Հարցազրույց ՀՀԿ խմբակցության ղեկավար Գալուստ Սահակյանի հետ
–Պարո՛ն Սահակյան, Դուք ՀՀԿ–ի անունից պաշտոնապես պնդում էիք, որ Հայ ազգային կոնգրեսի հետ երկխոսելու համար պատվիրակություն չեք կազմելու՝ դա ընդհանրապես անվանելով տունտունիկ։ Բայց իշխանությունն, ի վերջո, պատվիրակություն կազմեց, երեկ էլ ՀԱկ–ի հետ առաջին հանդիպումը տեղի ունեցավ։ Ինչպե՞ս կբացատրեք սա։
–Մենք պատվիրակություն չենք կազմել։ Մենք կազմել ենք աշխատանքային խումբ, որը մասնակցելու է քննարկումներին։
–Բայց եթե երևույթի անունն ուրիշ ենք դնում, միևնույն է, բովանդակությունը չի փոխվում։
–Եթե խնդիրը վերաբերում է ձևաչափերին, դա լրիվ փոխվում է, որովհետև պատվիրակությունները պետական պաշտոնական արարողակարգի սցենարներ են, իսկ աշխատանքային խմբերը՝ քաղաքական կուսակցություններում կանոնակարգված քննարկումների մոտեցում։
–Կոալիցիոն այս աշխատանքային խումբը Սերժ Սարգսյանի անունից լիազորվա՞ծ է։ Այսինքն, ներկայացնո՞ւմ է նաև գործադիր մարմինը, ինչպես որ ՀԱԿ–ն է ուզում։
–Աշխատանքային խումբը կոալիցիոն կուսակցություններից կազմված խումբ է այնքանով, որքանով ներկայացնում է և՛ ԱԺ–ի քաղաքական մեծամասնությունը, որի արդյունքում նաև գործադիր իշխանությունն է ձևավորվել, և՛, բնականաբար, որքանով, որպես կոալիցիայի ղեկավար՝ նախագահն է այդ բոլոր քննարկումների արդյունքում լիազորել այդ խումբը։
–Հատկապես Ձեր վերջին ասուլիսի ժամանակ ծաղրուծանակի էիք ենթարկում ՀԱԿ–ին, ՀԱԿ–ի հետ երկխոսությունը, նույնիսկ հայտարարեցիք, որ եթե ՀԱԿ–ն ուզում է Ձեզ հետ երկխոսել, ուրեմն իրենց կարող եք տանել «Օջախ» ռեստորան կամ Սևանի հանրային լողափեր...
–Դուք լրիվ հակառակ մոտեցումն եք ցույց տալիս։ Ես ի սկզբանե ասել եմ, որ ժողովրդավարական պայմաններում քաղաքական կուսակցությունների միակ գործիքը երկխոսությունն է։ Եվ հենց դրա համար էլ ստեղծվում են կուսակցություններ, դրանք ունենում են համապատասխան մարմիններ, և կուսակցությունների միակ զենքը երկխոսությունն է։
–Այդ դեպքում Սևան և «Օջա՞խ» ինչու էիք հրավիրում ՀԱԿ–ին։
–Խնդիրը հետևյալն է՝ ես դա համարեցի տեխնիկական հարց, որ ցանկացած տեղ կարելի է պայմանավորվել և խոսել։ Այսինքն, դրա մեջ՝ տեղի հարցում, բովանդակություն չեմ տեսնում։
–Փաստորեն, այդուհանդերձ, դեռ հնարավոր է, որ Սևանում և «Օջախ»–ում երկխոսեք։
–Դա որևէ կարևորություն չունի երկխոսության համար։
–ՀԱԿ–ն ինչ–որ չեզոք վայր է ուզում։ «Էրեբունի» հյուրանոցն իրենց սրտով չէր։
–Կառաջարկեն այլ վայր, պատրաստ ենք նաև այլ վայրում երկխոսել։ Չեմ կարծում, որ տեխնիկական պայմանները կարժեվորեն ընդհանուր բովանդականությունը։
