ՀՀ արտաքին պետական պարտքը գտնվում է պատմական ռեկորդային մակարդակում` 6.8 մլրդ դոլար (լուսանկար)

● Կարծիք

10.04.2021 ● 11:30

ՀՀ արտաքին պետական պարտքը գտնվում է պատմական ռեկորդային մակարդակում` 6.8 մլրդ դոլար (լուսանկար)

ԴՐԱՄԻ ԱՐԺԵԶՐԿՄԱՆ ՄԱՍԻՆ

Այս օրերին ինձ շատ են հարցնում «ինչո՞ւ է արժեզրկվում ՀՀ դրամը»: Փորձեմ շատ պարզ բացատրել:

Ցանկացած երկրի արժույթի փոխարժեքը պայմանավորված է Ֆունդամենտալ եւ Ոչ ֆունդամենտալ գործոննորով:

Ոչ ֆունդամենտալ գործոնների շարքից են` բնակչության սպասումները, պանիկան, արտաքին ազդակները, նավթի գինը և այլն…

Ֆունդամենտալ գործոններն են`

1. Տոկասադրույքները,

2. Գնաճը,

3. Ընթացիկ հաշվի դեֆիցիտը (դրամական հոսքերը երկրից դուրս և դեպի երկիր),

4. Առևտրի պայմանները (արտահանվող և ներմուծվող ապրանքների գների հարաբերակցությունը),

5. Պետական պարտքը,

6. Տնտեսության վիճակը և քաղաքական կայունությունը:

Հայաստանում նշված բոլոր գործոնները (բացառությամբ տոկոսադրույքների) ունեն բացասական ազդեցություն ՀՀ դրամի փոխարժեքի վրա:

6-րդ կետին անդրադառնալու կարիք չկա` անզեն աչքով դիտարկելի է աղետալի վիճակը:

2-րդ գործոնը գնաճն է, որը ՀՀ-ում բարձր է քան հիմնական առևտրային գործընկեր երկրներինը, որը հանգեցնում է դրամի արժեզրկման այդ երկրների արժույթի համեմատ:

3-րդ կետի վերաբերյալ. կից գծապատկերներում ներկայացված են ՀՀ մտնող և դուրս եկող վալյուտայի հոսքերը ըստ տարիների` արտահանման և ներկրման գումարներ (խրոնիկ դեֆիցիտ), ուղղակի ներդրումներ (ռեկորդային ցածր մակարդակ 2000-ականներից), վարկեր արտերկրից (ռեկորդային աճ), եկամուտներ (արտերկրից ստացվող եկամուտների կրկնակի անկում), տրանսֆերտներ (դրամական փախանցումների էական աճ, պայմանավորված Համահայկական հիմնադրամ փոխանցումներով), ինչպես նաև Կենտրոնական բանկի ռեզերվային ակտիվների արտահոսք/ներհոսքը:

Արդեն իսկ 2020-ն նկատելի է վալյուտայի արտահոսք, որը ԿԲ-ն փորձել է բալասավորել վաճառելով ռեզերվների մի մասը: 2021-ի զարգացումները արդեն իսկ վկայում են բացասական միտումների մասին, որոնք առավել վատթարացնելու են դրամի վիճակը` ներդրումներ չեն գալու, Համահայկական հիմնադրամին փոխանցումներ չեն լինելու, արտահանումը էական աճի պետենցիալ չունի, արտերկրից եկամուտները դժվար թե աճեն:

4-րդ գործոնը առևտրի պայմաններն են, այսինքն, եթե երկիր ներկրվող ապրանքները թանկանում են, իսկ արտահանվող ապրանքներինը` ոչ, ապա դա հանգեցնում է վալյուտայի լրացուցիչ ատահոսքի: Ինչը և տեղի ունեցավ, թանկացել են հիմնական ներկրվող ապրանքների գները, իսկ արտահանմանը` ոչ: Սա իր հերթին ազդում է նաև գնաճի:

5. Պետական պատքի մասին. ՀՀ արտաքին պետական պարտքը ևս գտնվում է պատմական ռեկորդային մակարդակում` 6.8 մլրդ դոլար: Պետական պարտքը այս տարի կկազմի ՀՆԱ 73%, ինչը արդեն համարվում է շատ ռիսկային ցուցնիշ, հաշվի առնելով Պետական բյուջեի դեֆիցիտի ռեկորդային աճը 2020-ին` 334 մլրդ դրամ (ՀՆԱ 5.4%):

Այսպիսով, դրամի արժեզրկումը պայմանավորող 6 գործոններից 5-ը բացասական են ազդում ոչ միայն ՀՀ դրամի այլ նաև ամբողջ տնտեսական զարգացման պոտենցիալի վրա, իսկ այս ամենը զուգորդվում է անգրագետ և օպորտունիստական բյուջետային և տնտեսական քաղաքականությամբ:

May be an image of text that says kan 7,000 6,000 ኒኒ upuuphu mkuuqul mupиp t 5,000 4,000 3,000 2,000 1,000 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2011 2012 2013 2010 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021M

Էդգար Կարապետյանի ֆեյսբուքյան էջից

● Այս խորագրի վերջին նյութերը

Քաղաքական սխոդկա՝ սափրվելու և ֆեյսբուքյան ետնանկարը փոխելու արանքում

20.11.2024 ● 07:41

Փաշինյանի «ժողովրդավարության բաստիոնում» ուժային, իրավապահ համակարգի ղեկավարները, նախարարները, «սահմանադրական անկախ մարմինների» նախագահները նշանակվում են, երբ համաձայնվում են կատարել քաղաքական պատվերներ։

Ոչ ոք չի մոռացվում. ձեր անունները գրվելու են Հենրիխ Յագոդայի, Նիկոլայ Եժովի, Խաչիկ Մուղդուսիի կողքին

20.11.2024 ● 07:08

Գրվելու են որպես հանցավոր հրամանների կատարողներ, հարյուրավոր ընտանիքներ դժբախտացնողներ։

Երևանում անանցանելի խցանումներ են (տեսանյութ)

19.11.2024 ● 12:17

Մարդիկ չեն կարողանում դասի և աշխատանքի գնալ։

Հերթական ահազանգն ու զայրութը քաղաքացիներից (տեսանյութ)

18.11.2024 ● 21:52

Ասե՛ք դուրս գան մեր գրպաններից, հերիքա

Իրական որոշում կայացնողները կլինեն ստվերում՝ ոչ հայկական անձնագրերով

18.11.2024 ● 19:52

Մտնում ենք արտաքին կառավարման տակ։ Ըստ էության, ռեյդերական գրոհի հետեւանքով երկիրը բռնազավթվել է։

Օգտագործված-դուրս շպրտվածները․ «Կարճ ասած» (տեսանյութ)

18.11.2024 ● 19:18

Փաշինյանը սպասում է, որ ժողովուրդը մի օր իրեն հանելու է, առավելագույնը՝ մեկուկես տարուց։

Վավերագրող Հովհաննես Իշխանյանը կոչ է անում միանալ «Մայր Հայաստանի» նախաձեռնությանը և դեմ արտահայտվել տրանսպորտի թանկացմանը (տեսանյութ)

«Մայր Հայաստան» խմբակցության անդամը՝ Տիգրան Ավինյանի չիրականացված խոստումների մասին (տեսանյութ)

Շինարարական քաոսը Երևանի համար խնդիր է դարձել․ Սամվել Հակոբյան (տեսանյութ)

● Կարծիք