Ինչպես հայտնի է, նոյեմբերի 9-ը Ադրբեջանը տոնում է, որպես «հաղթանակի օր», երկու տարի առաջ այդ օրը կնքվեց կրակի դադարեցման հայտնի համաձայնագիրը, որի արդյունքում Ադրբեջանը ստացավ իր հաղթանակի հայտնի արդյունքները: Այդ օրվա կապակցությամբ Ադրբեջանը ջանք չի խնայում, որ համոզի այլ երկրներին, որպեսզի իրենց «շնորհավորեն» այդ կապակցությամբ: Ինչպես օրինակ մայիսի 9-ին Ռուսաստանին շնորհավորում են այլ երկրների ղեկավարները: Ճիշտ է, ռուս-ուկրաինական պատերազմից իրավիճակ է փոխվել, սակայն շնորհավորանքի իմաստն Մոսկվայի համար մնացել է:

Եվ այսպես այս երկու տարվա ընթացքում Ադրբեջանին հաջողվեց 12 երկիր համոզել, որ այդ օրվա առթիվ իրեն «շնորհավորեն»։

Այդ երկրներն են՝

-Թուրքիան

-Թուրքմենիստանը

-Ղազախստանը

-Ուզբեկստանը

-Բելառուսը

-Պակիստանը

-Իրանը

-Ալժիրը

-Հունգարիան

-Մեծ Բրիտանիան

-Իտալիան

-Իսրայելը

Փորձենք հասկանալ, թե ինչու վերը նշված երկրները որշեցին «շնորհավորել» Ադրբեջանին «հաղթանակի» կապակցությամբ:

Թուրքիա

Թուրքիայի «շնորհավորանքի» պատճառը հասկանալի է: Դեռ ավելին, այդ պատերազմում Թուրքիան փաստացի ուղղակի է մասնակցել, աջակցելով Ադրբեջանին:

Թյուրքալեզու երկրները

Թուրքմենստանի, Ուզբեկստանի և Ղազախստանի «շնորհավորանքները» նույնպես հասկանալի են: Նրանք թուրքալեզու երկրների միության անդամ են և «շնորհավորել են» իրենց մյուս անդամին՝ Ադրբեջանին, այդ կապակցությամբ:

Իրենց «շնորհավորանքը» կրում է ավելի շատ սիմվոլիկ բնույթ, քանզի բացի այդ քայլից նրանք ոչ մի այլ գործոնով չեն աջակցում Բաքվին: Իհարկե, դա չի նշանակում, որ Հայաստանի արտաքին գերատեսչությունն այդ երկրների հետ չպիտի աշխատի։ Բացի այդ հետաքրքիր է, որ այդ շարքում բացակայում է Ղրղզստանը, ինչը նույնպես պետք է հաշվի առնվի, վերջինիս հետ հարաբերությունները խորացնելու նպատակով:

Բելառուսը

Բելառուսի «շնորհավորանքը» պայմանավորված է անձնական գործոնով, այն է Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոն անձնական լավ հարաբերություններ ունի Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հետ: Դա պայմանավորված է հիմնականում այն հանգամանքով, որ տարիներ առաջ Մոսկվայի և Մինսկի միջև հարաբերություններում առաջացած ճգնաժամի ժամանակ Ալիևը աջակցեց Լուկաշենկոյին, որի մասին էլ Բելառուսի նախագահը միշտ հիշեցնում է և հայտարարում, որ Ալիևի այդ աջակցությունն ինքը երբեք չի մոռանա:

Պակիստանը

Պակիստանի աջակցությունը Ադրբեջանին կրում է քաղաքական և գաղափարական բնույթ: Այդ երկիրը ունենալով կոնֆլիկտ Հնդկաստանի հետ, միշտ հայտարարել է, որ այլ երկրների կոնֆլիկտի շուրջ կողմնորոշվելու է կրոնական եղանակով: Այդ տեսանկյունից նա նույնիսկ չի ճանաչում Հայաստանը, որպես պետություն: Ի դեպ նույն դիրքորոշումն ունի Պակիստանը նաև Իսրայելի հանդեպ:

Իրանը

Իրանի կողմից «շնորհավորանքը» կրում է առավելապես ձևական բնույթ: Իրականում Իրանը դժգոհ է այդ պատերազմի արդյունքներից, բայց չի կարող հրապարակավ խոստովանել դա, հաշվի առնելով, որ մի կողմից նա մահմեդական երկիր է, մյուս կողմից իր երկրում ապրում են տասնյակ միլիոնավոր ադրբեջանցիներ:

Ալժիրը

Ալժիրի կողմից այդ «շնորհավորանքը» անսպասելի էր, և այդ առումով Հայաստանը աշխատանքի մեծ տեղ ունի, քանզի Ալժիրի կողմից Ադրբեջանին նման ռեվերանս կատարելը շատ զարմանալի է, մանավանդ որ բացի այդ երկրից որևէ այլ արաբական պետություն նման քայլի չի դիմել:

