Ովքե՞ր են պայքարում Աբխազիայում իշխանության համար, և ի՞նչ ելք կարող է լինել փետրվարի 15-ից հետո
Ինչպես հայտնի է, Աբխազիայում փետրվարի 15-ին կանցկացվեն նախագահական ընտրություններ:
Սակայն այն հերթականը չի լինի:
Բանն այն է, որ անցած տարվա նոյեմբերի 15-ին Սուխումում ցուցարարները գրավել էին կառավարական շենքերի համալիրը՝ նախագահականը և պառլամենտը, պահանջել նախագահ Ասլան Բժանիայի հրաժարականը: Բողոքի ակցիաները սկսվել էին այն պատճառով, որ իշխանությունները ներդրումային համաձայնագիր են կնքել Ռուսաստանի հետ։ Ըստ ցուցարարների, այդ համաձայնագրի արդյունքում ռուսական կապիտալը իրավունք կստանար ոչ միայն մեծ քանակությամբ սեփականություն ձեռք բերել Աբխազիայում, այլև իրենց հետ կարող էին բերել նաև նոր աշխատուժ:
Բացի այդ, ընդդիմության ներկայացուցիչները համոզված էին, որ այդ համաձայնագրի օգնությամբ, Աբխազիայում իրենց դիրքերը կարող էին ամրապնդել, իրենց բնորոշմամբ՝ «վրացական օլիգարխները»:
Համաձայն վիաճակագրական տվյալների, ներկա դրությամբ Աբխազիայի բնակչությունը կազմում է մոտ 240 հազար, որից ուղիղ կեսը աբխազներն են:
Հանրապետությունում ապրում են նաև վրացիներ՝ մոտ 45 հազար և հայեր՝ մոտ 40 հազար, ռուսներ՝ մոտ 20 հազար:
Աբխազական ընդդիմադիր շրջանակները այն մտավախությունն ունեն, որ այդ համաձայնագրի արդյունքում հնարավոր կլիներ փոխել երկրի դեմոգրաֆիկ վիճակը, և աբխազները կարող էին կորցնել իրենց մեծամասնության կարգավիճակը:
Անցած տարվա բողոքի արդյունքում Աբխազիայի նախագահ Ասլան Բժանիան ստիպված եղավ զիջել իր իշխանությունը, և երկրում նշանակվեցին արտահերթ նախագահական ընտրություն, որը հեղի է ունենալու փետրվարի 15-ին:
Հիմնական մրցակիցներն են գործող փոխնախագահ՝ Բադրի Գունբան, որին անվերապահ աջակցում է Մոսկվան և իր գլխավոր ընդդիմախոս, աբխազական ազգային շարժման առաջնորդ Ադգուր Արձինբան:
Վերջինիս ձևակերպել են որպես «հակառուսական և թուրքամետ գործիչ», սակայն նա հրաժարվում է նման պիտակավորումից:
Ըստ Արձինբայի՝ նա առաջին հերթին աբխազամետ գործիչ է, ով ցանկանում է պահպանել Ռուսաստանի հետ ռազմավարական բնույթի հարաբերությունները:
Ըստ Արձինբայի՝ համաձայնագիրը «բացառիկ նախապատվություններ է տալիս որոշ խոշոր գործարարների, սակայն աբխազ ժողովրդին ձեռնտու չէ։ Բացի այդ, ռուսական անձնագրեր ունեցող վրացական օլիգարխիայի ներթափանցման սպառնալիք կա»,- նշում է ընդդիմության լիդերը:
Բացի այդ, ըստ նրա, Աբխազիայում կարող է փոփոխվել նաև դեմոգրաֆիկ իրավիճակը:
«... Եթե այս համաձայնագիրը կյանքի կոչվեր, ապա Աբխազիայում կարճ ժամանակահատվածում կփոխվեր նաև դեմոգրաֆիկ իրավիճակը, և աբխազները սեփական երկրում կդառնային ազգային փոքրամասնություն...», նշում էր Արձինբան անցյալ տարվա բողոքների ընթացքում:
Ըստ բոլոր հարցումների, Արձինբան հետ է իշխող ուժի ներկայացուցիչ Բադրի Գունբայից, որին աջակցում է Մոսկվան, իսկ վերջերս էլ, այս օրերին, գտնվելով Մոսկվայում, հանդիպեց գրեթե բոլոր բարձրաստիճան ռուս ղեկավարների հետ:
Գունբային աջակցում են հայերի, ռուսների և վրացիների մեծ մասը, աբխազների ոչ մեծ մասը, մինչդեռ Արձինբային աջակցում է աբխազների մեծ մասը:
Սակայն գումարային առումով, ստացվում է որ ընդդիմության ներկայացուցիչը ձայների հաշվարկով կարող է պարտվել իշխանության ներկայացուցիչ՝ Գունբային:
Աբխազական շրջանակները առաջ են քաշում այն թեզը, որ ազգային անվգանգությունը վեր է դեմոկրատական արժեքներից, և այդ պատճառով աբխազները ամեն գնով պիտի Արձինբային դարձնեն նախագահ:
Այսպիսով, առաջ է եկել մի իրավիճակ, երբ նախագահական ընտրություններից հետո այդ հանրապետությունում կարող է ազգամիջյան լարված իրավիճակ լինել:
Իհարկե այդ համաձայնագիրը աբխազական պառլամենտը հետ է վերադարձրել, սակայն աբխազների մոտ վստահության պակասը իշխանության հանդեպ չի վերացել:
Իսկ եթե դրան գումարենք նաև խորը տնտեսական և էներգետիկ ճգնաժամը, որն առկա է հանրապետությունում, որտեղ հովահրային անջատումների պատճառով բնակիչները ստանում են օրական ընդամենը 10-ից 12 ժամ լույս, ապա կարող ենք արձանագրել, որ փետրվարի 15-ից հետո իրավիճակը այս հանրապետությունում կարող է և չլիցքաթափվել:
Չի բացառվում նաև, որ դժգոհության թիրախում կարող են հայտնվել նաև ազգային փոքրամասնության ներկայացուցիչները, որն էլ իր հերթին կարող է լարվածության նոր օջախ ստեղծել այս տարածաշրջանում:
Եթե այս ամենին գումարենք նաև աշխարհաքաղաքական գործոնը, որից արդեն այսօր փորձում է օգտվել Թուրքիան, ապա կարող ենք արձանագրել, որ չի բացառվում, որ մեկ շաբաթից տարածաշրջանում ունենանք նոր ճգնաժամային օջախ:
Ովքե՞ր են պայքարում Աբխազիայում իշխանության համար, և ի՞նչ ելք կարող է լինել փետրվարի 15-ից հետո
Ինչպես հայտնի է, Աբխազիայում փետրվարի 15-ին կանցկացվեն նախագահական ընտրություններ:
Սակայն այն հերթականը չի լինի:
Բանն այն է, որ անցած տարվա նոյեմբերի 15-ին Սուխումում ցուցարարները գրավել էին կառավարական շենքերի համալիրը՝ նախագահականը և պառլամենտը, պահանջել նախագահ Ասլան Բժանիայի հրաժարականը: Բողոքի ակցիաները սկսվել էին այն պատճառով, որ իշխանությունները ներդրումային համաձայնագիր են կնքել Ռուսաստանի հետ։ Ըստ ցուցարարների, այդ համաձայնագրի արդյունքում ռուսական կապիտալը իրավունք կստանար ոչ միայն մեծ քանակությամբ սեփականություն ձեռք բերել Աբխազիայում, այլև իրենց հետ կարող էին բերել նաև նոր աշխատուժ:
Բացի այդ, ընդդիմության ներկայացուցիչները համոզված էին, որ այդ համաձայնագրի օգնությամբ, Աբխազիայում իրենց դիրքերը կարող էին ամրապնդել, իրենց բնորոշմամբ՝ «վրացական օլիգարխները»:
Համաձայն վիաճակագրական տվյալների, ներկա դրությամբ Աբխազիայի բնակչությունը կազմում է մոտ 240 հազար, որից ուղիղ կեսը աբխազներն են:
Հանրապետությունում ապրում են նաև վրացիներ՝ մոտ 45 հազար և հայեր՝ մոտ 40 հազար, ռուսներ՝ մոտ 20 հազար:
Աբխազական ընդդիմադիր շրջանակները այն մտավախությունն ունեն, որ այդ համաձայնագրի արդյունքում հնարավոր կլիներ փոխել երկրի դեմոգրաֆիկ վիճակը, և աբխազները կարող էին կորցնել իրենց մեծամասնության կարգավիճակը:
