Մասնագետների համոզմամբ՝ առողջության պահպանման համար ցանկալի է տարվա ընթացքում գոնե մեկ անգամ հետազոտվել, ինչը կօգնի վաղ շրջանում բացահայտել հայտնաբերված հիվանդությունները, ժամանակին ու առավել դյուրին իրականացնել անհրաժեշտ բուժումը: Ցավոք, այդ մշակույթը դեռևս արմատավորված չէ հասարակության շրջանում: Հատկապես կանայք դիմում են բժշկի օգնությանը, երբ խնդիրն արդեն լուրջ է: Մեր զրուցակիցը «Էրեբունի» բժշկական կենտրոնի Մամմոլոգիայի ու կրծքագեղձի վիրաբուժության ծառայության ղեկավար Ներսես Բերբերյանն է:

-Պարոն Բերբերյան կանանց քանի տոկոսն է տարվա ընթացքում բախվում կրծքագեղձի քաղցկեղի հետ: Առհասարակ, որ տարիքի կանանց մոտ է գերակշռում խնդիրը և մտահոգիչ է արդյոք պատկերն այդ առումով մեր հանրապետությունում:

-Հստակ թվեր կդժվարանամ նշել, սակայն, համաշխարհային առողջապահական կազմակերպության վերջին տվյալների համաձայն, կրծքագեղձի քաղցկեղը կանանց մոտ քաղցկեղային հիվանդությունների ընդհանուր համապատկերում 30 տոկոս է կազմում: Բարեբախտաբար բուժման արդյունավետությունն է բավականին բարձր, և հատկապես առաջին և երկրորդ փուլերում հայտնաբերելիս բուժելիությունը շատ մեծ է`մինչև 100 տոկոս, 3-րդ փուլում` 70 տոկոս է կազմում։ Բուժելիությունը կտրուկ նվազում է արդեն 4-րդ փուլում: Իհարկե հասկանալի է, որ բժշկին չդիմելը նաև սոցիալական խնդրով է պայմանավորված, քիմիաթերապիան մեծ գումարներ արժե, վիրահատությունն էլ բավականին ծախսատար, բայց ոչինչ կարևոր չէ այնքան, որքան մեր առողջությունը` հետևաբար պետք է շատ ուշադիր լինել: Մենք կարող ենք ամեն ինչի վրա գումար ծախսել, բայց ոչ` հետազոտության: Պետք է կոտրել այդ կարծրատիպը:

-Կրծքագեղձի քաղցկեղ ախտորոշումն արդեն լուրջ սթրես է կնոջ համար: Ինչ անել, որ կանայք այդ ախտորոշմանը չվերաբերվեն որպես «դատավճռի»:

-Պետք է ասեմ, որ կրծքագեղձի քաղցկեղը շատ լավ է ենթարկվում բուժման: Մշակվել են շատ լավ բուժման սխեմաներ: Արդեն ասացի, որ արդյունավետությունը բավականին բարձր է: Դեպքեր ունենք, երբ հիվանդը քիմիաթերապիայից հետո գալով վիրահատության, նկատվում է ուռուցքի չափերի արտահայտված փոքրացում ընդհուպ մինչև անհետացում, և ինչքան փոքր է ուռուցքը չափերով, այնքան մեծ է հավանականությունը, որ կարողանալու են իրականացնել կրծքագեղձի օնկոպլաստիկ պահպանողական վիրահատություններ, հետևաբար պահպանել կրծքագեղձի արտաքին տեսքը։

Քիչ չեն դեպքերը, երբ կանայք մեզ են դիմում սոցփափեթի շրջանակում հետազոտվելու արդյունքում: Մեր նորաբաց բաժանմունքն արդեն երկու անգամ բաց դռների օր է կազմակերպել, հետազոտություններ ու խորհրդատվություններ ենք անցկացրել: Շատ կարևոր են տեղեկատվական միջոցառումները, դրանք կհուշեն կանանց ուշադրություն դարձնել որոշակի ահազանգող արտաքին նշանների: Փորձելու ենք մեր նախաձեռնությանը ներգրավվել հասարակական կազմակերպությոններին, այդ առումով շատ արդյունավետ գործակցում ենք «Եվրոպա Դոննա Արմենիա»-ի հետ: Ինչ վերաբերում է հանգամանքին, որ ախտորոշումն արդեն սթրես է կնոջ համար: Կարծում եմ շատ կարևոր է հիվանդի հետ անկեղծ լինել, մեծ դեր ունեն հարազատները, բայց ամենակարևորը` հենց հիվանդի լավատեսությունն ու այդ փորձությունը հաղթահարելու ուժեղ կամքն է: Ցանկացած լավ արդյունքի հիմքում առաջին հերթին հիվանդի լավատեսությունն է ու հավատը:

-Պարոն Բերբերյան ինչ խնդիր է դրել իր առաջ նորաբաց բաժանմունքը, որտեղ արդեն ժամանակակից սարքավորումներով հնարավոր է լուծել կրծքագեղձի հետ կապված յուրաքանչյուր խնդիր` հիվանդության ախտորոշումից, մինչև ամենաբարդ վիրահատություններ:

-Մամմոլոգիայի և կրծքագեղձի վիրաբուժության բաժանմունքը իր առջև խնդիր է դրել հետազոտությունները, խորհրդատվությունները և փոքր միջամտություններն անցկացնել մեկ տեղում և շատ արագ: Սոնոգրաֆիա, մամոգրաֆիա, վիրաբույժի խորհրդատվություն, անհրաժեշտության դեպքում նաև ախտորոշիչ բիոպսիաները, այսինքն` բժիշկների խումբը աշխատում է միասին, միաժամանակ և օպերատիվ, ինչը օգնում է ճիշտ ախտորոշում անել և բուժման ընթացքը մշակված սխեմայով կազմակերպել: Ճիշտ ախտորոշումը հետագա բուժման ամենամեծ գրավականն է: Մենք ձգտում ենք սպասարկման առավել բարձր որակ ապահովել:

-Բացի կրծքագեղձի վիրահատությունից բաժանմունքում նաև օնկոպլաստիկ վիրահատություններ են իրականացվում...

-Այո, մեր հիմնական պատակը կրծքագեղձի պահպանումն է որպես կնոջ արտաքին օրգան: Ցանկացած կնոջ համար դա շատ կարևոր է, նաև լուրջ սթրես է կրծցքագեղձից զրկվելը: Նախկինում վիրահատության արդյունքում հեռացվում էր ուռուցքը և կինը զրկվում էր կրծքից: Բարեբախտաբար պատկերն այսօր այլ է` Հայաստանում ևս սկսել ենք կիրառել աշխարհի զարգացած երկրների փորձը` օնկոպլաստիկ վիրաբուժությունը, երբ հեռացնելով ուռուցքը` պահպանում ենք կրծքագեղձը: Այս մեթոդը նոր է սկսել զարգանալ: Մեզ մոտ օնկոլոգն առանձին մասնագետ է, պլաստիկ վիրաբույժն առանձին, սակայն, երբ երկու միջամտությունները նույն մասնագետն է անում` առավել ճշգրիտ է լինում, նաև` հարմար ֆինանսական առումով: Ես օնկոպլաստիկ վիրաբուժության վերապատրաստումներ եմ անցել Շվեցարիայում և Իտալիայում, և շարունակելու եմ վերապատրաստումների շարքը: Ի դեպ, այս ոլորտը Հայաստանում զարգացնելու հարցում մեծ ներդրում ունի ամերիկահայ ճանաչված բժիշ Արթուր Սալիբյանը: Նա տարվա ընթացքում մի քանի անգամ լինում է հայրենիքում և մասնակցելով նման վիրահատությունների իր փորձն է փոխանցում այս ոլորտում զբաղվող մասնագետներին:

Ի դեպ, վերջերս Արցախում էինք, մեր գործընկերների հետ մասնագիտական քննարկումներ ու փորձի փոխանակում անցկացրինք: Արցախը մեր հայրենիքի մի մասն է և պետք է օգնենք նաև արցախցի մեր քույրերին ու մայրերին: Ուզում եմ կրկնվել` մեր առողջության պահպանումը մեր ձեռքերում է, իսկ դրա համար պետք է տարեկան գոնե մեկ անգամ հետազոտվել:

Հարցազրույցը վարեց՝ Մարինա Հովհաննիսյանը