–ՀԱԿ համակարգող Լևոն Զուրաբյանն ավելի վաղ ասում էր, որ իշխանությունները ՀԱԿ–ին դրդում են գնալ «գյալաջիի», բայց իրենք դրան չեն մասնակցի։ Երեկվանից պարզ չդարձա՞վ, որ ՀԱԿ–ն ու իշխանությունն իրականում ոչ թե երկխոսեցին, այլ պարզապես «գյալաջի արեցին»։
–Այսօրվա ճշմարտությունը հետևյալն է՝ մենք պետք է ավելորդ գնահատականներով, միջամտություններով գործընթացին տրամաբանորեն չխանգարենք։ Կարծում եմ՝ նույնիսկ եթե ամբողջ պրոցեսում որևէ հանրագումարային լուծման չհասնեն, հենց այն, որ քաղաքական նոր մշակույթ կձևավորվի, արդեն իսկ դրական մոտեցում է։
–Աշխատանքային խումբն արտահերթ ընտրությունների հարցը քննարկելո՞ւ է։
–Բոլոր հարցերը կարող են քննարկել, նաև արտահերթ ընտրությունների հարցը, որին ի սկզբանե ո՛չ ենք ասել, և այդ «ո՛չ»–ը կհիմնավորվի նաև քննարկումների ժամանակ։
–Այսինքն, արտահերթ ընտրությունները բացառվում են։
–Բնականաբար։ Դա որևէ բան չի նշանակում։ Գիտեք՝ այնքան կարևոր չէ, թե որ խնդիրներով կպայմանավորվեն, որքան որ, փաստորեն, նոր գործընթացներ են սկսվում, մի տեսակ քաղաքական մշակույթի փոփոխություն է տեղի ունենում դեպի դրականը։ Մեր ակնկալիքն այն է, որ, վերջին հաշվով, ամենակարևորը՝ առաջիկա համապետական ընտրություններին հնարավոր լինի քաղաքական դաշտում համագործակցություն վերահսկողական իմաստով, որպեսզի ավելի լավ ընտրություններ լինեն։
–Բայց Ձեր ասած քաղաքական այս նոր մշակույթի ձևավորումից ժողովրդին ի՞նչ օգուտ։ Մարդիկ ա՛յլ փոփոխություններ են ուզում։
–Ինչքան կայուն գործընթացներ լինեն Հայաստանում, այնքան և՛ տնտեսական զարգացումները, և՛ սոցիալական բնութագիրը կփոխվեն երկրում։
–Իսկ քաղաքական այդ նոր մշակույթի ձևավորման արդյունքում հնարավո՞ր է, որ ՀԱԿ–ն ու ՀՀԿ–ն կոալիցիա կազմեն, և նույնիսկ նախագահական ընտրություններում ՀԱԿ–ը հայտարարի Սերժ Սարգսյանին սատարելու մասին։
–Ես այսօրվա պայմաններում նման բանը բացարձակապես բացառում եմ. նման բաները շատ տեսական են։ Բայց եթե անհրաժեշտ լինի, բնականաբար, ամեն ինչ հնարավոր է՝ ուժերը համատեղելու հանուն պետության և պետականության։ Այսօր ես չեմ տեսնում այդ հարցով որևէ լարված իրավիճակ, և, բնականաբար, կոալիցիայի մասին խոսք լինել չի կարող։ Եվ սովորաբար, ընդհանուր առմամբ, կոալիցիաներ կազմվում են և միասնական ճակատով գնում են ընտրությունների, երբ դրա քաղաքական պայմանը լինում է, լինի ընդդիմադիր կուսակցություն, թե իշխանական։ Ինչ վերաբերում է Սերժ Սարգսյանին սատարելու Ձեր հարցին, ապա մենք անձնային դիտարկումներ չունենք, և շատ տեսական բան եք ասում։ Սովորաբար քաղաքական գործընթացները չի կարելի անձնային հենքով տրամաբանության գործոններ տեսնել։
Գալուստ Սահակյան.
