Հարցազրույց լրագրող Արթուր Ազարյանի հետ

-Իշխանություններն ասում են, որ, օրինակ, տնտեսական  ճգնաժամն ավարտվել է։ Իսկ, օրինակ, ըստ Ձեզ, 2008թ. ընտրություններից հետո առաջացած քաղաքական ճգնաժամը հաղթահարվե՞լ է, թե՞ ոչ։

-Իշխանությունները հենց ասելու համար են: Անհամեմատ ավելի բարձր կենսամակարդակ ունեցող երկրների պետական այրերն անգամ  ճգնաժամի հաղթահարման վերաբերյալ «կտրուկ» հայտարարություններ չեն անում: Չեն անում' իրավիճակի սթափ գնահատման ու դրանից անցավ դուրս գալու մտահոգությունից դրդված: Մեզ մոտ հակառակն է, ով ասես, ինչ ասես կարող է խոսել' սրտի ուզածի չափ բարբաջել'դրա համար պատասխանատվության չկանչվելու, տգետ չորակվելու հստակ գիտակցման պատճառով: Ցույց տվեք մի բան, մեկ ոլորտ' որտեղ նկատելի դրական տեղաշարժ արձանագրված լինի, որտեղ «բարենորոգման շունչը» հասած լինի: Նույն ճահիճն է ու նույն «կռկռոցը»։ Ամերիկացի տնտեսագետ Միլթոն Ֆրիդմանը, ասես մեր կառավարության ճշգրիտ նկարագիրը տված լինի, երբ ասում է. «Կառավարության կողմից ընդունված ուզած որոշում, որպես կանոն, առկա խնդրից ավելի ծանր է լինում: Հայկական շնաձկների մասին ՀՀ վարչապետը շշուկով է խոսում: Փոքր ու միջին բիզնեսը գլխատված է, հարկային տեռորը շատ է մերձեցել «իդեալական» որակմանը: Ճամպրուկավորների թվաքանակը աճում է երկրաչափական պրոգրեսիայով: 2008-ից շարունակվող քաղաքական ճգնաժամը «բյուրեղանում» է: Բարիկադային կրակահերթերը' ընդամենը ներքին սպասարկման խնդիրներ են լուծում ու ոչ ավելին: Իսկապես մտածող տեսակը' տոտալ դավաճանության պատճառով հայտնվել է «Աստծո մենակի» դերում: Այնպես որ, մեր պատմության տխուր ընթացքը' մերօրյա իրադարձությունների ֆոնին ավելի ընկալելի է դառնում: Ցավալիորեն ընկալելի...

-1994թ. ղարաբաղյան հաղթանակից հետո մենք մեծ հաշվով հետընթաց ենք ապրում բոլոր ոլորտներում։ Հաղթանակին տիրություն չարեցինք։ Ըստ Ձեզ՝ ինչո՞վ է դա պայմանավորված։

-Ուզած հաղթանակ' նախ պետք է հոգու հաղթանակ լինի: Ինչ արժե հողը, եթե նրա վրա բնակիչ չկա: Ում է պետք անտերունչ տունը...Արցախյան ազատամարտը ժամանակին բազում սրտեր վառեց, հայի ցավի դարման ընկալվեց: Հանուն արժանապատիվ ապագայի հազարավոր լուսավոր մարդիկ նահատակվեցին: Նրանք եթե իմանային,որ միայն հող են ազատագրում, որ դա հետո ելակետային շեմ ու վեհ գաղափարի չի վերաճելու, միս ու արյուն չի առնելու, անասելի կտրտմեին: Նրանք լույսի համար վառվեցին: Իսկ այդ լույսը չկա ու չկա: Չկա, ու դեռ երկար ժամանակ էլ չի լինի' ժամիշխանների անհագության ու տգիտության պատճառով: Վերջիններիս' տիրոջ իրավունքի արժանի չլինելու, թե՞ չհավատալու պատճառով: Հարցնում եք ինչով էր պայմանավորվա՞ծ: Սովով: Հանգամանքների բերումով այսօր լծակների տեր են դարձել մերօրյա Շարաները' իրենց անտակ ստամոքսներով: Մարդիկ, ում համար սպիտակ ռնգեղջյուրի թոքի համտեսումն ավելին արժե, քան նույն այդ գումարով կրթության կարոտ ունակ պատանին' արժանապատիվ երկրի ապագա երաշխավորը...Հայաստանում ուրիշ, գիշատչին բնորոշ տրամաբանություն է գործում: Ակամա մտաբերեցի ֆրանսիացի բանաստեղծ Ժյուլ Լաֆորգի «Փոքրիկ,անհավակնոտ աղոթք» բանաստեղծության'

«Եվ թող, որ մեռյալներս, երկրում այս լավագույն,
Խժռենք մեր անկյունում, շնանանք ու խնդանք...

