Աշխարհ

06.04.2023 17:45


Գիտնականներն ուսումնասիրում են տիեզերական «կովը»

Գիտնականներն ուսումնասիրում են տիեզերական «կովը»

Քննարկվող իրադարձությունը, որը ստացել է «կով» անվանումը, գտնվում է մեզանից 180 միլիոն լուսատարի հեռավորության վրա և մոտավորապես համապատասխանում է մեր Արեգակնային համակարգին, գրում է «Новая наука»-ն։

Նոր տվյալները ցույց են տալիս, որ դա երբևէ տեսած ամենահարթ պայթյունն է, ինչը կասկածի տակ է դնում տիեզերական պայթյունների մեր ներկայիս ընկալումը, որոնք հիմնականում գնդաձև են: Այս հայտնագործությունը լուծում է առեղծվածի մի մասը, որը կապված է այս տարօրինակ պայթյունների հետ:

Պայծառ աստղագիտական անցումը, որը կոչվում է AT2018cow, հազվագյուտ երևույթի ամենամոտ օրինակն է, որը գիտնականները անվանում են «արագ կապույտ օպտիկական անցում» (FBOT): Այն առաջին անգամ նկատվել է 2018 թվականի հունիսին Հավայան կղզիներում գտնվող Asteroid Terrestrial Impact Last Alert System (ATLAS) աստղադիտակի կողմից: Իրադարձությունը լույսի հանկարծակի պոռթկում է առաջացրել, առնվազն 10 անգամ ավելի պայծառ, քան տիպիկ գերնոր աստղը: Մինչ այժմ հայտնաբերվել են միայն չորս այլ նմանատիպ անցումային գործընթացներ, ուստի գիտնականները շատ քիչ բան գիտեն դրանց մասին:

AT2018cow-ի բևեռացված լույսի վերջին վերլուծությունը ցույց է տվել, որ այս պայթյունը տիեզերքում երբևէ տեսած ամենաասֆերիկ պայթյունն է. սկավառակի նման ձևը հայտնվել է դրա հայտնաբերումից մի քանի օր անց:

«Այլ կերպ ասած, դրանք տարօրինակ են, և այս նոր դիտարկումը նրանց ավելի տարօրինակ է դարձնում»,-ասում է Ջասթին Մաունդը՝ Շեֆիլդի համալսարանի ֆիզիկայի և աստղագիտության ամբիոնի հետազոտող և հետազոտության գլխավոր հեղինակը, որը մանրամասնում է այս հայտնագործությունը:

Այս տվյալները հնարավորություն են տվել վերակառուցել իրադարձությունը 3D-ով և շատ ճշգրիտ ցուցադրել դրա եզրերը: Մաունդն ու նրա գործընկերները նշել են հարթության շատ բարձր աստիճան: Աստղային պայթյունները՝ տիեզերքի ամենատարածված պայթյունները, գրեթե միշտ գնդաձև են (աստղերն իրենք գնդաձև են), ուստի այդպիսի չափազանց հարթեցված ձևը զարմանալի է:

FBOT-ները չափազանց պայծառ են, 10-100 անգամ ավելի պայծառ, քան ամենապայծառ գերնոր աստղերից մի քանիսը: Նրանք հայտնվում են հանկարծակի և նույնքան արագ անհետանում: Սա նրանց տարբերում է սովորական աստղային պայթյուններից: «Ի տարբերություն սովորական գերնոր աստղերի՝ չկան ռադիոակտիվ տարրեր, որոնք կարող են սնուցել լուսատուն, ուստի էներգիան պետք է գա այլ տեղից»,-հավելում է Մաունդը։

Աղբյուրը՝ news.am

Այս խորագրի վերջին նյութերը