Հարցազրույց ՀՀԿ խմբակցության ղեկավար Գալուստ Սահակյանի հետ
–Պարո՛ն Սահակյան, Դուք ՀՀԿ–ի անունից պաշտոնապես պնդում էիք, որ Հայ ազգային կոնգրեսի հետ երկխոսելու համար պատվիրակություն չեք կազմելու՝ դա ընդհանրապես անվանելով տունտունիկ։ Բայց իշխանությունն, ի վերջո, պատվիրակություն կազմեց, երեկ էլ ՀԱկ–ի հետ առաջին հանդիպումը տեղի ունեցավ։ Ինչպե՞ս կբացատրեք սա։
–Մենք պատվիրակություն չենք կազմել։ Մենք կազմել ենք աշխատանքային խումբ, որը մասնակցելու է քննարկումներին։
–Բայց եթե երևույթի անունն ուրիշ ենք դնում, միևնույն է, բովանդակությունը չի փոխվում։
–Եթե խնդիրը վերաբերում է ձևաչափերին, դա լրիվ փոխվում է, որովհետև պատվիրակությունները պետական պաշտոնական արարողակարգի սցենարներ են, իսկ աշխատանքային խմբերը՝ քաղաքական կուսակցություններում կանոնակարգված քննարկումների մոտեցում։
–Կոալիցիոն այս աշխատանքային խումբը Սերժ Սարգսյանի անունից լիազորվա՞ծ է։ Այսինքն, ներկայացնո՞ւմ է նաև գործադիր մարմինը, ինչպես որ ՀԱԿ–ն է ուզում։
–Աշխատանքային խումբը կոալիցիոն կուսակցություններից կազմված խումբ է այնքանով, որքանով ներկայացնում է և՛ ԱԺ–ի քաղաքական մեծամասնությունը, որի արդյունքում նաև գործադիր իշխանությունն է ձևավորվել, և՛, բնականաբար, որքանով, որպես կոալիցիայի ղեկավար՝ նախագահն է այդ բոլոր քննարկումների արդյունքում լիազորել այդ խումբը։
–Հատկապես Ձեր վերջին ասուլիսի ժամանակ ծաղրուծանակի էիք ենթարկում ՀԱԿ–ին, ՀԱԿ–ի հետ երկխոսությունը, նույնիսկ հայտարարեցիք, որ եթե ՀԱԿ–ն ուզում է Ձեզ հետ երկխոսել, ուրեմն իրենց կարող եք տանել «Օջախ» ռեստորան կամ Սևանի հանրային լողափեր...
–Դուք լրիվ հակառակ մոտեցումն եք ցույց տալիս։ Ես ի սկզբանե ասել եմ, որ ժողովրդավարական պայմաններում քաղաքական կուսակցությունների միակ գործիքը երկխոսությունն է։ Եվ հենց դրա համար էլ ստեղծվում են կուսակցություններ, դրանք ունենում են համապատասխան մարմիններ, և կուսակցությունների միակ զենքը երկխոսությունն է։
–Այդ դեպքում Սևան և «Օջա՞խ» ինչու էիք հրավիրում ՀԱԿ–ին։
–Խնդիրը հետևյալն է՝ ես դա համարեցի տեխնիկական հարց, որ ցանկացած տեղ կարելի է պայմանավորվել և խոսել։ Այսինքն, դրա մեջ՝ տեղի հարցում, բովանդակություն չեմ տեսնում։
–Փաստորեն, այդուհանդերձ, դեռ հնարավոր է, որ Սևանում և «Օջախ»–ում երկխոսեք։
–Դա որևէ կարևորություն չունի երկխոսության համար։
–ՀԱԿ–ն ինչ–որ չեզոք վայր է ուզում։ «Էրեբունի» հյուրանոցն իրենց սրտով չէր։
–Կառաջարկեն այլ վայր, պատրաստ ենք նաև այլ վայրում երկխոսել։ Չեմ կարծում, որ տեխնիկական պայմանները կարժեվորեն ընդհանուր բովանդականությունը։
