Լրահոս

12.04.2011 10:18


50 տարի առաջ այս օրը մարդն առաջին անգամ թռավ տիեզերք

50 տարի առաջ այս օրը մարդն առաջին անգամ թռավ տիեզերք

Յուրի Գագարինն առաջին մարդն էր, որ տիեզերք է թռել։ Դա եղել է 1961թ. ապրիլի 12-ին՝ Խորհրդային Միության արձակած «Վոստոկ-1» տիեզերանավով։ Կատարվել է ընդամենը մեկ պտույտ երկրամերձ ուղեծրով, որը տևել է 108 րոպե:

ՄԱԿ-ը ապրիլի 12–ը հայտարարել է օդագնացության և տիեզերագնացության միջազգային օր: Այս առաջարկությամբ հանդես էր եկել Ռուսաստանը, և Գլխավոր վեհաժողովը միաձայն հաստատել է այն: Ահա և «Գագարինի տոնը» աշխարհում արդեն պաշտոնապես է ճանաչված: Ու թեև առաջին տիեզերագնացի անունը տոնի անվանման մեջ չի հիշատակվում, բանաձևն այսպիսին է. «Յուրի Գագարինը` Խորհրդային Միության քաղաքացին` ծնված Ռուսաստանում, իր թռիչքով բացել է ճանապարհը տիեզերքի հետազոտման համար՝ ի շահ ողջ մարդկության»:

Այս տոնի գլխավոր հերոսը` լեյտենանտ Յուրի Ալեքսեյի Գագարինը, ծնվել է 1934թ. մարտի 9-ին   Սմոլենսկի մարզի Գժատսկի շրջանի Կլեշինո գյուղում` գյուղացու ընտանիքում։ 1951թ. գերազանցությամբ ավարտել է արհեստավորների ուսումնարանը, իսկ ահա 1955թ.` Սարատովի ինդուստրիալ տեխնիկումը։ Այս տեխնիկումում սովորելիս արել է առաջին քայլերն ավիացիայում։ 1957թ. ավարտել է «Վալերի Չկալովի» անվան օդաչուների  ռազմաավիացիոն ուսումնարանը։ 1960թ. Գագարինը՝ որպես ամենատաղանդավոր և արի  օդաչուներից մեկը, ընդունվել է տիեզերագնացների խումբ։

1961թ. ապրիլի 12–ին Գագարինը պատրաստ էր անել այն, ինչը դեռ ոչ ոք չէր արել պատմության մեջ: Նա, աշխարհում առաջինը լինելով, տիեզերք դուրս եկավ։  Թռիչքի հաջող ավարտից հետո Գագարինը կատարելագործում էր իր ունակությունները, սովորեցնում և մարզում էր տիեզերագնացներին, ղեկավարում էր տիեզերանավերի թռիչքները, դրա հետ մեկտեղ հասարական-քաղաքական մեծ աշխատանք էր կատարում։

Գագարինը զոհվել է 1968թ. մարտի 27–ին` 34 տարեկանում, Վլադիմիրի մարզի Նովոսելովո գյուղի մոտ ուսումնական թռիչքի ժամանակ։ Մահվան վերաբերյալ մի քանի չփաստարկված տեսակետներ կան։  Նա թաղված է Մոսկվայում` Կարմիր հրապարակում։

7or.am

Այս խորագրի վերջին նյութերը