Հարցազրույց «Հայ կամավորականների համախմբում» հասարակական-քաղաքական նախաձեռնության համակարգող Ժիրայր Սեֆիլյանի հետ

-Ինչպե՞ս եք գնահատում նախագահ Սերժ Սարգսյանի պաշտոնավարման մեկ տարին։

-Խիստ բացասական։ Ես կասեի, որ ամեն մեկ օր նրա համար եղել է հոգեվարքի և փրփուրներից կառչելու օր։ Այս մեկ տարվա ընթացքում, նրա պաշտոնավարումը հայ ազգին միայն ու միայն վնասել է։

-Այսինքն Դուք ոչ մի լավ բան չե՞ք տեսել։

-Ոչ, չեմ տեսել։

-Այսօր օրակարգում հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման հարցն է։ Ի՞նչ զարգացումներ են, ըստ Ձեզ, հնարավոր։

-Ես բազմիցս ասել եմ, որ մինչև այն ժամանակ երբ մենք չձևավորենք հայկական պետություն՝  հայ-թուրքական հարբերությունների մասին խոսելն ուղղակի միամտություն է։ Եթե այսօր փորձենք հարաբերվել Թուրքիայի հետ, ապա մենք միայն վնասելու ենք ինքներս մեզ, որովհետև ի տարբերություն մեզ, այնտեղ գոյություն ունի կայացած պետություն, որը հստակ գիտակցում է իր շահերը և որն ունի իր ռազմավարությունն ու մարտավարությունը։ Այդ իսկ պատճառով,  այս հարաբերություններից մենք միայն վնաս ենք կրելու։ Ես խիստ դեմ եմ Թուրքիայի հետ որևէ հարաբերություն ձևավորելուն, մինչև չստեղծենք հայկական պետություն։ Մեր իշխանությունները, չընտրված նախագահի գլխավորությամբ, փորձում են լուծել մեկ խնդիր՝ իրենց լեգիտիմության խնդիրը։ Քանի որ նրանց ոչընտիրությունը  նաև միջազգային կառույցներում, կարծես,  այդքան էլ ընդունելի չէ, ապա, իմ կարծիքով,  արցախյան հարցի լուծման,  հայ-թուրքական հարաբերությունների և առհասարակ արտաքին քաղաքականության ակտիվացման գաղափարը  պատկանում է մեր այսօրվա ռեժիմի պարագլուխների նախաձեռնությանը՝ մեկ նպատակ հետապնդելով։ Այն է՝ մենք պատրաստ ենք ամեն ինչ անելու ձեզ համար (նկատի ունեմ աշխարհի)՝ միայն թե շարունակենք մնալ մեր աթոռներին։ Սա է նրանց գործունեության ամբողջ տրամաբանությունը։

-Այսինքն ԼՂ հիմնահարցի կարգավորման բանակցությունները, չնայած դրանց միջազգային կառույցների ակտիվ մասնակցությանը,  ևս արհեստական բնու՞յթ են կրում։

- Եթե վերջին 11 տարիների ընթացքում Արցախի հարցը թողնվեր հայկական կողմին, ապա կլուծվեր ի վնաս մեզ։ Բարեբախտաբար, աշխարհքաղաքական խաղացողները մեր ռեգիոնում չեն եկել և չեն գալիս ընդհանուր հայտարարի, և այդ պատճառով հետաձգվում է հակամարտության լուծումը։ Այդ իմաստով և՛ Ադրբեջանը, և՛ Թուրքիան, խնդիրը չլուծելու առումով, շարունակում են մեզ օգնել։ Հայերի համար արցախյան խնդիրը լուծված է։ Պարզապես մեր ռեժիմի պարագլուխները, ելնելով իրենց շահադիտական նկատառումներից, պատրաստ են ոչ միայն զիջելու ազատագրված տարածքները, այլև նրանք պատրաստ են զիջել ամբողջ Արցախը, միայն նրա համար, որ շարունակեն իրենց նյութապաշտությունը։

-Դուք հայտարարել էիք, որ Հայ ազգային կոնգրեսի որոշ ուժերի հետ Արցախի հարցում տարաձայննություններ ունեք։ Ո՞ր տարաձայնությունների մասին է խոսքը։

