2025 թվականի նոյեմբերի 16-ին անցկացվելու են Վաղարշապատ խոշորացված համայնքի ավագանու արտահերթ ընտրություններ: ՀՀ Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովը պաշտոնապես հրապարակել է նախնական տվյալներ Վաղարշապատ խոշորացված համայնքի ընտրողների թվի վերաբերյալ, որը զգալիորեն տարբերվում է 2021 թվականին Վաղարշապատ և Խոյ համայնքներում կայացած ավագանու արտահերթ ընտրություններին հաշվառված ընտրողների թվաքանակից, որն ամենևին կապված չէ Վաղարշապատ և Խոյ համայնքների միացումից: Այդ տվյալների համաձայն` Վաղարաշապատ խոշորացված համայնքում հաշվառված ընտրողների ընդհանուր թիվը նախնական տվյալներով կազմում է 70342:

Այսպես` համաձայն ԿԸՀ հրապարակած տվյալների 2021 թվականի դեկտեմբերի 5-ին կայացած Վաղարշապատ համայնքի ավագանու ընտրությանը ընտրողների ցուցակներում ընդգրկված ընտրողների ընդհանուր թիվը կազմել է 43274 ընտրող և ևս 7-ն ընդգրկված են եղել ընտրական տեղամասում կազմված ընտրողների լրացուցիչ ցուցակում: Նույն օրը տեղի է ունեցել նաև Խոյ համայնքի ավագանու արտահերթ ընտրություն, որտեղ ընտրողների ցուցակներում հաշվառված է եղել 21585 ընտրող և ևս 17-ն ընդգրկված են եղել ընտրական տեղամասում կազմված ընտրողների լրացուցիչ ցուցակում:2025 թվականի հուլիսի 16-ի «ՀՀ վարչատարածքային բաժանման մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին օրենքով Վաղարշապատ և Խոյ համայնքները միավորվել են և դարձել մեկ համայնք` Վաղարշապատ համայնք, որի արդյունքում որոշում է կայացվել Վաղարշապատ խոշորացված համայնքում անցկացնել ավագանու արտահերթ ընտրություն: Այս դեպքում անհրաժեշտ է արդեն ընտրողների թիվը, ընտրատեղամասերի քանակը և այլ անհրաժեշտ տվյալները համակցել և ըստ այդմ կատարել վերլուծություն: Դրա արդյունքում պարզ է դառնում, որ առնվազն 2021 թվականի դեկտեմբերի 5-ի դրությամբ Վաղարշապատ և Խոյ համայնքերը միասին ունեցել են 64859 ընտրող և ընտրատեղամասի լրացուցիչ ցուցակում ընդգրկված 24 ընտրող, որի պարագայում ընտրողների ընդհանուր թիվը կազմել է 64883: Փաստացի` 2021 թվականի դեկտեմբերի 5-ի համեմատ 2025 թվականի օգոստոսի դրությամբ ընտրողների թիվը ավելացել է 5573 ընտրողով, որն անհայտ է, թե ինչպես է ավելացել: Հնարավոր է որպես հիմնավորում ներկայացվել արցախցիների բնակության հաստատումը Հայաստանի Հանրապետության տարածքում 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ից մինչև 2023 թվականի հոկտեմբեր, սակայն այդ մասով Հայաստանի Հանրապետության վիճակագրական կոմիտեն շեշտակի տարբերությամբ տվյալներ չի ներկայացրել Վաղարշապատ և Խոյ համայնքների մասով:

2022 թվականին արդեն 2021 թվականին իրականացված համայնքների խոշորացման արդյունքում կատարվել էին վարչատարածքային փոփոխություններ և Վաղարշապատ համայնքը ընդգրկում էր 1 քաղաք` Վաղարշապատը և 1 գյուղ` Ոսկեհատը:

Վիճակագրական կոմիտեի հրապարակած տվյալների համեմատական վերլուծությունը 2022-2025 թվականներին ցույց է տալիս հետևյալը`

1. Վաղարշապատ համայնքի մշտական բնակչությունը 2022 թվականի հունվարի 1-ին կազմել է 49758: Խոյ համայնքի մշտական բնակչությունը, որն ընդգրկում էր նախկին Էջմիածին տարածաշրջանի 17 գյուղեր, կազմել է 32721։