Հունգարիան

Հունգարիայի «շնորհավորանքը» հասկանալի է, քանզի այդ երկրիը սերտ կապեր է հաստատել Թուրքիայի հետ և թյուրքալեզու երկրների միությունում ունի դիտորդի կարգավիճակ: Այսինքն հունգարացիներն իրենց համարում են էթնիկապես թյուրքալեզու ժողովուրդներին մոտ ազգ և կարծում են, որ իրենց արտաքին քաղաքականությունում պետք է որդեգրեն այդ երկրների հետ հնարավորինս միասնական դիրքորուշ տարբեր հարցերում:

Իտալիան

Ինչ վերաբերվում է Իտալիայի «շնորհավորանքին», ապա այդ երկիրը ադրբեջանական գազի սպառման շարքում պատկառելի դեր ունի և չի ամաչում բացահայտ աջակցել Բաքվին տարբեր հարցերում: Հայաստանը այդ երկրի հետ նույնպես աշխատելու մեծ անելիքներ ունի:

Մեծ Բրիտանիան և Իսրայելը

Ինչ վերաբերվում է Մեծ Բրիտանիային և Իսրայելին, ապա այդ երկու երկրները երբեք չեն թաքցրել, որ հայ-ադրբեջանական կոնֆլիկտում աջակցում են Բաքվին: Իսրայելի պարագայում դա պայմանավորված է իրանական գործոնով: Իսրայելում ցանկանում են տեսնել ուժեղ Ադրբեջան, որպեսզի վերջինս իր գործոնով փորձի միջամտել Իրանի ներքին գործերի մեջ, «արթնացնելով» իր իրանցի հայրենակիցների մեջ ազգային զարթոնքի գործոնը:

Իսրայելի վերջնական նպատակը Իրանի կազմաքանդումն է, և այդ իսկ պատճառով այդ երկիրը միշտ աջակցելու է Ադրբեջանին, անկախ ամեն ինչից:

Մեծ Բրիտանիայի պարագայում գործում են թե տնտեսական, և թե քաղաքական գործոնները: Բրիտանիան այլևս գերտերություն չէ, չունի մեծ առաքելություն և ուրեմն կարող է, ի տարբերություն ԱՄՆ-ի, բաց ձևով աջակցել բռնատիրական ռեժիմներին այնտեղ, որտեղ ԱՄՆ-ն իրեն չի կարող թույլ տալ: Վերջինս հրապարակավ չի աջակցում Բաքվին, այդ դերը վերապահելով Լոնդոնին, քանի որ այդ քայլով նա կարող է կորցնել իր հեղինակությունը Հայաստանում, Հունաստանում, քրդերի մոտ: Իսկ Վաշինգտոնը չի ուզում կորցնել իր համբավը վերը նշված ժողովուրդների մոտ և այդ իսկ պատճառով էլ իր տեղը դա կատարում է Մեծ Բրիտանիան:

Պետք է արձանագրել, որ վերը նշված «հաղթանակի» կապակցությամբ «շնորհավորանքները» ցույց տվեցին, որ Ադրբեջանին չի հաջողվել իր արտաքին ոլորտում հասնել հաջողության:

Նախ Իրեն չեն շնորհավորել Ռուսաստանը, ԱՄՆ-ն և Ֆրանսիան: Այն երկրները, որոնք միջնորդության առաքելություն են կատարում:

Ադրբեջանին չեն շնորհավորել Վրաստանն ու նույնիսկ Ուկրաինան: Իսկ դա նշանակում է, իրենց Վաշինգտոնից են հորդորել չկատարել նման քայլ: Քանզի Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին կուզեր գնալ այդ քայլին:

Ադրբեջանին չեն շնորհավորել Եվրոպայի երկրների ճնշող մեծամասնությունը: Աֆրիկայից ոչ մի մահմեդական երկիր նույնպես չի շնորհավորել Բաքվին: Ավելին, արաբական երկրները նույնպես չեն միացել այդ «շնորհավորանքներին», ինչը նշանակում է, որ Ադրբեջանի այն թեզը, թե իբր իրեն աջակցում է ողջ մահմեդական աշխարհը՝ բլեֆ է: Իսլամական երկրների ամեն տարվա արձանագրումները կրում են սիմվոլիկ բնույթ: Նույնիսկ Սաուդյան Արաբիան, ով չունի Հայաստանի հետ դիվանագիտական հարաբերություններ, նույնպես չի շնորհավորել Ադրբեջանին, ինչը իսկական քաղաքական ապտակ է Ալիևի համար:

Այսպիսով կարող ենք արձանագրել, որ Ադրբեջանին «շնորհավորանքների» այդ քարտեզը ցույց է տալիս, որ մեր վիճակը աշխարհում այդքան էլ վատ չէ: Իսկ եթե Հայաստանը լրջորեն աշխատի դիվանագիտական հարթակներում, ապա կարող է ավելի տպավորիչ արդյունքների հասնել, ինչը ուրախացնող գործոն է:

Սա է իրականությունը:

Արտակ Հակոբյան

Աղբյուրը` zham.am