպառնալիք ներկայացնում։ Հույս ունեմ, որ 2012թ.–ին իսկապես այդ բեկումը կլինի, որի հիմքը արդար ընտրություններն են։
Զրույցը վարեց Հեղինե Հարությունյանը