2. 2023 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ Վաղարշապատ համայնքի մշտական բնակչությունը կազմել է 50049, իսկ Խոյ համայնքում` 32196:

3. 2024 թվականին հունվարի 1-ի դրությամբ Վաղարշապատ համայնքի մշտական բնակչությունը կազմել է 49288, իսկ Խոյ համայնքում` 31411:

4. 2025 թվականին ապրիլի 1-ի դրությամբ Վաղարշապատ համայնքն ընդգրկող Էջմիածին քաղաքի մշտական բնակչությունը կազմել է 48100, Ոսկեհատ բնակավայրի և Խոյ համայնքի վերաբերյալ տեղեկությունները բացակայել են:

Ստացվում է` յուրաքանչյուր տարի Վաղարշապատ և Խոյ համայնքների մշտական բնակչության թիվը նվազել է: Ընդ որում` վերը նշված տվյալները ներկայացվել են առավելագույն թվաքանակով, այլ ոչ թե առկա բնակչության հաշվարկով, որի մասով առավել քիչ բնակչություն է հաշվարկած, սակայն ընտրական իրավունք ունեցողների թվաքանակը ավելացել է, ինչը որևէ կերպ չի համապատասխանում Հայաստանի Հանրապետության պետական մարմինների կողմից ներկայացված պաշտոնական տվյալներին:

Ըստ էության, համաձայն 2025 թվականի ապրիլի 1-ի տվյալների, Վաղարշապատ խոշորացված համայնքում մշտական բնակչության թիվը կազմել է մոտ 80000 բնակիչ, որի 70000-ից ավելին, ըստ ՀՀ ՆԳՆ-ի և ԿԸՀ-ի, ընտրական իրավունք ունեցող անձինք են: Ընդ որում, եթե 2022 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ Վաղարշապատ և Խոյ համայնքներում միասին բնակչությունը կազմել է 82479, և ունեցել է 64883 ընտրող, ապա 3 տարվա ընթացքում բնակչության թվի նվազման պարագայում անտրամաբանորեն շեշտակիորեն աճել է 2025 թվականի ապրիլի 1-ի դրությամբ ընտրական իրավունք ունեցող անձանց թիվը` ավելի քան 5500-ով: Փաստացի` ըստ ԿԸՀ-ի և ՆԳՆ-ի 80000 բնակչության պարագայում 0-18 տարեկան են կազմում 12-13 տոկոսը, այնինչ ՀՀ վիճակագրության կոմիտեի տվյալները այլ իրավիճակի մասին են հուշում նաև տարիքային վիճակագրության մասով: Համաձայն հրապարակված տվյալների` 2022-2025 թվականներին 0-19 տարեկանում գտնվող բնակչությունը տոկոսային հարաբերակցությամբ Արմավիրի մարզում կազմել է 24-28 տոկոս, ընդ որում նշված տոկոսային տվյալներից հանվել են 18-19 տարեկան անձանց քանակը, հակառակ պարագայում, տոկոսային հարաբերակցությունը կարող էր կազմել 25-ից ընդհուպ 29 տոկոս` կախված համայնքից:

Այսինքն` ստացվում է, որ տրամաբանորեն մշտական բնակչության 25-28 տոկոսը կազմում են ընտրական իրավունք չունեցողները, որի պարագայում 80000 հազար բնակչություն ունեցող Վաղարշապատ խոշորացված համայնքում ընտրական իրավունք պետք է ունենային համայնքում հաշվառված 58000-60000 հազար անձ, որն այս դեպքում համեմատ ԿԸՀ հրապարակած տվյալի ոչ միայն բարձր է 5500-ով նախորդ ընտրություններում հաշվառված անձանցից, այլ նաև 10000-12000-ով` պայմանավորված տարիքային խմբերի թվաքանակի տոկոսով:

Ամփոփելով վերոգրյալը` պարզ է դառնում, որ ՀՀ ՆԳՆ տրամադրած և ԿԸՀ հրապարակած տեղեկատվությունը էականորեն հակասում է Արմավիրի մարզի Վաղարշապատ խոշորացված համայնքի իրական պատկերից և փաստացի համայնքի ավագանու արտահերթ ընտրություններից առաջ արհեստականորեն հազարավոր անձինք են ավելացել Վաղարշապատ համայնքի ընտրողների ցուցակում։

Սերգեյ Սարգսյանի ֆեյսբուքյան էջից