-Լևոն Տեր-Պետրոսյանի իշխանության օրոք եղել է մի տարբերակ, որը մինչ օրս շարունակվում է, որ հայերը ինչ-որ բան պետք է զիջեն։ Խոսքը տարածքները զիջելու մասին է։ Դրան մենք կտրականապես հակակարծիք ենք, ասելով, որ մենք ոչ միայն զիջելու բան չունենք, այլ ընդհակառակը՝ մենք այսօր պահանջատերի դերում ենք։ Գլխավոր տարաձայնությունը սա է, ինչու չէ նաև, նախորդ իշխանությունների՝  տերպետրոսյանական իշխանությունների, առհասարակ արցախյան խնդրի վերաբերյալ որդեգրած մարտավարությանը։ Խոսքը հետևյալի մասին է.  նրանք որդեգրել էին անկախ Արցախ ստեղծելու մարտավարությունը, դրանով իսկ փորձելով երկու պետություններով խուսանավել միջազգային բեմերում։ Մենք ինչպես այն ժամանակ, այնպես էլ այսօր, դեմ ենք այդ ջայլամային քաղաքականությանը և համոզված ենք, որ այդ քաղաքականության պատճառով միայն վնաս ենք կրելու՝ ձևավորելով արցախցիներ և հայաստանցիներ։ Եվ դա ծառայեց ի վնաս մեզ։ Այսօր ով չգիտի, որ Արցախում  Հայաստանի զինված ուժերն են կանգնած, ով չգիտի,  որ Արցախում, ըստ էության, ընտրություններ չեն լինում՝ նշանակում են Երևանից։ Ու՞մ են ուզում խաբել։ Այս հարցերում մենք խիստ տարակարծիք ենք Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հետ։

-Այդ դեպքում ինչու՞  Դուք այս լուրջ տարաձայնությունները հաշվի չառաք 2008թ.-ի նախագահական ընտրությունների ժամանակ և պաշտպանեցիք   Լևոն տեր-Պետրոսյանի թեկնածությունը։

-Մենք այսօր կանգնած ենք պետություն կորցնելու վտանգի եզրին։ Եվ այսօր օժանդակելով Լևոն տեր-Պետրոսյանին՝ չենք խրախուսում նրա գաղափարական ծրագիրը։ Կոնկրետ ազգային ծրագրերի մասին է խոսքը։ Միայն մի հարցի շուրջ է, որ մենք միավորվել ենք ընդդիմության հետ և սատարում ենք  Լևոն Տեր-Պետրոսյանին։ Դա մեր երկրում սահմանադրական կարգը հաստատելն է։ Միայն ու միայն այս խնդիրն ենք մենք փորձում լուծել։  Մինչև այն ժամանակ՝ քանի դեռ մեր երկրում գերիշխում է խմբակային շահերի առաջնահերթությունը՝  պետություն կոչվել հնարավոր չէ։ Այսինքն, պետական հաստատությունները պետք է հնարավորինս կատարեն իրենց առաքելությունը։ Իսկ այսօր մեզ մոտ որևէ ոլորտ, որևէ հաստատություն չի ծառայում իր առաքելությանը։ Այս իմաստով ես համոզված եմ, որ այսօրվա ռեժիմի տապալումից և  Լևոն Տեր-Պետրոսյանի թեկուզ մի քանի օր «գահին» նստելուց հետո, մենք ավելի շատ կնմանվենք պետության քան դա այսօր է։ Եվ գաղափարական բանավեճը մենք կսկսենք այդ բոլոր որակական փոփոխություններից և այս ռեժիմի տապալումից հետո։

-Իսկ ինչ երաշխիքներ ունե՞ք, որ Ձեր նշած խնդիրները կլուծվեն։ Արդյո՞ք առաջին նախագահի օրոք պետական ինստիտուտները կատարում էին իրենց առաքելությունը։