–ՀԱԿ համակարգող Լևոն Զուրաբյանն ավելի վաղ ասում էր, որ իշխանությունները ՀԱԿ–ին դրդում են գնալ «գյալաջիի», բայց իրենք դրան չեն մասնակցի։ Երեկվանից պարզ չդարձա՞վ, որ ՀԱԿ–ն ու իշխանությունն իրականում ոչ թե երկխոսեցին, այլ պարզապես «գյալաջի արեցին»։
–Այսօրվա ճշմարտությունը հետևյալն է՝ մենք պետք է ավելորդ գնահատականներով, միջամտություններով գործընթացին տրամաբանորեն չխանգարենք։ Կարծում եմ՝ նույնիսկ եթե ամբողջ պրոցեսում որևէ հանրագումարային լուծման չհասնեն, հենց այն, որ քաղաքական նոր մշակույթ կձևավորվի, արդեն իսկ դրական մոտեցում է։
–Աշխատանքային խումբն արտահերթ ընտրությունների հարցը քննարկելո՞ւ է։
–Բոլոր հարցերը կարող են քննարկել, նաև արտահերթ ընտրությունների հարցը, որին ի սկզբանե ո՛չ ենք ասել, և այդ «ո՛չ»–ը կհիմնավորվի նաև քննարկումների ժամանակ։
–Այսինքն, արտահերթ ընտրությունները բացառվում են։
–Բնականաբար։ Դա որևէ բան չի նշանակում։ Գիտեք՝ այնքան կարևոր չէ, թե որ խնդիրներով կպայմանավորվեն, որքան որ, փաստորեն, նոր գործընթացներ են սկսվում, մի տեսակ քաղաքական մշակույթի փոփոխություն է տեղի ունենում դեպի դրականը։ Մեր ակնկալիքն այն է, որ, վերջին հաշվով, ամենակարևորը՝ առաջիկա համապետական ընտրություններին հնարավոր լինի քաղաքական դաշտում համագործակցություն վերահսկողական իմաստով, որպեսզի ավելի լավ ընտրություններ լինեն։
–Բայց Ձեր ասած քաղաքական այս նոր մշակույթի ձևավորումից ժողովրդին ի՞նչ օգուտ։ Մարդիկ ա՛յլ փոփոխություններ են ուզում։
–Ինչքան կայուն գործընթացներ լինեն Հայաստանում, այնքան և՛ տնտեսական զարգացումները, և՛ սոցիալական բնութագիրը կփոխվեն երկրում։
–Իսկ քաղաքական այդ նոր մշակույթի ձևավորման արդյունքում հնարավո՞ր է, որ ՀԱԿ–ն ու ՀՀԿ–ն կոալիցիա կազմեն, և նույնիսկ նախագահական ընտրություններում ՀԱԿ–ը հայտարարի Սերժ Սարգսյանին սատարելու մասին։
–Ես այսօրվա պայմաններում նման բանը բացարձակապես բացառում եմ. նման բաները շատ տեսական են։ Բայց եթե անհրաժեշտ լինի, բնականաբար, ամեն ինչ հնարավոր է՝ ուժերը համատեղելու հանուն պետության և պետականության։ Այսօր ես չեմ տեսնում այդ հարցով որևէ լարված իրավիճակ, և, բնականաբար, կոալիցիայի մասին խոսք լինել չի կարող։ Եվ սովորաբար, ընդհանուր առմամբ, կոալիցիաներ կազմվում են և միասնական ճակատով գնում են ընտրությունների, երբ դրա քաղաքական պայմանը լինում է, լինի ընդդիմադիր կուսակցություն, թե իշխանական։ Ինչ վերաբերում է Սերժ Սարգսյանին սատարելու Ձեր հարցին, ապա մենք անձնային դիտարկումներ չունենք, և շատ տեսական բան եք ասում։ Սովորաբար քաղաքական գործընթացները չի կարելի անձնային հենքով տրամաբանության գործոններ տեսնել։
Հարցազրույցը վարեց Արեգնազ Մանուկյանը