Հարցազրույց ԱԺ ՀՅԴ խմբակցության ղեկավար Վահան Հովհաննիսյանի հետ

-Վերջին օրերին շատ է վիճարկվում այն հարցը, թե ով է ընդդիմություն, ով՝ ոչ։ Կդասակարգե՞ք՝ Հայաստանում իրական ընդդիմությունը որ կուսակցություններն են։

-Թե ով է ընդդիմություն, որոշում է օրենքը։

-Իսկ օրենքից դո՞ւրս։

- ՀՀ օրենքում շատ հստակ ասված է, որ ընդդիմադիր է համարվում այն խմբակցությունը, որը ոչ մի ներկայացուցիչ չունի կառավարությունում, ոչ մի պետական պաշտոն չի զբաղեցնում, և ինքը հայտարարել է, որ ընդդիմություն է։ Սա օրենքի պահանջն է։ Հիմա մեկնաբանությունները, որ այս կապակցությամբ տալիս է այս կամ այն քաղաքական գործիչը կամ ուժը, ինձ բացարձակապես չեն հետաքրքրում։ Ես գիտեմ, որ մեր կուսակցությունն ընդդիմադիր կուսակցություն է, և որպես ընդդիմություն՝ մենք ընդդիմության աշխատանքի նոր մշակույթ ենք ներմուծում Հայաստան։ Ցավոք սրտի, մինչև հիմա ընդդիմությունը, բացի ծայրահեղական դրսևորումներից, քաղաքականապես հաջողությամբ աչքի չի ընկել։ Մենք ականատես ենք եղել ընդդիմության այնպիսի միջոցառումների կամ դրսևորումների, ինչպիսիք է, օրինակ, բոյկոտը, որն ուղղակի հեղինակազրկեց ընդդիմադիր ուժերին (նախորդ խորհրդարանի մասին եմ ասում) կամ էլ ծայրահեղական դրսևորումներ հրապարակային միջոցառումներում և այլն։ Եթե ոմանք կարծում են, որ ընդդիմության հիմնական անելիքը դա է՝ գոռալը, հայհոյելը, բարիկադներ կառուցելը, ուրեմն սխալ են հասկացել ընդդիմության հիմնական առաքելությունը։ Ընդդիմությունը նույն չափով պետական համակարգի մաս է, ինչ և իշխանությունը։ Հայաստանում դա չեն հասկանում, ընդ որում՝ ոչ միայն Հայաստանի ընդդիմության որոշ մասը. ցավոք, իշխանությունն էլ դա չի հասկանում։

-Համաձա՞յն եք, որ ինչպիսին ընդդիմությունն է, այնպիսին էլ  իշխանությունն է։

-Եվ հակառա՛կը։ Ավելի շուտ՝ հակառակը։  Ինչպիսին իշխանությունն է, այնպիսին էլ դառնում է ընդդիմությունը։ Եթե հասարակության մեջ տեսնում են, որ իշխանությունը գործում է՝ շրջանցելով օրենքները, լկտիաբար, զոռբայությամբ և անարդարացիորեն, բնականաբար, նույն կերպ գործելու տրամադրություն է առաջանում նաև ընդդիմության մոտ։ Սակայն այստեղ է գաղտնիքը, որ դու պետք է կարողանաս քեզ զսպել և տեսնել քո վերջնական նպատակը։ Ո՞րն է քո նպատակը՝ բացի իշխանությունը վերցնելուց։ Ցանկացած ընդդիմության, ցանկացած կուսակցության ծրագրի մեջ իշխանության գալը, բնականաբար,  կա, բայց նախ պետք է հստակ ճշտել դրա ճանապարհները. դրանք պետք է օրենքի սահմաններում լինեն։ Երկրորդ՝ եթե դուք ընդունում եք, որ իշխանության գալու ճանապարհն օրենքի սահմաններում է, ապա իշխանության գալու պահը ձեզ համար ճշտված է։ Դա ընտրություններն են։ Բայց ընտրությունների արանքում ընկած ժամանակն ինչպե՞ս պետք է օգտագործի ընդդիմությունը։ Եթե անընդհատ գոռա իշխանության ոչ լեգիտիմ լինելու մասին, ամեն օր իր օրակարգում իշխանափոխության հարց դնի, ոչնչի չի հասնի, որովհետև ընդդիմության մյուս առաքելությունն է մոռացվում, իսկ դա իշխանության սխալները շտկելն է, իշխանությունը ճիշտ ուղու վրա դնելը, իշխանությանը հակադրվել ոչ թե հանուն հակադրվելու, այլ արդյունք ստանալու։ Այս առումով Դաշնակցության գործունեությունը շատերը չեն հասկանում, երբ մենք դնում ենք հարցը և տանում լուծման, ոչ թե հարցը դնում ենք՝ նախապես իմանալով, որ դա անլուծելի է, և նեղանալու նորանոր առիթներ ենք որոնում։