Անցած տարվա բողոքի արդյունքում Աբխազիայի նախագահ Ասլան Բժանիան ստիպված եղավ զիջել իր իշխանությունը, և երկրում նշանակվեցին արտահերթ նախագահական ընտրություն, որը հեղի է ունենալու փետրվարի 15-ին:
Հիմնական մրցակիցներն են գործող փոխնախագահ՝ Բադրի Գունբան, որին անվերապահ աջակցում է Մոսկվան և իր գլխավոր ընդդիմախոս, աբխազական ազգային շարժման առաջնորդ Ադգուր Արձինբան:
Վերջինիս ձևակերպել են որպես «հակառուսական և թուրքամետ գործիչ», սակայն նա հրաժարվում է նման պիտակավորումից:
Ըստ Արձինբայի՝ նա առաջին հերթին աբխազամետ գործիչ է, ով ցանկանում է պահպանել Ռուսաստանի հետ ռազմավարական բնույթի հարաբերությունները:
Ըստ Արձինբայի՝ համաձայնագիրը «բացառիկ նախապատվություններ է տալիս որոշ խոշոր գործարարների, սակայն աբխազ ժողովրդին ձեռնտու չէ։ Բացի այդ, ռուսական անձնագրեր ունեցող վրացական օլիգարխիայի ներթափանցման սպառնալիք կա»,- նշում է ընդդիմության լիդերը:
Բացի այդ, ըստ նրա, Աբխազիայում կարող է փոփոխվել նաև դեմոգրաֆիկ իրավիճակը:
«... Եթե այս համաձայնագիրը կյանքի կոչվեր, ապա Աբխազիայում կարճ ժամանակահատվածում կփոխվեր նաև դեմոգրաֆիկ իրավիճակը, և աբխազները սեփական երկրում կդառնային ազգային փոքրամասնություն...», նշում էր Արձինբան անցյալ տարվա բողոքների ընթացքում:
Ըստ բոլոր հարցումների, Արձինբան հետ է իշխող ուժի ներկայացուցիչ Բադրի Գունբայից, որին աջակցում է Մոսկվան, իսկ վերջերս էլ, այս օրերին, գտնվելով Մոսկվայում, հանդիպեց գրեթե բոլոր բարձրաստիճան ռուս ղեկավարների հետ:
Գունբային աջակցում են հայերի, ռուսների և վրացիների մեծ մասը, աբխազների ոչ մեծ մասը, մինչդեռ Արձինբային աջակցում է աբխազների մեծ մասը:
Սակայն գումարային առումով, ստացվում է որ ընդդիմության ներկայացուցիչը ձայների հաշվարկով կարող է պարտվել իշխանության ներկայացուցիչ՝ Գունբային:
Աբխազական շրջանակները առաջ են քաշում այն թեզը, որ ազգային անվգանգությունը վեր է դեմոկրատական արժեքներից, և այդ պատճառով աբխազները ամեն գնով պիտի Արձինբային դարձնեն նախագահ:
Այսպիսով, առաջ է եկել մի իրավիճակ, երբ նախագահական ընտրություններից հետո այդ հանրապետությունում կարող է ազգամիջյան լարված իրավիճակ լինել:
Իհարկե այդ համաձայնագիրը աբխազական պառլամենտը հետ է վերադարձրել, սակայն աբխազների մոտ վստահության պակասը իշխանության հանդեպ չի վերացել:
Իսկ եթե դրան գումարենք նաև խորը տնտեսական և էներգետիկ ճգնաժամը, որն առկա է հանրապետությունում, որտեղ հովահրային անջատումների պատճառով բնակիչները ստանում են օրական ընդամենը 10-ից 12 ժամ լույս, ապա կարող ենք արձանագրել, որ փետրվարի 15-ից հետո իրավիճակը այս հանրապետությունում կարող է և չլիցքաթափվել:
Չի բացառվում նաև, որ դժգոհության թիրախում կարող են հայտնվել նաև ազգային փոքրամասնության ներկայացուցիչները, որն էլ իր հերթին կարող է լարվածության նոր օջախ ստեղծել այս տարածաշրջանում:
Եթե այս ամենին գումարենք նաև աշխարհաքաղաքական գործոնը, որից արդեն այսօր փորձում է օգտվել Թուրքիան, ապա կարող ենք արձանագրել, որ չի բացառվում, որ մեկ շաբաթից տարածաշրջանում ունենանք նոր ճգնաժամային օջախ:
Սա է իրականությունը:
Արտակ Հակոբյան
Աղբյուրը՝ Zham.am