Խժռենք մեր անկյունում, շնանանք ու խնդանք... »

մեր օրերին խիստ պատշաճող տողերը:

 -Այս բոլորը խոսում է նոր ուժի պահանջարկի մասին։ Այսօր կա՞ այդ պահանջարկը, թե՞ ոչ։

-Ոչ թե նոր ուժի, այլ գիտակից մարդկանց իրար գտնելու, ճահճից միասնաբար դուրս գալու անհրաժեշտություն է առաջացել: Քաղաքացիական դաշինքի ես կասեի: Ինչ էլ ասեն մեր վերջին նախագահների մասին, նրանց մատուցած ծառայությունն անգնահատելի է' «Ով' ով է» թեսթի լրացման իմաստով: Հայաստանում գործող բոլոր կուսակցությունները հենց նրանց դրդմամբ հանրությանը ներկայացան իրենց «ներքին հմայքով»...Հայաստանում ներկա դրությամբ քաղաքական դաշտն իսպառ բացակայում է' «Ինչպիսի Հայաստան ենք ցանկանում ունենալ»  անկետային հարցին  հստակ պատասխան չունենալու պատճառով: Այլ կերպ' «նկարագրությունների» ոսկե դարաշրջանը ավանդել է հոգին, եկել է փաստարկված մտքի, համոզչության արվեստի ժամանակը: Սա բոլոր կուսակցությունների համար լրջագույն խնդիր է: Նախընտրական վերացական խոստումներին այս անգամ լրջորեն սպառնում է «Ջի-Էմ -Զեթանալու» վտանգը: Սա' իբրև «հումանիտար օգնություն» նույն այդ կուսակցությունների ներկայացուցիչներին...Վերարտադրության ներքին ռեսուրսներն էլ են սպառման եզրին, ծանոթ առնետավազքն էլ դեռ թափ չի առել...տեսադաշտում հարմար նավ չգտնելու պատճառով...

-Ի՞նչ եք կարծում՝ գալիք խորհրդարանական ընտրությունները Հայաստանի քաղաքական և հասարակական կյանքում որակական նոր փոփոխություն կմտցնե՞ն։ ԱԺ-ն գնալով որակազրկվում է։ Այդ իրավիճակը կփոխվի՞, թե՞ ոչ։

-ԱԺ հարցով ժամանակն է որ զբաղվի Ստանդարտացման և չափագիտության ինստիտուտը: Այս առումով թույլ տվեք լռեմ, խոսում են եղած բաների մասին: Իսկ որակական նոր շեմի ակնկալիք կարելի է ունենալ միմիայն մի դեպքում, երբ հստակորեն կտարանջատվեն իշխանության երեք' օրենսդիր, գործադիր և դատական թևերը: Որակական նոր շեմի ակնկալիք կարելի է ունենալ, եթե գործարարը նաև պատգամավոր չլինի, եթե նույն այդ մագնատը պատգամավոր լինելուց զատ նաև բազմապիսի այլ ոլորտների տեր չլինի, եթե նույն այդ գործարար, բազմապիսի այլ ոլորտների տեր պատգամավորը նաև հոգով կոմսոմոլ չլինի... Իսկ որ ապագան թակում է դուռը' փաստ է...Թթվածնի անհրաժեշտ քանակի ապահովումն է Հայաստանի լինելիության միակ երաշխավորը... Թեպետ, ով գիտե, գուցե իրենց «աստեղային» ժամին սպասող  օդ վաճառողների «ինստիտուտն» էլ  է արդեն կայացել... Ինչպես ասում են' «Սա' Հայաստանն է, այստեղ դու տանն ես...»։

Զրույցը վարեց Արփի Բեգլարյանը