-Ես հասկանում եմ, որ վերջ ի վերջո այսօրվա ռեժիմի առկայությունը, ինչ-որ չափով նախորդ ռեժիմի ձևն է։ Բայց իբրև անհատներ  Լևոն Տեր-Պետրոսյան գործիչ-անհատը և նրանք ովքեր, որ այսօր կան իշխանական ղեկին, ուղղակի անհամեմատելի են։ Այս իմաստով ինձ համար որևէ լուրջ երաշխիք պետք չէ, քանի որ մարդկային որակի առումով նրանք անհամեմատելի են։ Այսքանը։

-Առաջիկա քաղաքապետի ընտրությունների հետ կապված ի՞նչ կանխատեսումներ ունեք։

-Ես համոզված եմ, որ լինելու են ընտրակեղծիքներ և, անշուշտ, ողջ գործընթացը լինելու է օրինականության դաշտից դուրս։ Մեր տիպի բռնատիրական երկրների համար ընտրություն հասկացողությունը անհեթեթություն է։ Իսկ նման ռեժիմների պարագայում կարելի է մասնակցել միայն ու միայն համապետական ընտրություններին։ Եվ այս ընտրությունների միայն անունն է քաղաքապետի ընտրություն։ Դրանք, ըստ էության, նախագահական ընտրությունների երկրորդ փուլն են։ Ես այդպես կանվանեի։ Եվ դրանց պետք է մասնակցել միայն մեկ պայմանով՝ եթե ընտրությունների հաջորդ օրը ժողովուրդը ըմբոստանալու է։ Եթե այդ միտումն է գերիշխելու, ապա մենք կողմնակից ենք դրանց մասնակցելուն։ Մեր համոզմամբ, այսօրվա ընդդիմության ղեկավարությունը այդ միտումը ընկալում է։ Դրա համար մենք ամեն ինչ անելու ենք, որ մեր ժողովուրդը հնարավորինս ակտիվ մասնակցի այս ընտրություններին, և դրանից հետո իր հուզումը կարտահայտի ըմբոստացման այն եղանակով, որը ցույց կտա ժամանակը։

-Փաստորեն Դուք հեղափոխական ճանապարհի ջատագովն եք։ Բայց չէ ո՞ր Լևոն Տեր-Պետրոսյանը շեշտել է, որ իշխանափոխության գնալու է միայն սահմանադրական ճանապարհով։

-Ես չգիտեմ որևէ նախադեպ պատմության մեջ, որ բռնատիրական ռեժիմը կարելի է տապալել ընտրությունների միջոցով։ Համոզված եմ, որ այսպիսի ռեժիմներից հնարավոր է ազատվել միայն ու միայն ըմբոստացման ճանապարհով։

-ՀԱԿ-ի ղեկավարությունը, կարծես թե, այլ մարտավարություն է որդեգրել։

-Ըմբոստացում ասելով, պետք չէ հասկանալ անպայման հեղաշրջում, ապստամբություն։ Ըմբոստացման տարբեր եղանակներ կան՝  օրինակ մենք առաջարկում ենք, որ ժողովուրդը իջնի փողոց և հավաքված մնա այնքան ժամանակ, մինչև այս ռեժիմը չհեռանա։ Սա ըմբոստացման մի ձև է։ Եվ եթե Լևոն տեր-Պետրոսյանը այդ կարծիքին չէ, դա չի նշանակում, որ ես էլ այդ կարծիքը չպետք է ունենամ։ Ժամանակը ցույց կտա, թե որն է ճիշտ։

-Փաստորեն չե՞ք բացառում մարտի 1-ի կրկնությունը։

-Մեզ մարտիմեկերով վախեցնել հնարավոր չէ։ «Մարտի 1-ի» մեղքը ամբողջությամբ իշխանություններինն է։ Եվ, եթե իրենք կարծում են, որ երկրորդ «մարտի 1-ով» կարող են մեզ հետ կանգնեցնել՝ չարաչար սխալվում են։ Ժողովուրդը, բոլոր միջազգային նորմերով, ունի պաշտպանվելու իրավունք։ Ես համոզված եմ, որ մեր ժողովուրդը ճիշտ պահին իր վերջնական խոսքը ասելու է։

Զրույցը վարեց Վախթանգ Մարգարյանը