-Ձեզ շոյո՞ւմ է այն միտքը, որ իշխող կուսակցության ներկայացուցիչները Դաշնակցությանը համարում են կառուցողական ընդդիմություն, իսկ, օրինակ, «Ժառանգություն» կուսակցությանը՝ ապակառուցողական։ Ընդհանրապես համամի՞տ եք, որ «Ժառանգությունն» ապակառուցողական ընդդիմություն է։

-Ո՛չ, ես այդպիսի բնութագրում, այդպիսի որակում չեմ կարող տալ. դա ուղղակի պիտակ է։ Ճիշտ չէ այդ ձևով մոտենալ որևէ ընդդիմադիր կուսակցության, որը ներկայացված է խորհրդարանում, և ես չեմ կարող բացարձակապես խաչ դնել «Ժառանգության» իմ կոլեգաների խորհրդարանական գործունեության վրա։ Այլ հարց, որ մեր հասարակության մեջ և միա՛յն մեր հասարակության մեջ ընդհանրապես գոյություն ունի նման որակավորում՝ կառուցողական ընդդիմություն։ Ընդդիմությունն այլ կերպ չի էլ կարող լինել։ Եթե դու կառուցողական չես, կոնստրուկտիվ չես, ապա ի՞նչ ես, դեստրուկտի՛վ ես ուրեմն, ապակայունացնո՛ղ ես իրավիճակը։ Իրավիճակը ապակայունացնող, դեստրուկտիվ ուժերն ընդհանրապես քաղաքականության մեջ չեն լինում. դրանք լինում են լուսանցքում, ուրեմն ցանկացած ընդդիմություն պետք  է նույն ձևով հասկանա, որ սա մեր երկիրն է, իշխանության երկիրը չէ, բոլորինն է, և ուրեմն իր գործունեության մեջ չմոռանա, որ ինքը վերջապես այս երկրին է ծառայում իր գործունեությամբ։ Այդ պատճառով ես չեմ հասկանում այդ բաժանումը՝ ծայրահեղական կամ կառուցողական ընդդիմություն։ Ընդդիմությունը պետք  է լինի կառուցողական։ Ծայրահեղական ուժերը քաղաքականությունից դուրս են։

-ԲՀԿ խմբակցության քարտուղար Արամ Սաֆարյանը կանխատեսումներ արեց, որ հաջորդ խորհրդարանում ներկայացված կլինի Դաշնակցությունը, «Հայ ազգային կոնգրեսն» իր խմբակցությունը կունենա, իսկ «Ժառանգության» դեպքում կասկածում էր։ Նա նաև կարծիք հայտնեց, որ Դաշնակցության հետ իրենք կկարողանան ինչ-որ երկխոսության միջոցով համագործակցության հեռանկար գտնել: Իսկ եթե չէ, ուրեմն Դաշնակցությունը նույնպես լինելու է ընդդիմություն։ Այդ կանխատեսումների հետ համամի՞տ եք։

-Մենք մեզ ոչ միայն համարում ենք ընդդիմություն, այլև գործում ենք որպես ընդդիմություն. դուրս ենք եկել կոալիցիայից և մեր ճանապարհն ունենք։ Ի՞նչ կլինի հաջորդ ընտրություններից հետո՝ ես կանխատեսել չեմ կարող, բայց կոալիցիա վերադառնալու մտադրություն Դաշնակցությունը չունի՝ անկախ նրանից, թե ինչ զարգացումներ կլինեն հիմա։ Մենք ինքնուրույն ուժ ենք և մեր որոշումը կայացրել ենք։ Թե ինչ կլինի հաջորդ խորհրդարանում, ես չեմ կարող ինձ վրա կանխատեսելու այդպիսի խիզախություն և պատասխանատվություն վերցնել. ժամանակը ցույց կտա, ես հիմա չեմ կարող ասել։ Իսկ տարբեր հարցերում տարբեր ուժերի հետ համագործակցել մենք կարող ենք տարբեր օրակարգերում։ Հիմա, օրինակ, տասից ավելի կուսակցությունների հետ համագործակցում ենք հայ-թուրքական արձանագրություններին «ոչ» ասելու շարժման շրջանակներում։ Այդ կուսակցություններից շատ շատերը գաղափարական և այլ առումներով մեզ դաշնակից չէին կարող համարվել, կամ մենք՝ նրանց, բայց կոնկրետ օրակարգով համագործակցելն ուրիշ կանոններ է ենթադրում, և այդ կանոնները բխում են միայն ու միայն ազգային շահերից և այդ շահերի մեր գիտակցումից։ 

Զրույցը վարեց Արեգնազ Մանուկյանը