Երբ նայում ենք ժամկետայնությանը, թե ինչ ժամանակահատված է ընտրվում, ակնհայտ է, որ այստեղ ոչ թե օրինականություն հաստատելու կամ նախկինում կատարված ենթադրյալ հանցավոր արարքները վեր հանելու, բացահայտելու, ծագման օրինականությունը պարզելու, այլ հետագայում քաղաքական նպատակներով օգտագործելու նպատակ կա: Այս մասին Tert.am-ի հետ զրույցում ասաց փաստաբան Միհրան Պողոսյանը` անդրադառնալով «Ապօրինի ծագում ունեցող գույքի բռնագանձման մասին» օրենքի նախագծին:

Նշենք, որ օրենքի ընդունումը հնարավորություն է ընձեռելու իրավասու մարմնին՝ Գլխավոր դատախազությանը, համապատասխան հիմքերի առկայության դեպքում ուսումնասիրել գույքի ձեռքբերման օրինականությունը և ներկայացնել գույքի բռնագանձման պահանջով հայց, եթե հայտնաբերվում է գույք, որի ձեռքբերումը չի հիմնավորվում, օրինակ, եկամտի աղբյուրներով, և որի արժեքը ներկայում գերազանցում է 50 մլն դրամի շեմը: Ուսումնասիրությունը կարող է ներառել դրա սկսելուն նախորդող տասը տարիները:

«Իսկ ով ասաց, որ 10 տարի առաջ անձինք չեն ունեցել ապօրինի ձեռք բերված գույք: Թեև ՀՀ-ում վերջին 1 տարվա ընթացքում կատարված իրադարձությունների սկզբունքը հետևյալն է` ինչքան հնարավոր է վատ նախագիծ, կարևորը` փոխկապակցված լինի նախկին իշխանության հետ: Եթե օրենքի կարգավորման ժամանակահատվածը դիտարկում ենք վերջին 10 տարին, ես այստեղ ոչ թե օրինականության, այլ քաղաքական հրահանգի և իրավական քողի անվան տակ քաղաքական հաշվեհարդար տեսնելու միտում եմ տեսնում»,-մեկնաբանեց փաստաբանը:

Հարցին՝ ըստ ՀՀ օրենսդրության՝ անձի վիճակը վատթարացնող օրենքները հետադարձ ուժ չունե՞ն, և արդյո՞ք այս օրենքը չի շահարկվի`հետադարձ ուժ ունենալու իմաստով, Միհրան Պողոսյանը պատասխանեց. «Հետադարձ ուժը ոչ միայն Հայաստանի Հանրապետության, այլև ամբողջ աշխարհում իրավունքի հիմնասյուներից մեկն է: Օրենքներն ու իրավունքները այդ տրամաբանությամբ են առաջ գալիս` եթե ինչ-որ մի ժամանակահատվածում մի հասարակության հարաբերության պայմաններում մի վարքագիծը քրեորեն պատժելի չի եղել կամ բացասական հետևանքներ չի առաջացրել տվյալ հասարակության համար, հետագայում հասարակական հարաբերությունների զարգացման արդյունքում պետությունը հասկացել է, որ, օրինակ, այս իրավահարաբերությունում նմանատիպ վարքագիծը խնդիրներ է առաջացնում հասարակության մյուս անդամների համար, չի կարող որոշել և քրեական պատասխանատվություն, վարչական պատասխանատվություն կամ այլ պատասխանատվություն սահմանել նախորդ իրավահարաբերության պայմաններում կատարված գործողության համար: Անձը, որը գործել էր մինչև հասարակական հարաբերությունների զարգացումը, որը հիմք տվեց նման օրենսդրական փոփոխության, չէր կարող ենթադրել, որ մի օր իր դրսևորած վարքագիծը դառնալու է ոչ իրավաչափ, և այս պարագայում անձին ցանկացած պատասխանատվության ենթարկելն անձի իրավունքի կանոնից և սկզբունքից դուրս է: Այս առումով ևս խնդիր է լինելու տվյալ օրենքը նման կարգով ընդունելու պարագայում»:

Անդրադառնալով օրենքի նախագծի այն կետին, ըստ որի`անձի գույքը, որի ծագման օրինականությունը չի հիմնավորվել, դատարանի որոշմամբ կարող է բռնագանձվել անգամ այն դեպքում, երբ քրեական գործի շրջանակներում անձի մեղավորությունը չի հաստատվում, Միհրան Պողոսյանն ասել է, որ մենք կարող ենք ունենալ մի իրավիճակ, երբ պետությանը՝ ի դեմս քննիչների, դատախազների, օժտել ենք շատ մեծ լիազորություններով։ «Իրենք ի վիճակի չեն լինում բավարար ապացույցներ հավաքել այն մասին, որ տվյալ անձը կատարել է հանցագործություն, ինչի ընթացքում ձեռք է բերել գույք, սակայն մեկ այլ մարմին որոշելու է, որ կապ չունի, որ անձը որևէ հանցագործություն չի կատարել, գույքը, միևնույն է, պետք է բռնագանձվի` հօգուտ պետության կամ այլ անձի: Արդյունքում` պետական մակարդակի ռեկետ ենք ունենալու»,-ընդգծեց Պողոսյանը:

Հարցին` այդ դեպքում հավանականություն չկա՞, որ կլինեն մտացածին քրեական գործեր, որոնք նպատակ կունենան հնարավորություն ստեղծել տվյալ անձի գույքը բռնագանձելու համար, փաստաբանը պատասխանեց, որ այս քննչական համակարգի և այս դատախազության պարագայում վստահաբար լինելու են այդպիսի դեպքեր։

«Այսինքն` ես վատ կանխազգացում ունեմ, որ այս օրենքը հենց նրա համար է, որ մենք ունենանք այդ վատ դեպքերը: Քաղաքական հակառակորդների, տնտեսական ակտիվություն դրսևորող անձանց, ընդհանրապես` ճանապարհին հանդիպող ցանկացած անձի նկատմամբ սա «մտրակ» է լինելու: Քաղաքական իշխանության նպատակը վերջին 10 տարվա ընթացքում անձանց գույքային դրությունն ուսումնասիրելն ու հասկանալն է, այդ նպատակից ելնելով էլ`փորձելու են որոշել «սևերին» և «սպիտակներին»: Այս ամենը հրահանգավորված ու ի սկզբանե որոշված է լինելու: Սա մի գործիք է այդ նպատակին հասնելու համար, որ հետո կարողանան հրապարակներից հայտնել` «այ տեսեք`նախկին իշխանությունն ինչ վատն էր, նախկին իշխանությունում պաշտոն զբաղեցրած «Պողոս Պողոսյանը» ունեցել է այսինչ գույքը, մենք էլ ինչ լավ իշխանություն ենք, բռնագանձում ենք գույքը», և ոչ մեկին չի հետաքրքրելու` այդ գործընթացն օրինակա՞ն էր, թե՞ ոչ, ի՞նչ կլինի պետության հետ որոշակի ժամանակահատված հետո, երբ քաղաքական իշխանությունը փոխվի, և տվյալ անձինք ներկայացնեն, թե ինչ պայմաններում է այդ գույքի բռնագանձումը տեղի ունեցել»,-ամփոփեց Միհրան Պողոսյանը: